اندیشه ی سیاسی و اجتماعی در ایران همواره در تقابل یا تعامل با غرب و مسئله تجدد معنا پیدا کرده است. به سخن بهتر، با برخورد نخستین امواج تجدد بر پیکره ی فرهنگ و جامعه ایرانی، شاهد شکل گیری گفتمان های روشنفکری در ایران بودیم. از اینرو ضرورت فهم کنشهای روشنفکری در ایران و همچنین تبیین چگونگی تعامل آنها با گفتمان تجدد، موضوعی حائض اهمیت و در خور تأمل می باشد. در این میان دو تن از چهره های شاخص نسل چ...

هدف رساله « پدیدارشناسی سنت روشنفکری در ایران: از آغاز تا عصر روشنفکری»، بررسی شرایط امکان روشنفکری در ایران است.در تصور متعارف بر پژوهش های انجام شده در حوزه تجدد و روشنفکری، نگرش گسست محور سلطه دارد.در تصور گسست محور از کیفیت ظهور روشنفکری، پدیدار روشنفکری امری وارداتی و تقلیدی می باشد که حاصل گسست از گذشته و عالم قدیم است.این گسست نه از طریق نقادی میراث فکری و اندیشه ای قدما، بلکه رخدادی غیر...

حوزه های علمیه که همواره و در هر زمانی متناسب با نیازهای جامعه خویش، بهه پاسهو و یی مسهال و مووهوعاجامعه مؤمنانه مشغول بوده اند، در بستر انقلاب اسلامی، باید مأموریتی مضاعف یافتهه و دانهش هها ی حهوزو ی را درراستای اداره مطلوب جامعه اسلامی به کار گیرند. تحقق ایه ن امهر وهمن ا ینکهه مسهتل م ملاح هه وهوابط ی ماننهدن ام وارگه ی « و » روزآمدی و ملاح ه شرایط زمانه در استنباط « ،» کارآمدسازی دانش ها « ...

چکیده مقدمه: حوزه علمیه نامی است که به مراکز آموزش دینی در جهان اسلام و به ویژه در میان شیعیان اطلاق می شود. مدارس علمیه را نخستین موسسه های آموزش عالی و کتابخانه های وابسته به آنها را در زمره قدیمی ترین انواع کتابخانه ها در تمدن اسلامی دانسته اند. کتابخانه های حوزوی در مدارس علمی و دیگر مراکز و موسسات پژوهشی و آموزش عالی حوزوی به وجود می آیند. بررسی های صورت گرفته در منابع چاپی و الکترونیکی...

مقالۀ حاضر، با هدف «آسیب‌شناسی جریان روشنفکری در ایران معاصر» انجام شد. روش تحقیق در این مقاله، نظری و بر رویکردی انتقادی مبتنی است. این رویکرد، بر مطالعۀ منابع تاریخی- تحلیلی استوار می‌باشد. این مقاله دوره‌های تاریخی معاصر ایران، یعنی از آغاز     شکل-گیری اندیشۀ مشروطه‌خواهی تا انقلاب اسلامی را در بر می‌گیرد. چارچوب نظری، تلفیقی از نظریه‌های میشل فوکو، ژان بودریار، و یورگن هابرماس می‌باشد. در ...

در نمایشنامهﻫﺎی اکبر رادی، مفاهیم مربوط به بحث روشنفکری از جایگاه ویژهﺍی برخوردار است. در بیشتر آثار نمایشی او، ﻣﻰتوانیم چهرهﻫﺎی روشنفکر و دیدگاهﻫﺎی مربوط به روشنفکری را مشاهده کنیم. او در نمایشنامۀ ملودی شهر بارانی (۱۳۷۶) به آسیب­شناسی مفهوم روشنفکری در دهۀ ۱۳۲۰ ﻣﻰپردازد و در تلاش است دلایل سرگردانی روشنفکران این دهه را برای مخاطبان خود واکاوی نماید. با این همه، رادی تنها به بازتاب کژفهمی­های ...

روشنفکری دینی به عنوانمحصول رویارویی دین با مدرنیته، یکی از رویکردهای مناقشه انگیز و پرنفوذ چند قرناخیر دنیای اسلام است. این رویکرد در ایران نیز به یکی از مباحث مهم و جنجال برانگیزمیان اندیشمندان تبدیل شده و جهت گیری های بعضاً متفاوتی را تجربه کرده است. این جهت گیری هاسبب شده است تا روشنفکری دینی ایران در قالب موج های متفاوتی نام گذاری گردند.”احیاگری اسلامی“، ”اسلامی سازیدانش“ و ”جریان متأخر“ آن...

روشنفکری سبب ظهور مذاهب و مکاتبی شد که به بشری کردن امور سخت پایبند بودند؛ به گونه ای که احکام انسانی را به جای احکام الهی قرار می دادند و تفسیر تازه ای از دین ارائه می کردند و روشنفکران در آن با ذهن فاعلی خویش، عمل روشنفکری را درمورد دین انجام می دادند. بررسی برخی از جریانهای تصوف نشان می­دهند که آنچه به عنوان جریان روشنفکری غربی و روشنفکری دینی معاصر می­شناسیم، قبل از غرب و ایران معاصر، در تص...

این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه­ای به تبیین مؤلفه­های  جنبش خردگرای ایرانی-شعوبیه- و مفهوم روشنفکری می­پردازد و در پی پاسخ به این پرسش­هاست: رویکرد روشنفکری ناصرخسرو چگونه صورت­بندی می­شود و اندیشه­های او در دیوان قصاید تا چه اندازه با جنبش فکری شعوبیه نزدیک است؟ و شیوه ایفای نقش روشنفکری ناصرخسرو در زمینه­ی تاریخ سیاسی – اجتماعی ایران آن روزگار چگونه است؟ رویکرد ر...

در این مقاله سعی شده است که با شناخت گفتمان های موجود در باب تجربه دینی، چگونگی بازنمایی آن‏ها در فیلم های سینمایی ایران، بعد از انقلاب اسلامی تشریح شود. گفتمان های دینی موجود در جامعه ایران، هر یک تعریفی از مفهوم «تجربه دینی» ارائه می کنند. در این مقاله، با استفاده از مطالعه اسنادی، هم مفهوم «تجربه دینی» از دیدگاه گفتمان ها شناسایی شده است و هم با استفاده از «نظریه بازنمایی» و «روش تحلیل گفتما...