در حوزه زبان شناسی و نظریه های ادبی، زبان فارسی و عربی معاصر سخت متأثر از ترجمه است. با مقایسه کتاب ها و مقالات فارسی و عربی در حوزه نقد ادبی در می یابیم که مترجمان عرب زبان به رغم ترجمه های متعدد برای هر اصطلاح، عملکرد مقبول تری دارند. شاید از دلایل این موفقیت قابلیّت اشتقاقی زبان عربی باشد. اصطلاح «intertextuality» در زبان عربی به «التّناصّ»، «تداخل النّصوص»، «التفاعل النّصی» و معادل های دیگری ترج...

کتاب التطور النحوی للغه العربیه نوشته مستشرق آلمانی گوتهلف برگشتراسر (1886 - 1932) یکی از مهم ترین آثار نوشته شده در زمینه فقه اللغه و زبان شناسی عربی به شمار می آید. این کتاب در واقع مجموعه ای از سخنرانی های نویسنده به زبان عربی است که در سال تحصیلی 1929 - 1930 در دانشگاه قاهره ایراد شده است. برگشتراسر در این کتاب کوشیده با بررسی تطبیقی میان زبان عربی و دیگر زبان های سامی چون آرامی، عبری، اکدی...

چکیده متون ادبی از جمله متونی است که در حوزه آموزش زبان های خارجی از جمله زبان عربی طرفداران بسیاری دارد. پر واضح است با توجه به ماهیت و ویژگی های منحصر به فرد ادبیات، باید میان تدریس آن و سایر متون آموزشیِ زبان تفاوت قائل شد. از جمله منابع آموزشی ادبیات معاصر عربی در دانشگاه های ایران، کتاب " مجانی الشعر العربی الحدیث ومدارسه" تألیف دکتر صادق خورشا است. از آن جهت که مخاطب آثاری از این دست، گو...

«عبدالرحمن بن خلدون»، دانشمند توانمند اسلامی، در «مقدمة» مشهورش در سیاق اهتمام به عمران بشری و تفکرات جامعه شناختی خویش به بحث در مورد یکی از مهم ترین مسائل زبانی یعنی «توانش یا ملکة زبانی» پرداخته است. وی در دستیابی به مفهوم «توانش زبانی» بر جنبة خلاقیت زبان تأکید کرده است و استعداد زبان آموزی را مرتبط با توانایی های فطری انسان می داند. او از یک سو بیان می کند که بهرة ملت های غیر عرب از ملکة ز...

در این مقاله، آرای سیبویه ـ دانشمند مسلمان و ایرانی ـ دربارۀ زبان و زبان شناسی بررسی شده است. این عالم بزرگ ایرانی، که از رهبران نحلۀ بصره نیز بود، در نحو زبان عربی به کمال رسید. کتاب او با عنوان الکتاب از معروف ترین و معتبرترین کتاب ها در زمینۀ نحو است. الکتاب طرز توصیف دستور زبان عربی را تعیین و تثبیت کرد. تصویری که او از دستور زبان عربی رسمی و کتابتی ترسیم نمود به ذات همان است که امروزیان از...

امروزه با گسترش یافتن وسایل ارتباط جمعی به ویژه اینترنت، نیاز و علاقه به ترجمه خودکار، افزایش یافته است. روش ها و سیستم های مختلفی برای ترجمه ماشینی به وجود آمده است که در سال های اخیر، روش ترجمه ماشینی آماری مطرح ترین آن ها می باشد. پیکره های چندزبانه، یکی از اساسی ترین منابع شاخه های مختلفی از پردازش زبان طبیعی مانند بازیابی اطلاعات چندزبانه و ترجمه ماشینی آماری می باشد. پیکره های چندزبانه ا...

چکیده کتاب «أسس اللغة العربیة» از جمله آثار برجسته محمود فهمی حجازی می­باشد که در زمینه زبانشناسی عربی به رشته تحریر درآمده است. برگردان این کتاب به زبان فارسی برای رشته زبان و ادبیات عربی کاملا ضروری به نظر می­رسد. لذا اقدام سید حسن سیدی برای ترجمه این کتاب قابل تقدیر است. اما با وجود زحمات زیادی که ایشان در این راه مبذول داشته اند، به نظر می­رسد ترجمه به عمل آمده خالی از اشکال نیست. نویسنده ...

با نگاهی به مقوله مفعول­های پنج گانه در زبان عربی  می­بینیم که دو نوعِ این مفعول­ها یعنی مفعول به و مفعول فیه (ظرف زمان و مکان) در زبان فارسی معادل هایی به همین نام دارند . ولی سه نوع دیگر مفعول ، به عنوان یک نقش نحوی در زبان فارسی شناخته شده نیست. دربارة اینکه این نقش ها در زبان فارسی وجود دارد یا نه، تحقیقات چندانی صورت نگرفته است؛ نظر به اینکه زبان عر بی و فارسی از یک خانواده نیستند تا در حوز...

در این پژوهش روش ساخت واژه های علمی در دو زبان عربی و انگیسی مطالعه شده و سپس با شیوه های ساخت واژه برای مفاهیم نو در زبان فارسی مقایسه گردد . هدف این مطالعه، دست یافتن به روشی بهینه و اقتصادی برای ساخت واژه های علمی در زبان فارسی است. پژوهشگران زیادی درباره ضرورت واژه سازی و بازسازی زبانی و اصول واژه سازی علمی، مقالاتی تالیف نموده اند. روش کار در این پژوهش تحلیل و توصیف است. نتیجه این بررسی نش...