نویسنده با طرح «هیدروکربُنیسم» به مثابه رهیافتی جایگزین برای «رانتیِریسم»، بر آن است که«سنّت، نفت و شبه بازار»، کلّیتی یکپارچه و منبع اصلی گذارِ جوامع نفتی خاورمیانه از «شیوه ی تولید هیدرولیکِ» پیشاسرمایه داری به یک«شیوه ی تولید هیدروکربنی» در قرن بیستم بوده است. وی، وحدت دائمی سنّت، نفت و شبه بازار را گونه ای «وضع طبیعی خاورمیانه ای» فرض می کند که زمینه ساز تأسیس یک «تکنوکراسی رفاهی» در این جوامع نفت...

چکیده مواجهه ایرانیان با مدرنیته، چه از منظر مادی و چه از منظر اندیشه ای از جمله مسائلی است که در دهه های اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه اندیشه سیاسی و اجتماعی را به خود مشغول داشته است. در این میان، فرزین وحدت در رساله دکتری خود که به صورت کتاب منتشر کرده است بر آن است که متفکران ایرانی در مواجهه خود با مدرنیته، همواره از جهاتی دچار خدشه و فهم نادرست شده اند. این مسئله البته وجوه مختلفی دا...

تا امروز تلاش برای نظارت، کنترل و حل مسئله سوءمصرف در ایران به قوت خود باقی بوده است. در این میان مسئله سوءمصرف در سال های اخیر بیش از گذشته ربطی جدی به گفتمان پزشکی پیدا کرده است. مسئله تریاک که در آغاز نیز بیشتر از سوی گفتمان پزشکی نو به عنوان مسئله طرح شد، با حذف مصرف برای آرام بخشیدن به کودکان و کنترل مسمومیت و عمده شیوه خودکشی زنان و پر رنگ شدن وجه مصرف به عنوان نماد انزوا و جاماندگی خود خ...

مقالۀ حاضر با تمرکز بر روابط قدرت و مقاومت مندرج در سرمایۀ کلامی گفتمان های رقیبی که در متن منازعۀ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دو دهۀ پیش از انقلاب اسلامی (1357) حاضرند، چگونگی برساخته شدن محدودۀ معنایی و ساختار اجتماعی سوژۀ زن انقلابی را نشان می دهد. بدین منظور، با تکیه بر بنیان نظری و روش شناسی که از پیوند استراتژیک امکانات مفهومی نظریۀ گفتمانی لاکلاو و موفه و نظریۀ تاریخی–گفتمانی وداک برآمده است...

این مقاله برای نخستین‌بار، با استفاده از رهیافت تحلیل گفتمان به نقش علامه طباطبایی در تکوین دال «آزادی» در معنای مورد نظرِ گفتمان انقلاب اسلامی 1357 ایران می‌پردازد و کوشش می‌کند به دو پرسش پاسخ دهد: 1. نقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین دال آزادی در گفتمان انقلاب اسلامی 57 ایران چیست؟ 2. سازوکار‌های اجتماعی انتشار اندیشه‌ علامه طباطبایی در پیوند با تکوین گفتمان انقلاب اسلامی چیست؟ تحقیق حاضر نش...

یکی از مهم‌ترین سؤالاتی که ذهن پژوهش‌گران فوکو را درگیر کرده این است که آیا نظریات او دربارۀ قدرت موقعیتی برای اعمال آزادی و شورش فراهم می‌کند. هم‌چنین، در پی این سؤال یکی از معماهای پیشِ‌روی پژوهش‌گران این بوده است که مواضع او دربارۀ انقلاب ایران چگونه با مواضعی که دربارۀ آزادی و قدرت داشته است سازگاری می‌یابد. در این مقاله نقش آزادی و سوژگی در آثار فوکو را با تأکید بر انقلاب ایران بررسی خواهم ...

طبقة متوسط مدرن در ایران با محوریت شهر تهران تحت تاثیر شروع فرایند‌های مدرنیزاسیون توسط پهلوی اول مجال ظهور و بروز پیدا کرد. این طبقه که بسیاری از محققان آن‌ را محصول فرایند‌ه‌های مدرنیزاسیون می‌دانند, در تاریخ معاصر ایران نقش عمده‌ و تاثیرگذاری ایفا کرده است. این نوشته تلاشی است برای ارائة تحلیلی طبقاتی گفتمانی بر مبنای نظریة گفتمان لاکلائو و موف از شرایط شکل‌گیری و تکامل طبقة متوسط مدرن در شه...

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی سوژگی زنان در شکل‌گیری گفتمان انقلاب اسلامی براساس نظریه گفتمان لاکلائو و موفه است. روش پژوهش کیفی – اکتشافی و روش نمونه‌گیری نیز برمبنای روش نمونه‌گیری نظری بود. نتایج نشان داد، زنان در حدوث گفتمان انقلاب اسلامی در جایگاه سوژه‌ای نقش‌آفرین و خلاق قرار گرفته و شیوه‌های متعددی را برای مبارزه به‌کار می‌گرفتند. در شرایط سوژگی همبستگی بالایی بین زنان با افکار و اندیشه، و...