در این مقاله مقایسه فضاهای شهری و یافته‌های باستان‌شناسی شهر اوجان و شهر تاریخی سلطانیه و جزییات داده‌های این دو شهر مورد مطالعه قرار گرفته است. ساختار اولیه شهر اوجان متعلق به سده‌­های5 تا 6 هجری و مصادف با دوره حکومت سلجوقیان در ایران بوده است و انتخاب این شهر به عنوان شهری حکومتیِ ایلخانان در سده­‌های 7 و 8 هجری موجب آبادانی و رونق آن را تا اواخر دوران صفوی فراهم آورد. شهر سلطانیه نیز که پایه...

منطقه‌ خارنگون (Xârengun) در استان یزد، در فاصله‌ 185 کیلومتری خاور شهر یزد و 65 کیلومتری شمال خاوری شهرستان بافق قرار دارد. کانی‌سازی در منطقه‌ خارنگون در درون واحدهای سنگ‌آهکی و دولومیتی وابسته به سازند ریزو (معادل سازند سلطانیه)، به سن پرکامبرین بالایی-کامبرین زیرین اتفاق افتاده است. ماده‌ معدنی این نهشته در قالب کانی‌های اسمیت‌زونیت و همی‌مورفیت به‌صورت غیرهمزاد و به شکل چینه‌کران، بیشتر در...

چکیده منطقه مورد مطالعه طبق نقشه 1:100000خدابنده- سلطانیه در محدوده ی طول های جغرافیایی 41 °48 تا 39 °48 و عرض های جغرافیایی 27 °36 تا 25 °36 در غرب سلطانیه، در روستاهای شکورآباد و سلمان کندی واقع می باشد. سنگهای دگرگونی شامل تناوبی از شیست ها با منشا پلیتی و ماسه سنگی می-باشد. این مجموعه دگرگونی مرز قاطعی با اسلیت های سازند کهر واقع در جنوب غربی ناحیه ندارد و در واقع به طور تدریجی تبدیل به سا...

بنای با شکوه گنبد سلطانیه در زمان سلطان محمد اولجایتو (713-703ه ق) بنیان نهاده شد که با انواع تزیینات نفیس، مجموعه ای ارزشمند از هنرهای دوره ی ایلخانی است. از ویژگی های این بنا اجرای تزیینات در لایه های مختلف بر روی سطوح داخلی است که تزیینات گچ بریِ با واسطه ی پارچه موسوم به "پته" یکی از این تزیینات به شمار می رود. هدف کلی تعیین شده در این پژوهش، فن شناسی و آسیب شناسی این نوع تزیین می باشد که می...

گنبد سلطانیه در شهر سلطانیه از توابع شهرستان ابهر قرار دارد که در قرن هشتم هجری به دستور سلطان محمد خدابنده ساخته شده است. این بنا به عنوان یکی از بزرگترین گنبدهای آجری جهان شناخته شده و تکنیک های اجرایی و نوع تزئینات خارجی و داخلی آن بسیار نادر و بی نظیر است. به علت عدم توجه لازم در طی قرون متمادی و همچنین تاثیرات مخرب عوامل طبیعی آسیب های بسیاری به این اثر وارد گردیده است. وجود تکنیک های متفا...

«آرامگاه اولجایتودر سلطانیه الگوی برجسته ای است که از مقابر متأخر ایرانی و هندی اقتباس شده است. گنبد سلطانیه دارای ویژگی مهمی از نظر معماری‏ است که باعث برجسته‏تر شدن این بنای تاریخی‏ شده است؛ در این تحقیق پژوهشگر، با مطالعه و استفاده از مقالات، پژوهش ها، مراجعه به کتابخانه، استفاده از اینترنت، و استفاده از نظریه های پژوهشگران هنر اسلامی، به مطالعه ی نقوش پرداخته است. در این پژوهش نمونه ی تحلیل...

کانسار آهن باشکند، در 16 کیلومتری جنوب غرب سلطانیه و 54 کیلومتری جنوب شرق زنجان، در بخش جنوبی رشته کوه های سلطانیه و در پهنه ساختاری ایران مرکزی واقع است. قدیمی ترین واحدهای سنگی رخنمون یافته در منطقه، شامل تناوبی از واحدهای فیلیت و متادولوستون با میان لایه هایی از متاتوف و متاسیلتستون متعلق به سازند کهر، به سن نئوپروتروزوییک هستند. گسل سلطانیه با امتداد شمال غرب- جنوب شرق، از شمال غرب کانسار ع...

با وجود آن که ایلخانان (750-654 ﻫ.ق) مراغه و سپس تبریز را به پایتختی برگزیدند، اندیشۀ ایجاد شهری که نمادی از امپراتوری این صحرانوردان باشد آنها را به ساخت سلطانیه ترغیب نمود. طرح غازان­خان در ایجاد این پایتخت نوساز به روزگار فرمانروایی سلطان محمد خدابنده اجرا شد و توسعۀ سریع سلطانیه آن را در زمرۀ باشکوه­ترین شهرهای جهان درآورد؛ شکوهی که تا پایان فرمانروایی جلایریان (835 ﻫ­.­ق) استمرار یافت، لیک...

به منظور شناخت توالی چینه شناسی و بررسی محیطهای رسوب گذاری ته نشست های وندین فوقانی و کامبرو - اردویسین منطقه تکاب ، با توجه به تکتونیک و زمین ساخت ناحیه، دو مقطع در شرق و شمالشرق شاهین دژ به ترتیب در حوالی روستای کردکندی و قزل قیه انتخاب و نمونه برداری گردید. در مقطع کردکندی به دلیل فعالیت های شدید تکتونیکی بویژه در رسوبات وندین، تنها مجموعه سازندهی باروت ، زایگون، لالون و میلاد مورد بررسی و م...

ارزش تزیینات گچی روی پارچه ی موسوم به پته در گنبد سلطانیه به قدمت، سبک و فن اجرای مبتکرانه-ی آن است. در حال حاضر از این تزیینات آثار اندکی به جای مانده است. با استناد به شواهد ارائه شده در این نوشتار، ساختار تزیینات مذکور لایه ای است. این تزیینات به صورت الحاقی در فضای زیر کاسه ی گنبد و همچنین مقرنس های ایوان شمال غربی و جنوب شرقی در طبقه ی اول اجرا شده اند. ترتیب قرارگیری لایه-ها ی تزیینات عبا...