ایران همواره سرزمین تیره ها و تبارهای گوناگون بوده است. همه این تیره ها و تبارها که گه گاه زبان ها، دین ها و پاره فرهنگ هایی گوناگونی نیز داشته اند، در پهنه ایران زمین در کنار یکدیگر می زیسته اند. این مساله موضوع همگرایی ملی و انسجام اجتماعی را به یکی از دل مشغولی ها واولویت های جامعه سیاسی ایران مبدل ساخته است. رسانه به عنوان یک نهاد اجتماعی، رابطه ای دو سویه با جامعه دارد، از یک سو از روندهای...

جابه‌جایی و پراکندگی گروه‌های انسانی در طول تاریخ در راستای اهداف و مطالع سیاسی- نظامی صورت گرفته است که به اصطلاح امروزی دیاسپورا نامیده می‌شود.در دوران ساسانی افراد و گروه‌های انسانی زیادی جابه‌جا و تبعید شدند.این مهاجران اجباری قربانی سیاست‌های مصلحت‌گرایانه دولت ساسانی بودند، ولی آنچه زمینه‌ساز این بحران اجتماعی گشت، رقابت‌های توسعه‌طلبانه و گرایش به قدرت‌نمایی دو امپراتوری ساسانی و بیزانس ...

در این مقاله معیارهای دین داری از نظر روحانیان و دانشگاهیان مورد بررسی قرار گرفته و مقایسه می شود. منظور از معیارهای دین داری، مبنایی است که بر اساس آن درباره دین داری خود یا دیگران داوری می شود.با استفاده از نظر وبر در مورد رابطه شرایط اجتماعی با تفاسیر و تعابیر دینی و نیز نظریه های عرفی شدن و با توجه به ویژگی های اجتماعی دو گروه مورد مطالعه، از جمله ارتباط بیشتر دانشگاهیان با نهادهای علمی و ا...

آیین های پس از مرگ در دین زرتشتی از ایران باستان تا کنون، همواره هدف مشخصی را دنبال می کند و آن کمک به روان در گذر از پل چینود و آسایش آن در جهان اخروی است. با این حال این آیین ها تغییرات محسوسی را در دوره های زمانی مختلف داشته اند. در پژوهش پیش رو با جمع آوری متون اوستایی و پهلوی و شواهد باستان شناسی به جا مانده از ایران باستان و بررسی پژوهش های انجام شده در این زمینه و مصاحبه با زرتشتیان کنون...

شیعه، به طورکلی حقانیت و مشروعیت حکومت ها را براساس اعتقادش به اصل امامت نفی می کند. اما فقدان مشروعیت حاکمان در اندیشۀ شیعه، لزوما به مبارزه و شورش فعال علیه حاکمان نینجامیده است. سؤال مقاله، این است که نحوۀ تعامل و مواجهۀ عملی روحانیان با حکومت در بازۀ زمانی 1340-1357، به چه صورتی بوده است؟ برای پاسخ دادن به این پرسش، از روش تاریخی تفسیری بهره گیری شده و تلاش گردیده از طریق مطالعۀ اسناد و مدا...

بررسی متون فارسی زرتشتی، رساله دکتری در رشته فرهنگ و زبانهای باستانی از پژوهشکده زبان شناسی پژوشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، نگارش حمیدرضا دالوند به راهنمایی دکترکتایون مزداپور و استادان مشاور: دکتر زهر زرشناس و دکتر امید ملاک بهبهانی، تهران، امرداد 1391. متون فارسی زرتشتی یا معرفی متن هایی که زرتشتیان از سده های پس از اسلام در ایران و هند به زبا ن فارسی، چه نظم و چه نثر، پدید آورده اند؛ ...

چکیده بی تردید شناخت دقیق و عمیق ماهیت و محتوای نهضت ها و انقلاب ها تا حد زیادی به بررسی نقش و تأثیر گروه ها و نیروهای اجتماعی تأثیرگذار در روند انقلاب ها، چه قبل و چه بعد از آن بستگی دارد. روحانیان به واسطه ی نقشی که در بیشتر جوامع ایفا می کنند به مثابه یک نهاد اجتماعی از اهمیت به سزایی برخوردارند. روحانیت شیعه، لااقل از دوره صفویه از جمله نیروهای مقتدر اجتماعی و یکی از ارکان مهم جامعه مدنی ب...

نظام حکومتی ساسانی علارغم قدرت نظامی و ایدئولوژیک و دوام زمانی حکومت و برخورداری از ثروت و قدرت و تسلط بر بخش های شرقی و غربی حکومت فرامرزی خودش، از همان روزهای نخستین چهره آسیب پذیری داشت. این پدیده، نخست در چهره مذهبی و بعد در سیاست آن و همچنین در روابط داخلی بزرگان کشور و دستگاه سلطنتی هویدا بود. این آسیب پذیری بیانگر این حقیقت است که نظام حکومت ساسانی با وجود قدرت و استیلای سیاسی و نظامی، ق...

منظومه­های حماسی فارسی غالباً روایات مربوط به ایران باستان را نقل می­کنند. با توجه به اینکه ممکن است پیشینة برخی از این روایات حماسیِ خارج از شاهنامه نیز به دوران ساسانی برسد، می­توان انتظار داشت که مفاهیم و باورهای زرتشتی هم در این منظومه­ها بی‌تأثیر نباشند. یکی از مهم‌ترین این مفاهیم خرد است. این نوشته به بررسی استمرار مفهوم خردِ مذکور در متون زردشتی در این منظومه­های حماسی می­پردازد. بررسی مورد...

شلر به هم‌زیستی سه‌نوع معرفت دینی و متافیزیکی و اثباتی در جامعه معتقد بود که هیچ‌گاه اقدامی تجربی جهت تعیین سهم این متغیرها در فضای معرفتی جوامع صورت نگرفته‌است. پژوهش حاضر، با هدف دست‌یابی به سهم و وزن نسبی انواع معرفت در شهر رشت از دیدگاه شلر انجام شده‌است. در نخستین‌گام، معرفت متافیزیکی، به‌دلیل سهم اندکی که نسبت به دیگر انواع معرفت داشته و نیز هم‌پوشانی نسبی‌اش با معرفت دینی و نیز فقدان نوع...