ابوزید در سال‌های آخر حیات خود دیدگاه جدیدی دربارۀ وحی و قرآن ارائه داد. وی دیگر قرآن را کلام خدا نمی‌داند، بلکه آن را کلامِ خطاپذیر پیامبر می‌داند که پاسخ‌های متناسبی به پرسش‌های مردمان آن عصر تلقی می‌شود. از نظر ابوزید قرآن حاصل گفت‌وگوهای پیامبر در مواجهه با اعراب و در واقع، روایت است، آن‌هم روایتی که راوی آن را بازپرداخته و تفسیر کرده است. قرآن نه چونان متنِ واحد و منسجم، بلکه مجموعه‌ای از گف...

 تعامل و ارتباط میان قرآن و عترت مورد بررسى قرار گرفته است.  نویسنده نخست از چالشهاى سه‌گانه متون مقدس ادیان آسمانى، 1- انکار و حق‌ناپذیرى مخاطبان، 2- تحریف لفظى و 3- تأویل و تحریف معنوى سخن گفته، سپس از تلاش پیامبر در جهت حفظ و صیانت لفظى قرآن و تمهیداتى که به پیدایش و گسترش دانش و تعلیم و تعلّم انجامید، یاد کرده است. آن گاه از نگرانى پیامبر نسبت به تحریف معنوى قرآن بحث کرده، تدابیرى را که پیا...

در این مقاله نخست سخنان قرآن مجید با برخی از احادیث معتبر درباره ی معرّفی قرآن کریم و پیامبر اکرم(ص) نقل شده است. در این بخش با استناد به آیات و احادیث، عصمت قرآن کریم و پیامبر اکرم(ص) از هر نوع خطا به اثبات رسیده است. سپس همه ی شبهه های شبهه سازان در هشت عنوان کلّی نقل و بررسی شده و سرانجام به یک یک آنها در حدِّ یک مقاله به گونه ای مستدل پاسخ داده شده است.

قرآن کریم صد و چهارده سوره دارد. طبق آماری که از روایات ترتیب نزول سوره‏ها به دست آمده است، هشتاد و شش سوره مکی و بیست و هشت سوره مدنی است. در اینکه به چه سوره‏ای مکی و به چه سوره‏ای مدنی گفته می‏شود، اختلاف نظر است. معیار زمان، معیار مکان، معیار خطاب و محتوا و معیار سماع و نص، از جمله معیارهایی است که توسط پژوهشگران علوم قرآنی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در این مکتوب معیار زمان مورد پذیرش...

تبیین و تحلیل عوامل، زمینه ها، بسترهای شایعه و راه های مبارزه با آن از منظر قرآن است. نویسنده، پس از تعریف شایعه، به نمونه هایی از شایعات در قرآن اشاره کرده و شایعات عصر پیامبر را از جمله، شایعات درباره شخصیّت پیامبر، شایعات درباره خانواده پیامبر، شایعات درباره شهادت پیامبر و شایعات درباره صحابه را از نگاه قرآن مورد بررسی قرار داده و در مورد شایعه سازان، شایعه پراکنان، بستر شایعه و زمینه های اصل...

قرآن کریم کتاب تربیتی است که خداوند متعال، در آن هم به‌طور مستقیم از روش‌هایی برای تربیت پیامبر اکرمn و سایر مردم استفاده کرده است و هم روش‌هایی را به پیامبر و دیگران برای تربیت آموخته است. هدف این پژوهش بررسی این مسئله است که آیا مربیان انسانی می‌توانند از روش‌های تربیتی خداوند در قرآن کریم به منظور تربیت انسان‌ها استفاده کنند یا اینکه روش‌های تربیت قرآن کریم ویژه خداوند است و مربیان انسانی نم...

اهتمام نوشتار حاضر، بررسی انتقادی مقاله «عصمت» (impeccability)، اثر پال ای واکر، مورخ و مدرس دانشگاه های آمریکا و کاناداست که آن را در دایره المعارف قرآن لایدن به طبع رسانده است.  حاصل این دیدگاه او درخصوص خاستگاه، ابعاد و ماهیت عصت را می توان چنین خلاصه کرد: عصمت، یعنی مصونیت از گناه و خطا؛  هرچند که این اصطلاح و این مفهوم، این گونه در قرآن به کار نرفته است اما بر پایه دیدگاه اکثریت متکلمان ان...

عصمت پیامبر اکرم(ص) بارها در قرآن کریم مورد تصریح و تأکید قرار گرفته است. با این حال، برخی آیاتْ ایشان را مورد عتاب و توبیخ قرار داده اند. پر واضح است که این دو سلسله آیات عصمت و عتاب به پیامبر ناسازگار می نماید. در باب محدوده ی عصمت آن حضرت متکلمان، حکیمان و عارفان اسلامی نظرات متفاوتی ارائه کرده اند. ملاصدرا، به منزله ی حکیمی متأله، با تطبیق نظریه ی انسان کامل بر پیامبراکرم(ص)، گستره ی عصمت ای...

فهم فلسفۀ خاتمیت پیامبر اسلام (ص) به بررسی دقیق چند مسئلۀ مهم، یعنی تبیین ماهیت قرآن به مثابۀ معجزۀ جاوید، معنای بلوغ فکری مردم عصر ظهور اسلام، چیستی و کارکرد اصل امامت و درنهایت معنای جامعیت و کامل بودن اسلام منوط است. برای این منظور، ویژگی های منحصر به فرد قرآن به مثابۀ معجزۀ جاوید در مقایسه با معجزات پیامبران دیگر مورد نظر است. همچنین، به اهمیت بلوغ نسبی، نه بلوغ عقلی کامل، بایستی توجه داشت؛...

مخالفان الهی بودن قرآن، در چند سوره، به آوردن کلامی مانند قرآن دعوت شده‌اند. مطابق ترتیب نزول، تحدی در سوره­های إسراء، یونس، هود، طور و بقره صورت گرفته است. چهار سوره‌ نخست در مکه، و سوره‌ بقره در مدینه نازل شده است. بازه زمانی نزول این سوره‌ها، برابر با یک‌سومِ میانی از طول 23 سال رسالت پیامبر اکرم(ص) بوده است. بررسی تاریخی این آیات، به همراه آیات هم­خانواده که قبل و بعد از این آیات نازل شده، ا...