چکیده کتاب «مقالات شمس تبریزی» مجموعه سخنانِ شمس تبریزی است که توسط مولوی و مریدان او یادداشت شده و به همان صورتِ منقّح نشده به دست ما رسیده است. این کتاب، مجموعه ای از دیدگاههای بسیار ارزشمند شمس تبریزی در مسائل عرفانی، فلسفی، کلامی و ... است که به علّت پراکندگی مطالب و مشکلات آن، کمتر مورد توجّه محققان عرفان اسلامی قرار گرفته است. یکی از مواردی که در مقالاتِ شمس جالب توجّه به نظر می رسد، دیدگاهها...

چکیده: حکیم افضل الدّین محمّد مرقی کاشانی از برگزیدگان فلاسفه، علماء، حکماء، عرفا، و شعرای روزگار مغول، در قرن هفتم هجری قمری، صاحب آثار فراوانی به نثر و نظم فارسی، از بزرگترین رباعی سرایان قرن هفتم و یکی از ارکان شعر فارسی به شمار می رود. وی علاوه بر حکمت و فلسفه، در ادب فارسی نیز جایگاه و پایگاه ویژه ای دارد و درکنار سبک ویژه خویش در نثر فارسی و قرار دادن و جایگزین کردن اصطلاحات فارسی به جای پ...

قرن هفتم و هشتم هجری، دورة رشد و بالندگی تاریخ نگاری در ایران و جهان اسلام است. در آستانة قرن هشتم، دولت ایلخانی در ایران پس از سال‏ها کشمکش و درگیری میان طرفداران شیوة صحراگردی و غارتگری(مغول‏ها) و مدافعان مدنیّت و تمرکزگرایی سیاسی (ایرانیان)، به مرحله‏ای از ثبات و آرامش نسبی رسید. اسلام آوردن غازان دولت ایلخانی را نیز در شمار دولت‏های جهان اسلام قرار داد. این دوره، همچنین شاهد ادامة جنگ‏های خا...

این رساله در دو فصل تنظیم شده است. فصل اول درخصوص معرفی جایگاه رفیع عبادت و نماز در اسلام، معنای نماز، بیان کلیاتی از اصول عرفان و نگاهی به اندیشه های عرفانی دوازده تن از شاعران بزرگ قرن پنجم تا هشتم است و فصل دوم به بررسی عناوینی همچون اسرار وجوب نماز، جایگاه نماز در ارکان شریعت، مقدمات، آداب، حکمت، آثار و فضائل، اسرار، شروط قبولی، اسباب دست یابی به حقیقت نماز، آفات نماز و بیان همراهان نماز و ...

چکیده موضوع این تحقیق عبارت است از «بررسی شعر شیعی از قرن هفتم تاپایان قرن هشتم هجری»؛ یعنی دورانی که تسنن مذهب رایج و مورد حمایت حاکمان وقت در ایران بوده است. برای فراهم نمودن مجموعه ای منسجم از سیر شعر شیعی در این سرزمین، نگاهی به جامع? ایران در قرن های هفتم و هشتم شده و ابعاد گوناگون آن بررسی گردیده است. در بعد سیاسی، مشخص گشته که برخی از حاکمان مانند خوارزمشاهیان و ایلخانان مغول، برعکس غز...

تجلی قرآن و حدیث در سروده‌های پارسی‌گویانِ سده‌های سوم و چهارم چندان گسترده نبود و دوران اولیه خود را می‌گذراند. مضامین ادبی در آن عصر، بیش‌تر بر محور مدح و ستایش، عشق، تغزل‌سرایی می‌چرخید تا این که بلوغ و تحول شعر فارسی با سنایی آغاز شد و بازتاب انوار آیات قرآنی، احادیث، معارف دینی، تفکرات عرفانی و معانی دلپذیر را با قداستی ژرف جایگزین ستایش‌های مبالغه‌آمیز گردانید. حکیم سنایی </em...

تجلی قرآن و حدیث در سروده‌های پارسی‌گویانِ سده‌های سوم و چهارم چندان گسترده نبود و دوران اولیه خود را می‌گذراند. مضامین ادبی در آن عصر، بیش‌تر بر محور مدح و ستایش، عشق، تغزل‌سرایی می‌چرخید تا این که بلوغ و تحول شعر فارسی با سنایی آغاز شد و بازتاب انوار آیات قرآنی، احادیث، معارف دینی، تفکرات عرفانی و معانی دلپذیر را با قداستی ژرف جایگزین ستایش‌های مبالغه‌آمیز گردانید. حکیم سنایی </em...

شاه نعمت الله ولی از شاعران قرن هشتم و اوایل قرن نهم است.او به شدت تحت تأثیر افکار ابن عربی بود به طوری که دیوان او در واقع شرح اصطلاحات عرفانی ابن عربی است.نعمت الله مدت هفت سال در مکه نزد شیخ عبدالله یافعی به تحصیل و تهذیب نفس پرداخت و از او اجازه ارشاد یافت.در دوره او زبان فارسی رو به انحطاط بود،خانقاهها رونق داشت.زبان شعر او زبان ساده و صمیمی عراقی است.

حکیم نزاری قهستانی از شاعران شیرین زبان و نادره گفتار ادب فارسی در نیمه دوم قرن هفتم وآغاز قرن هشتم هجری قمری است. دیوان اشعارش، فرهنگ نامه‌ای از دین، حکمت، عرفان و آمیخته‌ای از فرهنگ عمیق ایران، یونان، هند و شریعت مقدس محمدی (ص) است. شعر حکیم ابزاری برای انعکاس دردهای مردم زحمت کش و ستم دیده بوده است و غزلش آب زلال چشمه عشق و جنون و شعله‌ی شوق و وجد و حال. نزاری مضامین و مفاهیم والای شعریش را ...