توسعة کلان‌شهرها نشان داده است به‌موازات گسترش فضایی و افزایش جمعیت، بخش مرکزی شهرها به‌مرور توان خود را در خدمات‌دهی به مناطق دوردست‌تر از دست می‌دهند. درنتیجه مناطق جدید شهری در قالب ساختار چندهسته‌ای پدید می‌آیند. شهر تهران طی صدسال گذشته، تجربه داشتن یک مرکزی قوی را در سطح ملی گذرانده  تشدید روند مهاجرت و توسعة فعالیت‌ها در پیرامون آن در پنج دهة اخیر، سبب شده است این شهر در محورهای فرعی جدی...

شهر محصول روابط و مناسبات پیچیده اقتصادی و اجتماعی است و ناهمگونی­های فضایی آن بازتاب فرایندهای درهم­بافته فرهنگی- اجتماعی و سیاسی- اقتصادی در طی تاریخ در بستر طبیعت بوده است. هدف این مقاله، بررسی چگونگی ناهمگونی­های فضایی بین مناطق 22 گانه کلان شهر تهران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای شناخت سطوح توسعه مناطق شهر تهران از 31 شاخص در قالب 7 معیار اصلی استفاده شد. با بهره گیری از مدل ahp ...

پدیده آلودگی هوا و بالا رفتن غلظت آلاینده­ها از حد مجاز تعیین شده به وسیله سازمان بهداشت جهانی (who) در شهرهای بزرگ، از مهم­ترین مشکلات زیست محیطی کلان­شهرهای امروزی است که سلامت انسان­ها را تهدید می­نماید. با رشد تکنولوژی و خروج منابع آلاینده ثابت و صنعتی از شهرها، منابع آلاینده متحرک در بخش حمل­ونقل شهری به عنوان چالش اصلی در راستای آلودگی کلان­شهرها مطرح است. در این راستا مطابق یافته­های سای...

هدف از پژوهش حاضر، یافتن معیار های کالبدی و اجتماعی تأثیرگذار در شکل گیری خاطرات جمعی در شهر، و تدقیق آنها با مطالعه موردی شهر تهران است. نتایج مبانی نظری نشان می دهد که معیارهای مذکور به دو دسته اصلی «امکان شکل گیری رویدادها و تعاملات اجتماعی» و «امکان ثبت و انتقال خاطره و تاریخ شهر» تفکیک می شوند. هریک از این دو گروه به دو بخش «ساختار اجتماعی و سیاسی» و «ساختار فضایی و کالبدی» تقسیم می شوند. ...

در قرن بیستم، گرایش­های اولیه تمرکززدایی و تغییرات در فناوری اطلاعات، حمل‌ونقل و ارتباطات منجر به تغییر ساختاری عمده‌ای در شهرها شد و روند الگوی تک­هسته­ای را که به اشتغال در مرکز تجاری شهر (CBD) تمرکز داشت، متوقف ساخت. هنوز درک روشنی از اینکه آیا شهر چندهسته­ای، پایدار یا به لحاظ اقتصادی رقابت‌پذیر هست یا نه، وجود ندارد. هدف از این پژوهش، تحلیل ساختار فضایی شهری با تأکید بر رویکرد ریخت­شناسی ش...

بررسی مراحل رشد و توسعه کالبدی شهرهای جهان حاکی از تأثیر دو پارادایم مدرنیسم و پست‌مدرنیسم بر سازمان و ساختار فضایی شهرها می‌باشد. به‌گونه‌ای که تأثیرات این دو پارادایم منجر به توسعه شهرها، ایجاد و توسعه شبکه ارتباطی و بزرگراه‌ها، ایجاد شهرک‌های اقماری و حومه شهرها داشته و بیش‌ترین تأثیر را در حوزه فضایی و کالبدی شهرها برجای گذاشته است. مدرنیسم و اثر آن مدرنیته، تأثیراتی بنیادی در حوزه‌های اجتم...

سیاست‌گذاری مسکونی یکی از عرصه‌های مهم سیاست‌گذاری شهری است. ویژگی‌های اجتماعی مسکن و نیز اثرات گستردۀ بخش مسکن در اقتصاد، سیاست‌گذاری مسکونی و پشتیبانی تأمین مسکن را جزئی از سیاست‌گذاری عمومی قرار داده است. آن شیوه سیاست‌گذاری عمومی که مسکن را به‌عنوان «حق اجتماعی» نادیده می‌گیرد، سبب شکل‌گیری نابرابری فضایی در سیستم مسکونی شهرها می‌شود. مشکل مسکن در تهران، هم به‌عنوان جزئی از یک مشکل فراگیر د...

تغییر در الگوی تحرکات فضایی یکی از عواملی است که بر سازمان فضایی مناطق کلانشهری تأثیرگذار است. این الگو تحت تأثیر چگونگی توزیع فعالیت ها-با مقیاس منطقه‌ای- در سطح مناطق کلانشهری است. به نظر می‌رسد توزیع فضایی مراکز دانشگاهی به عنوان یک نوع فعالیت که جریان هائی در سطوح درون منطقه‌ای و بین منطقه‌ای و ملی راسبب می‌شود، می‌تواند بر سازمان یابی فضایی مناطق تأثیر گذار باشد. در این پژوهش با تحلیل روند...