هرمنوتیک انتقادی در علم فلسفه به‌طور اعم و در روش‌شناسی علوم انسانی به‌طور اخص ریشه دوانده است. این رویکرد از منظر روش‌شناسی، نوعی پژوهش کیفی قلمداد می‌شود و هدف آن، دستیابی به فهم درونی در بسترهای متنوع (از قبیل زبانی، زمانی، تجربی و...) است. یورگن هابرماس که از متقدمان مکتب فرانکفورت و نماینده این روش محسوب می‌شود، در سال 1981 یکی از بهترین آثار خود را به‌نام «نظریه کنش ارتباطی» منتشر  و اشکا...

هرمنوتیک رشته­ای نوظهور در حوزه­ی تفکر مغرب زمین است وپیشینه­ی آن به نهضت اصلاح دینی و عصر روشنگری باز می‌گردد­. این شاخه در دهه­های اخیر رونق یافته است و در کنار معرفت‌شناسی، فلسفه‌ى تحلیلی و زیبایی‌شناسی، شأن فلسفی ویژه­ای احراز کرده است؛ به گونه­ای که می‌توان ادعا کرد از دهه­ی هفتم قرن بیستم، هرمنوتیک به وجهه­ی غالب تفکر فلسفی معاصر غربی تبدیل گشته و بر دیگر گرایش­های نظری تفوّق یافته است. تق...

دگرگونی های عظیم هرمنوتیک غربی در دو سده ی اخیر، سنتی بسیار نیرومند و پیشتاز پدید آورده که آگاهی ما را از فهم و رویکرد ما را به این پدیده و تمامی متعلقاتش از جمله تفسیر و تأویل و ترجمه و علوم متکی بر آنها دگرگون کرده است. با توجه به پیوند وثیق میان مثنوی معنوی و قرآن، می توان فرض کرد که مثنوی در تمام تعریضات و توضیحات و ارجاعاتش به این کتاب و نیز در موارد بی شماری که قسمت هایی از قرآن را مجدد...

قرآن کتاب هدایت و برنامه ی زندگی انسان است. فهم صحیح و معتبر آیات قرآن لازم و ضروری است. مقاله ی حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی مبانی نظریه ی تفسیری علامه طباطبایی درخصوص فهم و تفسیر قرآن می پردازد تا مبانی نظریه ی تفسیری ایشان را آشکار نموده و آن را با آرای برخی هرمنوتیست های کلاسیک مقایسه نماید. یافته های این پژوهش نشان می دهد کهعلامه باتوجه به مبانی فهم خود که از بینش قرآنی او ناشی می...

یکی از جریان‌ها و مکاتب روش‌شناسی که دربرابر مکتب اثبات‌گرایی قرار دارد و دانشمندان علوم اجتماعی از رویکرد و روش آن مکتب درمقابل روش اثبات‌گرایی استفاده می‌کنند، روش هرمنوتیک است. در طول اعصار، دربارۀ قواعد و روش‌های درست‌فهمیدن، مطالب متفاوتی نگاشته شده است.به‌عبارتی، قدمت فهم و تفسیر، از هنگام پیدایش انسان، در وجود او سرشته شده است؛ لیکن تأمل بر نحوۀ فهم و پرسش از فهم و تفسیر، دارای تاریخ خاص...

در اندیشه هایدگر که محوریت، پرسش از وجود است، رویکرد هرمنوتیکی جایگاه ویژه‎ای دارد. زیرا وی با وصف و تحلیل ماهیت فهم، به تبیین شرایط وجودی و هستی‎شناختی حصول آن پرداخت و از همین رهگذر با طرح دازاین به معنای بودن- در- جهان، نگاه تازه‎ای از انسان و نسبتش با جهان ارائه نمود و درصدد نفی و تخریب سوبژکتیویسم برآمد. در همین سنت فلسفی بود که گادامر یکی از برجسته‎ترین فیلسوفان هرمنوتیک در دوران پس از ها...

در نیمة دوم قرن بیستم، تعدادی از اندیشه‏ورزان و نظریه‏پردازان حوزة ادبیات، تحت تأثیر دستاوردهای پُربار هرمنوتیک فلسفی، ضرورتِ تکوین «هرمنوتیک ادبی» و یا «رویکرد هرمنوتیکی به متون ادبی» را طرح کرده و با نگرش‏ها، انتظارات و پیشنهادهای گوناگون پا به عرصة این میدان نهاده‏اند. بعضی از ایشان، چون پتر سوندی، نوع خاصی از هرمنوتیک را مدنظر دارند، که توان آن را داشته باشد، نخست به بازخوانی و ساماندهی پیشین...

چکیده مطالعات سازمان و مدیریت نشان داده است که تحت تأثیر رویکرد های متعدد و گاه متضاد دستخوش تحولات عمده ای قرار گرفته است و دلیل آن، تحول در منابع  و روش های معرفتی است که همواره به عنوان عوامل ناپایدار در محیط پیرامون مطالعات سازمان ومدیریت اتفاق افتاده است. از رویکرد  مکانیکی و آشوب تا رویکرد اثباتی و معنایی که تحول اساسی در حوزه های معرفت شناسی، هستی شناسی، روش شناسی و ... را در پی داشت؛ هم...

قرآن کتاب هدایت و برنامه‌ی زندگی انسان است. فهم صحیح و معتبر آیات قرآن لازم و ضروری است. مقاله‌ی حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی مبانی نظریه‌ی تفسیری علامه طباطبایی درخصوص فهم و تفسیر قرآن می‌پردازد تا مبانی نظریه‌ی تفسیری ایشان را آشکار نموده و آن را با آرای برخی هرمنوتیست‌های کلاسیک مقایسه نماید. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد کهعلامه باتوجه‌ به مبانی فهم خود که از بینش قرآنی او ناشی م...