یکی از کارهای لازم و ضروری که در زمینۀ شاهنامهپژوهی باید انجام گیرد، گردآوری و بررسی ابیات پراکندۀ شاهنامه در متون کهن فارسی است. هدف چنین پژوهشی در وهلۀ نخست، یاری در تصحیح متن شاهنامه است. ازآنجاکه میان تاریخ انجام شاهنامه (400 ق.) تا قدیم ترین نسخۀ آن، فلورانس، (614 ق.) بیش از دویست سال فاصلة زمانی وجود دارد و از سدۀ هفتم و هشتم کمتر از ده نسخه وجود دارد، مصحّح شاهنامه ناچار است در کار خود، غ...

مناسبات دولت صفویه با همسایه غربی خود، یعنی دولت عثمانی، از همان زمان شاه اسماعیل اول توأم با کشمکش و درگیری‌های نظامی بود. جنگ چالدران در سال 920 ق/1514م نقطه عطف این ستیزه‌ها بود که درگیری‌های درازمدت بعدی را در پی داشت. شاه عباس اول در دوران حکومت خود، چند بار توانست عثمانیان را شکست دهد؛ اما با مرگ او در سال 1038 ق/1629م و در آغاز سلطنت شاه صفی، بار دیگر عثمانیان در حمایت از شاهزاده‌ای شورش...

This article is presented in two parts. The first part is a study of the term "Tabaseyn" in the historical and geographical texts - from the 3rd century up to now. Through reliance on the sources, the author has come to the conclusion that prior to the 6th century A.H., Tabaseyn (the two Tabases) was not applied to Tabas-e _orma-and Tabas-e 'Annan which were later mentioned as Tabas-e Gilaki a...

این رساله به بررسی و توصیف گویش سده پرداخته است که شامل یک مقدمه و خلاصه ای از وضعیت تاریخی و جغرافیایی سده و سه فصل و دو پیوست می باشد که فصل اول شامل: ساخت آوایی، توصیف صامتها و مصوتها، توزیع صامتها و مصوتها، طبقه بندی صامتها و مصوتها، ساخت هجا، واحدهای زبر زنجیری، قاعده های واجی و مقایسه آوایی میان فارسی رسمی و گویش سده می باشد. در فصل دوم ساختواژه (صرف)، ساخت تصریفی و اشتقاقی انواع واژه مور...

در اوایل سده دهم هجری/شانزدهم میلادی، سلطان محمدشیبانی(د 916 ق/ 1510 م) خان سمرقند، پایتخت تیموریان را تصرف وحکومتشیبانیان را پایه گذاری کرد. بزودی رقیب تیموری او، بابر (د 936 ق/ 1530 م)مجبور شد آسیای میانه را ترک گوید تا امپراتوری گورکانیان را در هندتأسیس کند. مقاله حاضر به بررسی مناسبات شیبانیان و گورکانیان هند می -پردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که به رغم خصومت اولیه، واقعیاتحاکم بر ...

بنا به تعریف جامعه شناسی، فرهنگ، مجموعه ی پیچیده ای است، که شامل علوم و دانش ها، اعتقادات، هنرها، افکار و عقاید، صنایع، تکنیک، اخلاق، قوانین و مقررات، سخن، عادات و رسوم و رفتار و ضوابطی است که انسان، آن را از جامعه فرا می گیرد و در قبال آن تعهداتی به عهده دارد. اجزای این مجموعه، به هم پیوسته است و بین آن ها انتظام خاصی وجود دارد، این انتظام که در همه مجموعه فرهنگ منعکس می شود را «الگو فرهنگی» م...

در طول تاریخ ایران پس از اسلام، سده 9 ق. که مقارن با دوران حاکمیت تیموریان بر این سرزمین است را می توان عصر رشد و شکوفایی انواع شاخه های هنری نظیر نقاشی ، معماری ، تذهیب ، کتاب آرایی و موسیقی دانست. یکی از این شاخه های هنری خط و خوشنویسی بود که علاوه بر شکوفایی ، با نوآوری های بنیادی همراه بود. علاوه بر خطوط نسخ ، ثلث ، توقیع ، رقاع ، محقّق ، ریحان ، کوفی و معقلی که در طی قرون گذشته نیز از آنها...

سفال زرین‏فام که از سده‌های ششم تا هشتم هجری قمری در ایران رواجی چشمگیر داشت، کمابیش هم‏زمان با حکمرانی سلجوقیان بر ایران، پدیدار شد. واکاوی این آثار علاوه بر جنبه‏های فنی، ساختاری و زیبایی‏شناسی؛ گاه تصویری روشن از وضعیت این دوره از منظر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را پیش روی ما می‏گذارد. در این پژوهش تلاش بر این است که به هدف شناسایی شرایط و شاکله‌های اجتماعی این دوره؛ سفال زرین فام سده ...