تبیین ابعاد گوناگون جایگاه اجتماعى زنان در حیطه باورهاى دینى و نیز در ارتباط با آیه قوّامیّت است. قرآن در رابطه با مشارکت اجتماعى زنان نه با نگاه سنتى موافق است و نه با نگاه فمینیستى بلکه حضور زن را در تمام عرصه‌هاى اجتماعى مشروع مى‌داند. از سوى دیگر، دغدغه‌هاى ناشى از گرایشهاى طبیعى زنان و مصالح خانواده سبب محدودیت حضور او در عرصه فعالیّت‌هاى اجتماعى مى‌شود. بسیارى از آیه »الرجال قوامون على النس...

جنبش مشروطه از چه زمانى آغاز شد؟ آیا مى‌توان یک آغازگاه براى جنبش مشروطه تعیین کرد؟ کدام یک از نیروهاى اجتماعى فعال در بستر اجتماعى ایران جرقه این جنبش را زدند؟ این‌ها پرسش‌هایى است که در این مقاله به آن‌ها پرداخته مى‌شود. در این راه، ضمن مرور مواضع متفاوت روایى، پیوست انگار، گسست انگار، و بسگانه انگار به مقوله تاریخ‌پژوهى و نقد دیدگاه‌هاى برگسون و برودل و گورویچ، با تکیه بر رویکرد تبارشناختى ف...

مطالعات روستایى در ایران بیشتر متمرکز بر تلقى از روستا بهمثابه امرى اقتصادى و مادى بوده است. به گونهاى که در نوشتههاى مطالعات روستایى امر سیاسى بهعنوان یک متغیر مستقل و تعیینکننده در تحلیل مسائل و مناسبات اجتماعى، فرهنگى و اقتصادى مورد غفلت واقع شده است. مقاله حاضر بر آن است که نشان دهد امر سیاسى نقش مهمى در تفکیک و تمایز میان روستاییان برمبناى دوست و دشمن داشته و براى نوع و ماهیت امر اجتماعى س...

علوم اجتماعى در ایران با استناد به میزان کمى انتشارات به کم‌کارى و عدم هماهنگى با جریان پرشتاب تولید و انتشار علم متهم شده است. مسئله اصلى نوشتار حاضر این است که این اتهام با توجه به داده‌هاى عینى و بى‌طرفانه تا چه حد متوجه علوم اجتماعى در ایران است؟ با توجه به ادبیات جامعه‌شناسى علم، انتشار از سویى ذخیره انواع سرمایه را غنى مى‌کند و از سوى دیگر ابزارى براى منازعه رقابتى در میدان علم و اثبات ش...

امروزه عوارض و ضایعات شهرنشینى شتابان و بى‏رویه و بدون برنامه و عدم مدیریت شهرى مناسب در برخى از شهرها به حدى رسیده که اصولاً شهرنشینى را به پدیده‏ اى نامطلوب و داراى ارزش منفى بدل ساخته است. گرایش به تمرکز بیشتر و قطبى شدن در سطوح بالاى جامعه شهرى و فاصله گرفتن سطوح بالا از پایین، گرایش به رشد بى محتوا به لحاظ عدم تناسب بین مقیاس و عملکرد شهرها و... از جمله عواملى است که موجب کاهش روزافزو...

این پژوهش به کارکردهاى خانواده و نقش آن در استحکام نهاد خانواده پرداخته است. یاد کرد زیست اجتماعى انسان، نهاد کوچک اجتماعى خانواده، پیشینه و امروز خانواده بحث‏ هاى درآمدى نوشتار را صورت داده است. کارکردهاى روانى که خود بر دو شاخه روانى - جنسى و روانى - عاطفى تقسیم مى ‏شود و نیز کارکردهاى اجتماعى، شامل فرزندزایى، مفهوم تربیت، تربیت مذهبى، شیوه‏ ها و برآیندهاى تربیت خانواده در ماندگارى و ثبات بخش...

مثنوى جام جم اوحدى مراغه‏اى یکى از آثار ممتاز ادب فارسى در بیان مسائل اخلاقى، اجتماعى، عرفانى و حکمى است. اوحدى براى ملموس ساختن مطالب و پیام‏هاى خود در جام جم از حکایات استفاده کرده است. وى هرچند در این کتاب تالى و مقلّد حدیقه سنایى است اما توانسته به‏صورتى یک‏نواخت و منسجم ساختار کتاب را شکل بدهد. در نقد ساختارى این متن به نشانه‏هاى مختلف زبانى نظیر نشانه‏هاى آوایى، نحوى، معنایى و واژگانى پردا...

فراهم‌آوردن رفاه را مورد ارزیابى قرار داده و درکى انتقادى از چگونگىِ شکل‌گیرى این سیاست‌ها، با عطف نظر به مقوله جهانى‌شدن، به‌دست مى‌دهد. دغدغه اصلىِ نویسنده کتاب، ظرفیت سیاست‌گذارى در حمایت از گروه‌هاى مطرود، دربرگیرىِ آن‌ها و پیشگیرى از شدت‌یافتن روندهایى است که سمت‌وسویشان به‌حاشیه‌راندن این گروه‌هاست. وى بدین منظور، چارچوبى عملى و هنجارین از سیاست‌گذارى اجتماعى پیش کشیده که بر سنت‌ها، هنجارها ...

سرمایه اجتماعى به‌عنوان عاملى مهم و اساسى در ابعاد مختلف توسعه یک جامعه، موضوع پژوهش حاضر است. اهمیت‌اش آن‌قدر زیاد است، که از زوایاى گوناگون روند رشد و توسعه یک جامعه را تحت تأثیر خود قرار مى‌دهد. با توجه به تحولات اخیر جهان (به‌ویژه در سطح منطقه خاورمیانه) و اعمال فشارهاى مختلف بر کشور، از ناحیه دولت‌هاى خارجى در راستاى دست‌یابى به اهداف زیاده‌طلبانه خود، بحث مرزدارى و حفظ و صیانت از مرزهاى ک...