مقاله حاضر، به بررسی مقایسه‏ای انقلاب اسلامی ایران و انقلاب 25 ژانویه مصر می‏پردازد و مفروضه آن این است که بدون این بررسی، فهم و تبیین انقلاب مصر ممکن نیست. پشتوانه نظری مقاله، نظریه فرایند انقلابی و همچنین، نظریه «فرصت سیاسی» در چارچوب جامعه‏شناسی جنبش‏های اجتماعی است. کاربست این نظریه‏ها نشان می‏دهد انقلاب اسلامی ایران فرصت سیاسی مناسبی برای جنبش انقلابی مصر فراهم نمود تا در زمانی کوتاهتر ...

یکی از مهم ترین تحول های سیاسی، طی سال های اخیر در منطقه خاورمیانه، وقوع قیام مردمی در کشور مصر و سقوط رژیم حسنی مبارک، پس از سه دهه حکومت در این کشور است. این مقاله به بررسی آسیب پذیری های دولت حسنی مبارک و نقش آن در بسیج انقلابی می پردازد. پرسش اصلی مقاله، آن است که «چگونه آسیب پذیری های دولت حسنی مبارک به بسیج انقلابی منجرشد؟»؛ برای پاسخگویی به این پرسش، از روش تحلیل اسنادی که از انواع روش ه...

کانون توجه علم سیاست بنا به تعریف، نظم و ثبات سیاسی از یک سو و فقدان آن از سوی دیگر است. لذا، اندیشه-گران سیاسی از دیر باز به مسایلی چون ناآرامی های اجتماعی، بی نظمی های سیاسی و انقلاب ها توجه کرده اند. اصولاً انقلاب ها (در شکل تمام عیار آن) سبب ساز تحولاتی ژرف در عرصه داخلی و خارجی گشته و گام در راه بنیان نهادن نظمی نوین می گذارند. سقوط رژیم پیشین و تسخیر قدرت به وسیله انقلابیون به ندرت نشانه خ...

  هدف این مقاله، بررسی مهمترین مؤلفه‏های مؤثر بر چشم‏انداز سیاسی جنبش‏های انقلابی عربی و چالش‏های پیش روی الگوی نوین دولت در خاورمیانه عربی می‏باشد. یافته‏ها نشان می‏دهد‏ در مرحلة گذار به دولت مدنی، مؤلفه‏هایی مانند ماهیت دولت و نوع واکنش رژیم سیاسی به جنبش انقلابی، نوع ائتلاف یا انشقاق گفتمان‏های فکری سیاسی نوگرا با احزاب سنتی اسلام‏گرا، بی‏طرفی یا نوع مداخلة نیروهای مسلح، و کیفیت تأثیرگذاری ...

درباره تعریف ، شرایط ،زمینه ها وعلل وقوع پدیده انقلاب دیدگاه ها و نظریه های متفاوتی بیان شده است. این مقاله سعی نموده با در نظر گرفتن این دیدگاه ها وتوجه به تعدادی از انقلاب های بزرگ معاصر از زمان انقلاب کبیر فرانسه به بعد ، چند مورد از مشهورترین ویژگی های مشترک انقلاب ها را معرفی نماید. این بررسی بر این باور است که همه انقلاب ها در اصل وجود این ویژگی ها مشترکند هر چند در هر انقلابی ممکن است آن...

در بحث چرایی پیدایش انقلاب اسلامی ایران و فروپاشی رژیم پهلوی، پژوهش­های بسیاری براساس دیدگاه­ها و چارچوب­های نظری گوناگون صورت گرفته است. در این مقاله «رابطه‌ی بین کارویژه‌ی حفظ الگو، مدرسه و فروپاشی رژیم پهلوی» بر اساس نظریه‌ی کارکردگرا-ساختاری تالکوت پارسونز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. محقق با بیان سه الگوی: مذهب­گرایی، ایران­گرایی و غرب­گرایی عصر پهلوی و با تحلیل محتوای کتاب­های فارسی اول تا...

هنگامی که در جست وجوی عنوانی برای فصلنامه مطالعات جنگ ایران و عراق بودیم، بی اختیار به یاد تعبیر میشل فوکو از انقلاب اسلامی ایران افتادیم. وی انقلاب اسلامی ایران را با جمله مذهب روح جهان فاقد روح تفسیر می کند . به اعتقاد وی، انقلاب اسلامی، تجلی بارز اراده جمعی ملت ایران است؛ اراده ای که نمی توان آن را از مقولات رایجی چون مبارزه طبقاتی یا سیستم اقتصادی ناشی دانست. از دیدگاه وی، موفقیت و کارآیی ا...

با وجود عوامل مشترک در وقوع انقلاب‌ها، به‌منزلة پدیده‌های اجتماعی، تفاوت­های درخور مطالعه‌ای نیز دیده می‌شود. با توجه به اهمیت انقلاب اسلامی ایران و انقلاب  مصر برای منطقة خاورمیانه، هدف مقالة حاضر مقایسة عوامل وقوع، پیروزی یا شکست انقلاب‌های ایران و مصر، براساس نظریۀ جان فورن دربارة انقلاب‌های کشورهای جهان‌سوم، است. پس از طرح مباحث نظری، براساس تعریف پناهی از انقلاب و نظریة فورن، سه‌پرسش مقایس...

حضور زنان ایران در مسائل سیاسی–اجتماعی و فرهنگی جامعه از نیمه‌ دوم قرن نوزدهم میلادی شروع و به‌ویژه در دوره‌ی پهلوی(دوم) روند بیشتری یافت به‌طوری‌که زنان را به بی حجابی و تقلید از فرهنگ غرب تشویق می‌کردند، ولی زنان مسلمان الگوی موفق ایران در مبارزات اسلامی علیه مدرنیته وارداتی و تقلیدی سلسله پهلوی، غالباً دوشادوش مردان درصحنه‌های مختلف، حاضر بوده‌اند. باوجود مبارزه‌ی انکارناپذیر آن‌ها تاکنون در ...

هدف این پژوهش عبارت است از: بررسی چگونگی تأثیر وقوع تحولات بیداری اسلامی سال های 2011 و 2012 در کشورهای عربی خاورمیانه و شمال آفریقا بر امنیت هستی شناختی رژیم صهیونیستی و راهبرد این رژیم در انحراف و انسداد جنبشی آن در منطقه. به عبارت دیگر، این پژوهش این موضوع را بررسی می کند که امنیت هستی شناختی و هویتی رژیم صهیونیستی، پس از وقوع این تحولات، با چه چالش هایی مواجه شده است. استدلال پژوهش این گونه...