تشابه لفظی و تکرار داستان­های قرآن از جمله مواردی است که می­توان با تأمل بر نقش سیاق به تحلیل آن پرداخت. پژوهش پیش­رو با بررسی کارکرد سیاق به تبیین علل تکرار داستان آفرینش در قرآن پرداخته­است. از این­رو با توجه به نقش محوری ابلیس در سوره­های اعراف، حجر، اسراء و ص، قرائن پیوستۀ لفظی و غیرلفظی این آیات مورد توجه قرار گرفته ­است. یافته­های پژوهش، حاکی است که با وجود تکرار برخی عبارات در ظاهر این آ...

بررسی خاستگاه ها، ریشه ها و عوامل خصومت میان اهل ادیان از منظر قرآن است. قرآن کریم، ضمن تأکید بر تأثیر تعالیم دینی در ایجاد روابط مسالمت آمیز و همگرایی میان متدینان ادیان گوناگون، از سرپیچی اهل کتاب از این پیام و تخاصمات آنها با یکدیگر بارها سخن گفته است و با یادآوری درگیری های یهود و مسیحیان با یکدیگر و خصومتهای ایشان به مسلمانان هشدار می دهد. این نوشتار با نگاه تاریخی به درگیری های اهل ادیان ...

خانواده نهاد مقدسی است و تمام ادیان در تمام ادوار به آن اهمیت داده اند. در دین مبین اسلام نیز شارع مقدس با تأکید ویژه ای که بر تشکیل خانواده و حفظ آن دارد، به منظور رضایت زوجین از زندگی مشترک حقوقی را در روابط زناشویی برای زن و شوهر در نظر گرفته است. یکی از مباحثی که در دعاوی خانوادگی و به طور کلی در زندگی مشترک مطرح است مسائل مربوط به نشوز است، که در اصطلاح شرع به تخلف زن یا مرد از تکالیف متقا...

هرگاه مکلف با سوء اختیار، به سرپیچی از اوامر و نواهی شارع ناچار شود، عقاب ناشی از مخالفت با شارع از او نفی نخواهد شد و عملکرد وی اختیاری محسوب می شود و آثار حقوقی و کیفری متناسب با آن، مترتب خواهد شد. این قاعده که در کتب فقهی، اصولی و کلامی به قاعده ی «الامتناع بالاختیار لاینافی الاختیار» معروف است قاعد ه ای عقلی است که در استنتاج برخی از مبانی و احکام فقهی کبرای استدلال واقع می شود و کاربرد زی...

در میان ادیان خاورمیانه، یهودیت شریعتی شدیدتر و کم­انعطاف­تر دارد که در مفهوم «اطاعت» خلاصه می­شود. اطاعت در یهودیت دو بعد قومی و فردی دارد؛ یعنی رابطه‌ای میان یهوه و قوم برقرار است که براساس آن، اطاعتی از قوم خواسته می‌شود که همه‌جانبه و کامل تلقی می‌شود؛ البته این اطاعت، علاوه بر این‌که اصالتاً و ذاتاً از یهوه و در چارچوب ده فرمان تجلی می‌یابد، به امر خدا به پیروی از مطاعان قوم، چون حکما، انبیا...

یکی از حقوق زوجین نسبت به هم، حق رابطه­ی جنسی است. برقراری صحیح این ارتباط نقش مهمی در حفظ و استحکام خانواده و پیشگیری از انحرافات احتمالی زن یا شوهر دارد. تحقیق حاضر با روش کتابخانه­ای و تحلیلی ـ توصیفی با استفاده از استنباطات فقهی و اصولی بیان می­کند که مطابقآیه­ی شریفه­ی «عاشروهن بالمعروف» و «و لهن مثل الذی علیهن بالمعروف»، زن و شوهر حقوق مساوی دارند و این حقی متضایف است یعنی در مقا...

زندگی اجتماعی صحنه تزاحم اراده هاست. از این رو تلاش پیوسته ای برای همسازی گروهی وجود داشته است. اطاعت از قانون، مقررات، هنجارهای اجتماعی، بنیان هم زیستی و استقرار نظم است. اطاعت داستان دیرین زندگی انسان بلکه مجردات است. ابلیس را نافرمانی پروردگار « شیطان رجیم » می کند و آدم بر سر نافرمانی خود « هبوط » کرده است. در حاکمیت قانون، نظامی که مورد اطاعت قرار می گیرد، نظام عینی، غیر شخصی و موضوعه است...

تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی، یکی از چالش های مهم حقوقی ایران است. با توجه به حکم مندرج در بند 4 ماده 976 قانون مدنی، بر مبنای قیاس اولویت، فرزند متولد از مادر ایرانی در ایران را باید ایرانی تلقی نمود، لکن این برداشت خلاف تفسیر منطقی از قانون می باشد. راهکار پیش بینی شده در قانون «تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی» مصوب 1385، با توج...

در بیش‎تر کشورهای در حال توسعه،‎ بخش عمومی نقش مهمی در عملکرد بازار ایفا می‎کند. به طور معمول در این کشورها فعالیت‎های اقتصادی، رشد و توسعه ، بدون دخالت دولت مختل می‎شود، اما گسترش بی‎حد و حصر دولت نیز مشکل آفرین است. دولت در تولید کالاهای عمومی و تنظیمات اقتصاد، دارای اختیار تصمیم گیری است. بوروکراسی فاسد با تکیه بر همین اختیار ایجاد می شود. کارکنان فاسد با دست کاری در مقررات و عرضه ی نامطلوب ...