در سال 1975 و سپس در سال های بعد است که رولان بارت آشکارا از تأثیرپذیری خرد از آندره ژید سخن می گوید و خوانندگان را به تأمل وا می دارد. این اظهارات علنی در سال های بعد و در مصاحبه هایی که انجام می گیرد بارزتر می شود. اما آنچه که از دید همگان به دور مانده بود، اهمیت همین تأثیرپذیری از ابتدای جوانی او و دقیقأ از نخستین مقالات و تتبعاتش بود. بارت با گفتن این که ژید در جوانی او جایگاه بزرگی در ...

نمایش نامه ملاقات بانوی سالخورده که فریدریش دورنمات ( 1990- 1921 ) در سال 1955 آن را به رشته تحریر درآورد، ازسوی بسیاری از منتقدان ادبی به عنوان بهترین اثر وی شناخته و سبب شد تا این نویسنده شهیر سوئیسی شهرتی جهانی کسب کند. در این مقاله، با کاربرد تحلیل ساختاری روایت و به طور خاص رویکرد رولان بارت فرانسوی در این باب، به تحلیل روایی این نمایش نامه پرداخته و ضمن کاوش در کارکردها و کنش های این نمای...

این مقاله با هدف مطالعه شخصیت اسطوره­ای علی بن ابی­طالب(ع) در سده­های میانه تاریخ ایران و در گستره متداخلی از حوزه­های معماری، ادبیات، فرهنگ عامه و تصوف نگاشته شده است. نویسنده با بهره‌جستن از رویکرد نظریه ادبی بینامتنیت و مبتنی بر روش رولان بارت، متفکر فرانسوی، کوشیده است نشان دهد چگونه وجهی اسطوره­ای از این شخصیت مهم اسلامی در کنار شخصیت تاریخی ایشان ایجاد و در طول سده­ها و از طریق شبکه­ فرهن...

عکس همواره چیزی را از گذشته، ردّ و جعل می کند. تأکید حضور-آن-جای مصداق در عکس بی گمان نشأت از فهمی در برابرِ آن دارد که فحوای چنین ردّی را بر تنِ عکس مورد پرسش قرار می دهد. ارتباطِ با گذشته ای که عکس به مثابهِ هستی درذاتِ خود سودای آشکارگی اش را دارد، در زمانِ حال که رؤیتِ آن را مهیا می سازد، به سانِ کنشی است متأخر که از جانب مخاطب خاصِ عکس، ادراک می شود. چه که او همزمان با رؤیت، به خوانش گذشته ای مشغول ا...

خوانش ساختارگرایانه از متون ادبی یکی از راه های تحلیل متن از قرن بیستم تا به امروز است، بنیانگذار اصلی این مکتب را باید «بارت» دانست، او مدلی مبتنی بر پنج رمزگان را برای تحلیل متن ارائه داده است که به کمک آنها می توان به تحلیل ساختارگرایانه از بسیاری از متون ادبی دست یافت. پژوهش حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده است، با انتخاب داستان کوتاه  «ابلیس ینتصرِ» توفیق حکیم  سعی کرده است تا خوانشی...

هاروکی موراکامی، یکی از مطرح­ترین نویسندگان کنونی جهان است و رمان کافکا در کرانه نیز به­عنوان یکی از پرفروش­ترین و بهترین آثار او شناخته می­شود. این مقاله به تحلیل روایت­شناختی رمان کافکا در کرانه از منظر دو نظریة روایت­شناسی و اسطوره­شناسی می­پردازد. در این راستا، پس از بررسی رویکرد رولان بارت به روایت­شناسی، روایت کافکا در کرانه با استفاده از یک جدول نشان داده می‏شود. آنچه در این رمان، نظرها ...

یکی از مباحثی که در بسیاری از آثار ادبی مورد توجه قرار می گیرد «عشق» است. هریک از نویسندگان در عرصة ادبیات، تعریف خاصی از عشق ارائه کرده اند. بسیاری از آن ها در آثارشان به ترسیم «عشق مجازی» پرداخته­اند و بعضی نیز «عشق حقیقی» را به تصویر کشیده اند. از جمله نویسندگانی که در آثارشان به مقولة عشق پرداخته اند تولستوی، نویسنده و متفکر بزرگ روسی، است. بین سال های 1880 تا 1904 زمانی که بحران روحی بر سر...

نظام پوشاک که به عنوان یکی از عناصر نشانه­ای توسط یکی از مهم­ترین نظریه­پردازان دانش نشانه­شناسی رولان بارت (1980-1915) مطرح شد، رویکردی به اهمیت اجزای لباس در نشان دادن حالات و روحیات انسان­هاست. این نظام به عنوان زبان تصویری در بیان شخصیت ­پردازی به ویژه در آثار سینمایی دارای کارکردی ویژه است. در این پژوهش، دو فیلم سینمایی با عناوین: آناکارنیناو بانوی زیبای من، با هدف بیان نقش نظام پوشاک به ع...

براساس رویکرد بینامتنیت، هیچ متنی خودبسنده نیست و هر متن در آن واحد، هم بینامتنی از متون پیشین و هم بینامتنی برای متون پسین خواهد بود. در این جستار، ابتدا وجوه مختلف متن و بینامتنیت تشریح، و سپس براساس این رویکرد، قصه ای از مرزبان نامه نقد و بررسی شده است. در پایان نیز گفته شده چنان که رولان بارت، باختین، کریستوا، ژنت، تودوروف و دیگر منتقدان پیرو بینامتنیت تأکید کرده اند، هیچ متنی اصیل نیست و ق...

نمایش نامة ملاقات بانوی سالخورده که فریدریش دورنمات ( 1990- 1921 ) در سال 1955 آن را به رشتة تحریر درآورد، ازسوی بسیاری از منتقدان ادبی به عنوان بهترین اثر وی شناخته و سبب شد تا این نویسندة شهیر سوئیسی شهرتی جهانی کسب کند. در این مقاله، با کاربرد تحلیل ساختاری روایت و به طور خاص رویکرد رولان بارت فرانسویدر این باب، به تحلیل روایی این نمایش نامه پرداخته و ضمن کاوش در کارکردها و کنش های این نمایش...