امروزه با رشد روزافزون شهرنشینی، مشکلات شهری بیش از هر زمان دیگری دامنگیر شهرها شده است. این مشکلات با تاثیرگذاری بر تمامی جنبه های شهرنشینی، روابط منطقی زندگی شهری را نابسامان می نماید. یکی از جنبه های بررسی که هم علت و هم معلول بسیاری از معضلات شهری است، وجود بافت کهن و محله های تاریخی در دل شهرهای امروزین است. ماهیت ویژه بافت های کهن و محله های تاریخی، هر گونه بی توجهی به آن را از جهات مختلف...

نظام شهرسازی یا به عبارت دقیق تر، نظام برنامه ریزی شهری و منطقه ای هر کشور از ارکان سه گانه ای تحت عنوان چارچوب حقوقی و قانونی، نهادها و تشکیلات اجرایی، و طرح های توسعه شهری تشکیل شده است. اگر چه نظام شهرسازی در کشورهای مختلف الگوهای مشابهی دارد اما به دلیل ساختار متفاوت حقوقی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره در هر کشور، ویژگی های متفاوتی آن ها را از هم متمایز می کند. با توجه به مسائل و مشکلات ...

کمبود فضا برای توسعه جهت تامین نیازهای جدید و ارتقای کیفیت زندگی، خصوصا در بافت های میانی و متراکم شهرهای بزرگ چون تهران، یکی از چالشهای مهم برنامه ریزی شهری است. در شرایط کمیابی فضا، استفاده از تمام پتانسیل های موجود و بهینه سازی بهره برداری فضا یک اصل اساسی است که در قالب توسعه درونزا مطرح می شود و خود ابزارها و روشهای مختلفی را دربرمی گیرد. توسعه مجدد فضا یکی از این روشها است. این مفهوم عمدت...

از آن جا که تأثیرات شهرسازی معاصر ایران از موج مدرنیسم و جهانی شدن، سبب از خود بیگانگی فرهنگی و اجتماعی و فاصله گرفتن شهرها از اصول و ارزش های اسلامی، ایرانی و ملی شده است، لذا بازیابی و احیای ارزش های شهرسازی بومی اسلامی ایرانی، از طریق شناخت و تأمل در شهرسازی سنتی و اسلامی ایران و نیز برقراری ارتباط مناسب بین شهرسازی سنتی و مدرن ضرورت می یابد. از این رو، رساله حاضر، با هدف شناخت ویژگی های شهر...

محتوای آموزشی هر حرفه از نقش و جایگاه آن حرفه در جامعه ناشی می‌شود و آموزش شهرسازی نیز از این قاعده مستثنا نیست. درواقع آموزش شهرسازی باید در عمل پاسخگوی نیازهای متخصصان شهرسازی باشد. در همین راستا، این مقاله ابتدا به بررسی نقش متخصص شهرسازی در ایران پرداخته و سپس با تعیین مهم‌ترین دانش و مهارت‌های متخصص شهرسازی، به ارزیابی میزان انطباق این نقش با محتوای آموزش شهرسازی می‌پردازد. نقش متخصص شهرسا...

انسان موجودی اجتماعی است و به دنبال ایجاد فضاهایی فعال از نظر اجتماعی است. در گذشته، عابر پیاده حضور پررنگی در فضاهای شهری داشته و محور طراحی فضاهای شهری به شمار می رفته است. اما پس از انقلاب صنعتی، این عنصر به دست فراموشی سپرده شد و بخش اعظم فضای شهری به حرکت سواره اختصاص یافت. تردد زیاد سواره، کیفیت پایین محیط های شهری، انواع آلودگی های محیطی، کمبود فضاهای عمومی، نبود تسهیلات شهری و نبود امنی...

چکیده نقش انکارناپذیر مردم در حل مسائل و مشکلات جامعه شهری، موضوع مشارکت شهروندان را به ضرورتی آشکار در برنامه ریزی و مدیریت شهری تبدیل کرده است. مشارکت مردم که اکنون به عنوان یکی از ارکان اصلی فعالیت برنامه ریزی و مدیریت شهری شناخته می شود در سطوح و درجات مختلف، امکان پذیر است. در پایین ترین سطح، دخالت شــهروندان در فرایند برنامـه ریزی می تواند به اتخاذ تصمیمات پایدارتر، با اعتبار بیشتر و مبت...

مذهب و اعتقادات مذهبی یکی از بنیادی ترین عوامل در شکل گیری زندگی بشر از زمان های گذشته تا به امروز بوده است که نقش بسیار مهمی را در جنبه های مختلف زندگی انسان ایفا کرده است. با ورود اسلام و گسترش آن در ایران نقش مذهب به خصوص در معماری و شهرسازی جلوه ی دیگری یافت. در دولتهای شیعی جلوه های مذهبی به خصوص در ساختار شهری نمایان شدند که از جمله ی آن ها می توان به کتیبه ها، کاخ ها، مساجد و مدارس که بر...

شهر و محلاتی که با تنوع فرهنگ و سلایق شهروندان، فارغ از برنامه ریزی دو بعدی «طرح جامع»، فضای زندگی و رُشد ساکنین بوده؛ هم اکنون در چارچوب الگوی تقلیدی تعیین سرانه و کاربری طرح های جامع و تفصیلی -که با غفلت از مبانی نظری اصیل اسلامی و سبک زندگی ایرانی همراه بوده- زندگی و سلامت شهروندان را با مخاطره روبرو نموده است؛ و این موضوع ضرورت بازبینی و آسیب شناسی وضعیت موجود را به متخصصین و مدیران شهری گوش...

تلاش‌های مستمر برای تعریف و تحدید رشته شهرسازی طی بیش از یک قرن گذشته در ابعاد معرفت‌شناسانه، جامعه‌شناسانه، نهادی و ... در جریان بوده‌است. مهمترین خصلت‌های مورد توافق این ابعاد برای شهرسازی فضا و مکان به عنوان موضوع اصلی رشته، تعدد موضوعات و تخصص‌های موجود در رشه شهرسازی و افزایش پیچیدگی‌های موجود در این رشته (میان رشته‌ای بودن)، آینده‌گرا بودن، رابطه بین دانش و عمل، سرشت مداخله‌گرا و بعد زمان...