زرتشتیان همواره با جشن هایی، نیایش و شکرگزاری می کرده اند که امروزه برخی از آنها به عنوان جشن های ملی، نماد و سنبلی از یکتاپرستی و تمدن کهن ایرانی است. جدا کردن دین از بسیاری جنبه های زندگی ایرانیان باستان دشوار و چه بسا غیرممکن است و آگاهی های امروز ما از فرهنگ و تمدن ایران باستان به شدت با دین و آیین در هم تنیده شده است. ایرانیان باستان، شادی را موهبتی الهی دانسته و در مراسم مذهبی برای سپاس ا...

جنگ های صلیبی (1096 ـ 1270 م) خشونت بارترین و خونین ترین برخورد اروپای سده میانه با ملت های مسلمان و تمدن اسلامی بود که خسارت های انسانی و مادی فراوانی به دنبال داشت. این نبردها منجر به توسعه ارضی اروپا، نجات مزار مقدس، اشغال دایمی سرزمین فلسطین و تشکیل امپراتوری اروپایی در جنوب و شرق مدیترانه نشد اما پی آمدهای مهمی به ویژه برای اروپاییان داشت که از پایه های اصلی نهضت رنسانس در اروپا محسوب می ش...

هنر، به مثابه روح زمانه و بازتاب نگاه خاص هنرمند به پیرامون خود، زبان وطرز بیان خاصی برای انعکاس دیدگاه خود دارد. ظهور هنرهای گوناگون با ساختاری مشترک در هر عصر، بازتاب نگاه و اندیشه ذهنی ساختاری مشابهی میان آفرینندگان و هنرمندان آن است. گرچه بن مایه هر کدام از هنرها از ادبیات تا موسیقی عناصر مجزا و خاصی برای ارائه می طلبد؛ گاه در میان هنرهای گوناگون یک دوره اجتماعی، میتوان ساختار و سبک مشابه و...

اغلب پژوهندگان در مطالعه و بررسی شهرت حضرت احمدبن موسی(ع)  و تاریخ کشف مرقد ایشان، صرفاً به اسناد تاریخی اکتفا کرده‌اند؛ در این مقاله با تأکید بر اشعار سده‌های هشتم تا دهم، سیر توجه به مرقد و شهرت آن حضرت بررسی و همچنین نخستین مناقب احمدبن موسی در شعر فارسی استخراج و تحلیل شده است. از یافته‌های این پژوهش این است که تا اواخر سده هشتم، اشاره‌ای مشخص به مرقد آن بزرگوار در دیوان شاعران و...

روشنفکری و سیاست پیوندی تنگاتنگ و دیرینه را با هم یدک می کشند. این مقاله درصدد است تا ضمن باز تعریف مفهوم روشنفکری ، ارتباط بین این مفهوم و سیاست را در طول شش دوره از تاریخ تمدن غرب بررسی کند: 1) دوره یونانی ـ رومی (تا سده 5 میلادی )، 2) مسیحیت دوره اول از سده 5 تا سده 11 میلادی ، 3) مسیحیت دوره دوم از سده 11 تا سده 16 میلادی ، 4) از ظهور دولت – ملت ها تا پایان سده هجدهم ، 5) از سده 19 میلادی ت...

خلافت عثمانی بخاطر کارکردهای منفی خود دچار رکود گشت و مسأله اختلاف اقلیتها در عثمانی که از دید منفی مسلمین نسبت به اهل ذمه ناشی می شد و همچنین مسأله تحجرگرائی و مخالفت با علوم عقلی و تجربی که از نوعی تعصب و بدعت خواندن نوآوری ها ناشی می شد موجب رکود و افول خلافت گردید . در این میان تعامل نادرست عثمانیان در مقابل استعمار غرب که تمام تلاش خود را برای از بین بردن آن به کار بسته بود موجب تسریع روند...

عرفان اسلامی، یکی از ثمرات تعالیم قرآن مجید است و تصوف اسلامی در بنیان خود، نهضتی علیه دنیاپرستی، جزم اندیشی و ظاهرگرایی است. تا پیش از قرن پنجم هجری، تصوف اسلامی رشد و گسترش بسیاری یافته بود؛ اما از این دوره به بعد، بویژه در عصر سلجوقیان، به طرز چشمگیری در میان توده ها و قشرهای مختلف جامعه اسلامی نفوذ یافت و مورد استقبال گسترده واقع شد. اما در این دوره، چه عواملی در گسترش تصوف اسلامی در میان ت...

خاورمیانه به واسطه مسیر ارتباطی، منابع انرژی، تجربیات امپریالیستی و تعارضات فرهنگی‏اش با جهان خارج، محیطی واقع‏گرایانه و مبتنی بر امنیت دولتی، ملی و منطقه‏ای یافته و امنیت انسانی را به حاشیه برده است. این شرایط رهاورد صلح و ثبات برای خاورمیانه نبوده است. برای جبران گذشته و تقویت و حمایت از مسایل انسانی لازم است توجه به توسعه انسانی مدنظر قرار گیرد. این مقاله، به بررسی اصلاحات سیاسی، مسایل اقتصا...

یکی از مظاهر تمدن نزد هر ملتی، جشن هاست. ایرانیان در دوران باستان، جشن های دینی متعددی داشتند. با فراگیری اسلام در میان ایرانیان، برخی از جشن های گذشته فراموش شد و بعضی به حیات خود ادامه داد. عباسیان که به شدت متأثر از فرهنگ ایرانی بودند در کنار اعیاد اسلامی به جشن های گذشته ایرانیان مانند مهرگان و نوروز نیز توجه داشتند. تأثیر خلافت عباسی از آداب الملوک ایرانی و نفوذ خاندان های معروف ایرانی چون...

با آنکه نام شیراز به عنوان یکی از شهرهای مهم ایران از سده های گذشته در بسیاری از متون تاریخی و ادبی مختلف آمده است، اما تا پیش از ظهور شیخ اجل سعدی، ترجیح چندانی بر سایر شهرهای ایران ندارد و همانند شهرهایی چون تبریز و طوس و یزد و اصفهان و بخاراست. اما از زمانی که سعدی در قرن هفتم به قدم از شیراز می رود و به سر بازمی گردد و خاک شیراز و آب رکن آباد دست از دامنش برنمی دارند و خوشی و تفرّج نوروز شیر...