چکیده: مطالعهٔ حاضر به بررسی ترتیب زمانی موقعیت‏ها در زبان فارسی می‏پردازد که با نام سنتی "تطابق زمان دستوری" شناخته می‏شود. در این راستا با به کارگیری چارچوب نظری دکلرک (۱۹۹۱ الف)، و معنی‏شناسی و کاربردشناسی حاصل از قوانین محاوره گریس (۱۹۷۵)، فرضیهٔ مناسبی برای پاسخ به سوالات تطابق فراهم می‏کنیم و نشان می‏دهیم که موقعیت جملهٔ پیرو در حالت بی‏نشان با زمان دستوری نسبی و در حالت نشاندار با زمان دستو...

به کمک فرایند دستوری شدگی می توان چگونگی تکوین امکانات دستوری زبان را صورت بندی کرد و توضیح داد. در دستوری شدگی کلمات به امکانات دستوری تبدیل می شوند و در عین حال امکانات دستوری که معمولاً قدیمی ترند به تدریج از بین می روند و با تغییر واژگان دوباره امکانات دستوری جدیدی خلق می شود. در واقع این تغییر، یک جریان تقریباًَ یک سویه است که مرتباً تکرار می گردد و از این رو مشخص? چرخه ای بودن را برای آن قائل...

شعر آمیزه‌ای از اندیشه و صور خیال است. اندیشه های شاعر، زبان اوست که در قالب شعر بیان شده است و به ذهن مخاطب متبادر می شود. جهان بینی شاعر و کیفیت تبیین امور، در ساخت جمله های او تأثیر می گذارد. در نتیجه هر کدام از سبک ها و ژانرهای ادبی، الگوهای دستوری مشخصی را برمی گزینند. این الگوهای دستوری در واقع بیان کننده نوع دیدگاه و ذهنیت حاکم بر آن سبک و یا موضوع ادبی هستند. عوامل دستوری که تفاوت های د...

در طی فرایند دستوری شدگی عناصر واژگانی تبدیل به امکانات دستوری می شوند یا اجزای دستوری ویژ گی های دستوری جدیدی را کسب می کنند. زبان شناسان با مطالعة گسترة وسیعی از زبان ها سعی کرده اند تا ساز و کار ها و اصول حاکم بر دستوری شدگی را دریابند. دستوری شدگی طی گذر زمان اتفاق می افتد، بنابر این وجود متون مکتوب از گذشتۀ یک زبان می تواند کمک زیادی به ما در شناسایی موارد دستوری شدگی نماید. با این حال می ...

نوشتار حاضر درصدد واکاوی ابعاد معنی‌شناختی و کاربردشناختی زمان حال کامل در زبان فارسی با تکیه بر نظریة دکلرک (2006 و 2015) است. ابتدا با بررسی وضعیت زمان گزاره شده در حوزة پیشاحال، وجوه معناشناختی زمان حال کامل را بیان و سپس با تحلیل رابطة میان زمان تام و گسترة پیشاحال، تفاسیر کاربردشناختی این زمان را بررسی خواهیم کرد. بر این اساس، دو ساخت معنایی از زمان حال کامل (پیشاحال و شمولی) در زبان فارسی...

در جمله های بلند و طولانی زبان مبدأ، تشخیص جمله پایه از پیرو و پیوند آنها با حرف ربط مناسب در زبان مقصد، کلید درک مفهوم جمله و ترجمه دقیق آن است. گاه رعایت نکردن توالی جمله ها در عبارت هایی که نیاز به مکمل دارند، برای روانی نثر، ضروری به نظر می رسد. زیرا نثر ترجمه باید با معیارهای زبان مقصد، تطابق و همخوانی داشته باشد. از سویی دیگر، مترجم نباید خود را به ساختارهای دستوری زبان مبدأ، محدود سازد، ...