کاربرد گستردۀ تشبیه و استعاره از ویژگی‌های ممتاز شعر مهاجرت افغانستان است. در این بررسی استعاره در شکل اصلی آن، یعنی تشبیه، در‌‌آمده است. بدین‌ترتیب دو بخش بزرگ مشبه و مشبه‌‌به موضوع‌بندی شده و بر اساس فراوانی در اولویت قرار گرفته است. مشبه‌‌ها به چهار دستۀ بزرگ وصف یار و دل‌سپردگی، طبیعت، وصف شعر، و سایر مفاهیم تقسیم می‌شود. بر اساس مشبه‌‌ها دیدگاه شاعران مهاجر افغانستان انفسی و درون‌گراست؛ جه...

بررسی تطبیقی مفهوم پایداری به عنوان یکی از مضامین برجسته ادبیات جهان و نیز بخش مهمی ازادب متعهد و ملتزم در شعرسه کشور فارسی زبان ایران،افغانستان و تاجیکستان ،پژوهشی است درپنج فصل که نگارنده با مطالعه وتامل درمجموعه های شعری شاعران معاصر این سه کشور و نیز گفت و گو با شاعران و ادبا بخصوص در کشور تاجیکستان توفیق آن را یافته است. این که چه عنصریا عناصری سبب بروز و تجلی پایداری و مقاومت با انواع مول...

واصف باختری یکی از چهره های برجسته ادبیات معاصر افغانستان است کهئ نقش مهمی در شکل گیری شعر نو افغانستان داشته و رویکردش به شعر نو آگاهانه و بنابر ضرورت بوده است. رساله حاضر ÷س از شرح مختصری درباره زندگی و آثار باختری،اشعار وی رااز نگاه ساختاری در سه سطح جداگانه:موسیقایی، ادبی-بلاغی و محتوایی بررسی کرده است. بنابر این پزوهش، می توان گفت باختری برای فرم و زبان شعر اهمیّت ویزه ای قائل است و کارکرد ...

شعر امروز تاجیکستان به عنوان یکى از نمودهاى اصلى زبان فارسى در هزاره سوم در خود ویژگى‏هایى دارد که در مقایسه با دیگر نمونه‏هاى شعر فارسى در ایران و افغانستان، ارزش مطالعه و نقد و بررسى دارد. مقاله حاضر کوشش مى‏کند کارکردهاى زبانى، هنرى و فکرى شعر فارسى تاجیکستان را ارزیابى کند و با آوردن نمونه‏هایى از این شعر، باب مقایسه میان شعر امروز ایران و تاجیکستان را باز کند. فرجام مقاله، نقاط فراز و فرود...

نهضت بازگشت ادبی در نیمه دوم قرن دوازدهم به همّت و اشارت شاعرانی از قبیل مشتاق (ف 1165ق) و شعله اصفهانی (ف1160ق) پدید آمد. انگیزه بنیانگذاران نهضت بازگشت، احیای شعر فارسی و نجات دادن آن از انحطاط و ابتذال سبک هندی بود . با این همه، پیشنهاد سخنوران اصفهان تنها در ایران مورد استقبال واقع شد و در سایر حوزه­های زبان و ادبیات فارسی نظیر هند، افغانستان و سرزمین­های فرارود اقبالی نیافت؛ امّا حرکتی شبیه ...

خلیل‌‌الله خلیلی مشهورترین شاعر معاصر افغانستان است. شعر او درون‌مایه‌‌های متنوعی دارد، اما مضامین مرتبط با بیداری و پایداری در آثار خلیلی از جایگاه درخور توجهی برخوردار است. مضامینی همچون آرمان فلسطین، انترناسیونالیسم اسلامی، آزادی‌خواهی، استعمارستیزی، و دعوت مسلمانان به اتحاد و پرهیز از تفرقه در حوزة شعر بیداری و درون‌مایه‌‌هایی همچون نفی استبداد و سلطة بیگانگان، ستایش مجاهدان و رزمندگان، شرح...

«کودک جنگ» و کنش ها و کیفیّت های مختلف این پدیده، برای شاعران مقاومت، در حکم نشانه و موادّ با معنایی هستند که بخشی از مسأله ی پایداری و ساختارها و مناسبات درونی و بیرونی آن را قابل شناخت می سازند. شماری از نقش ها و دلالت هایی، که ارتباط استوار میان معصومیّت کودکی و دنیای پر خشونت جنگ را بازسازی می کنند، از رهگذر شعر این شاعران، روایت می شوند و معناهای محتمل و گسترده ای را به این مفهوم پاک بشری متّص...

ادیم شغنانی یکی از شاعران خوش ذوق تاجیکی است که براثر تعقیبات سال های سی ناگزیر به افغانستان مهاجرت کرد. اگرچه این دوری از وطن سبب شد که شاعر برای هم وطنان خود تاحدودی ناشناخته باشد، درپی نشر اثر دوجلدی اش باعنوان اشک حسرت که در سال ۲۰۰۰م در پاکستان به زیور طبع آراسته شد، زمینه های این آشنایی فراهم شد. این مقاله با اساس قرار دادن مقدمۀ کتاب مذکور، مطالب مختصری درخصوص زندگی شاعر و سبک شعری او بی...