نظریه‌سازی و واکاوی فرآیند آن، از مسائل حوزه علم‌شناسی است. در این جستار با تحلیل نظریه، به چیستی‌گوئی نظریه‌سازی اسلامی پرداخته می‌شود. بازشناسانش نظریه اسلامی و تبیین آن، اساس پژوهش است. برپایه این تحلیل، نظریه اسلامی در دو سطح: نظریه‌های مستخرج از آیات و روایات و نظریه‌های اندیشمندان مسلمان مطرح می‌شود. گونه نخست که اساس نظریه اسلامی را سامان می‌دهد، در سه ساحتِ: (1)مسائل درون‌دینی (2)مسائل م...

این رساله در شش فصل تنظیم شده است . فصل اول کلیات می باشد که در آن به معرفی اجمالی بحث و توضیح اصطلاحات کلیدی آن پرداخته شده است . فصل دوم مباحث مقدماتی است که در آن برخی مباحث مهم که در فهم اصل بحث دخالت دارند مورد بررسی واقع گردیده اند . فصل سوم معرفی قدر جامع می باشد که یکی از مباحث مهم در بحث صحیح و اعم به شمار می رود . فصل چهارم به معرفی ثمراتی می پردازد که از سوی اصولیها برای بحث ذکر گردی...

دانش فقه اسلامی حسب سابقه غنی خود در کشف و تولید ابعاد مختلف احکام مکلفین در ساحات فردی و اجتماعی، بارویکرد حداکثری می‌تواند علاوه بر استخراج تک گزاره‌های تجویزی، به تنظیم و ساختاردهی این گزاره‌ها نیز بپردازد. همچنین فقه در عرصه طراحی و تأسیس نظامات مبتنی بر علوم انسانی، در همه عناصر و اجزاء آن به ایفای نقش می‌پردازد. در این نوشتار برآنیم تا با نگاهی تحلیلی فلسفی به چگونگی تأثیرات فقه تربیتی بر...

جایگاه گزارههای اخلاقی از جمله مسائلی است که قرن هاست ذهن متکلمان، فلاسفه و دیگر اندیشمندان را به خود معطوف داشته و اظهارنظرهای متفاوتی در این زمینه ارائه شده است. در این مقاله، سعی شده بازتابی از دیدگاه ابن سینا در این خصوص ارائه گردد. بحث اخلاق از یک سو، با بحث های حسن و قبح متکلمان گره خورده و از سوی دیگر، قرین مبحث قضایا، اقسام قیاس و مواد آن در منطق است. در این نوشتار، ابتدا به بررسی جایگا...

یکی از مباحث مهمّی که امروزه در حوزة معرفت شناسی مطرح است، بحث میزان تأثیر عوامل غیرمعرفتی بر باور دینی انسان می باشد. بررسی امکان تأثیر عوامل غیرمعرفتی بر معرفت، به عهدة معرفت شناسان است و در این مقاله می کوشیم تا دریابیم که آیا فرایند تکوین باورهای انسان در مسیری جدای از ساحت غیرعقیدتی شکل می گیرد یا آنکه ساحت های وجودی انسان در عین تمایز از یکدیگر، چنان در تأثیر و تأثّر متقابل با یکدیگرند که ب...

هنگام بحث درباره ماهیت ایمان، اغلب تفکیکی برپایه متعلَق ایمان ارائه میشود که براساس آن، ایمان به­گونه کلی یا گزاره­ای است و یا غیر گزاره­ای؛ یعنی اگر ایمان به یک یا چند گزاره تعلق گیرد، ماهیتش نیز گزارهای و از سنخ معرفت خواهد بود؛ اما اگر متعلَق ایمان شخص یا موجودی خارجی باشد، ماهیت ایمان از سنخ اموری همچون دلبستگی و وفاداری است. این مقاله با بررسی لوازم این تفکیک نشان می دهد که اولاً این دسته بند...

دانش فقه اسلامی حسب سابقه غنی خود در کشف و تولید ابعاد مختلف احکام مکلفین در ساحات فردی و اجتماعی، بارویکرد حداکثری می تواند علاوه بر استخراج تک گزاره های تجویزی، به تنظیم و ساختاردهی این گزاره ها نیز بپردازد. همچنین فقه در عرصه طراحی و تأسیس نظامات مبتنی بر علوم انسانی، در همه عناصر و اجزاء آن به ایفای نقش می پردازد. در این نوشتار برآنیم تا با نگاهی تحلیلی فلسفی به چگونگی تأثیرات فقه تربیتی بر...

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تأثیر سه روش بحث گروهی درباره معماهای اخلاقی، گفتگو در گروه­های کوچک به روش مشارکتی درباره معماهای اخلاقی و سخنرانی درباره موضوعات اخلاقی، بر رشد قضاوت اخلاقی دانش­آموزان بود. به منظور دست­یابی به این هدف، از بین کلیه مدارس متوسطه دخترانه منطقه 18 تهران، یک مدرسه با روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شد، سپس از میان دانش­آموزان پایه دوم آن و از طریق روش انتخاب و واگذاری ...