ساختگرایان ادبیات را دارای ساختاری یکسان با زبان می پندارند و در پی گردآوری قواعد نحوی ویژه ای برای آن هستند. ساختگرایی در داستان، بیشتر به بررسی عنصر روایت می پردازد. روایت شناس ساختگرا در پی گردآوری ساختار روایی منسجم و واحدی از حوزه های گوناگونِ داستان است. در این مقاله، یکی از برجسته ترین رمان های فارسی، شازده احتجاب، (1348) نوشتة هوشنگ گلشیری با توجه به برخی دیدگاه های منتقدان ساختگرا همچون...

  از جمله بررسی‌های مفید برای آشکار شدن ساز و کار روایت‌ها و به طور خاص قصّه‌های عامیانه، روش تجزیه و تحلیل تودوروف، نظریه‌پرداز عرصه ساختارگرایی است که در تحلیل روایت‌های اسطوره‌ای به کار گرفته شده است. وی این نوع قصّه‌ها را از جنبه‌های مختلف مورد توجه قرار داده و در بررسی اجزای کلام قصه‌ها، آنها را همچون پاره‌های گفتمان به سه دسته اسم، صفت و فعل تقسیم کرده است. بنابراین با تجزیه و تحلیل روایت، ...

سه‌گانة «اخراجی‌ها» از مهم‌ترین فراورده‌های فرهنگ مردم‌پسند در حوزة دفاع مقدس است. اخراجی‌ها را می‌توان پرفروش‌ترین داستان دفاع مقدس دانست. هرچند مضمون اصلی هر کدام از قسمت‌های سه‌گانة اخراجی‌ها متفاوت است، شخصیت‌های اصلی این سه‌گانه ثابت‎اند. این پژوهش با مبنا قرار دادن روایت‌شناسی ساختارگرا و با استفاده از الگوی مشارکت‌کنندگان «گریماس»، به‌ دنبال یافتن فراز و فرودهای نقش رزمنده در روایت سه‌گ...

«روایت‌شناسی» یکی از مفاهیم مربوط به تحلیل ادبی است که ریشه در ساختارگرایی دارد. در پژوهش‌های روایت‌شناسانه خواننده با شخصیت‌های داستان و اندیشه‌های آنان همسو می شود و با قواعد مشخص به نقد این آثار می پردازد. «تودروف» در جایگاه یکی از روایت‌شناسان ساختارگرا، داستان را از سه منظر نمود کلامی، نحوی و معنایی مطالعه می‌کند. نگارنده در این پژوهش نیز قصد دارد بر اساس نظریات وی، سطح نحوی روایت را در دا...

سنّت قصّه‌گویی و داستان‌پردازی نزد ایرانیان سابقه‌ای بسیار طولانی داشته است. از دیرباز در ایران، گروهی داستان‌‌های حماسی و ملّی را برای مردم بازگو می‌کرده‌اند. بعضی از شاهان و امیران نیر قصّه‌گویانی در دربار خود داشته‌اند که این قصّه‌ها و داستان‌ها را برای دفترنویسان روایت می‌کرده‌اند تا آنها قصّه‌هایشان را به صورت نوشتاری دربیاورند.یکی از داستان‌های شفاهی بازمانده از ادبیّات کهن فارسی که صورت نوشتاری...

چکیده هر اثر هنری تجسمی از یک ساختار انتزاعی و کلی است؛ ساختاری که آثار ادبی یکی از راه های تحقق آن است. ساختار، الگو است، و ساختارگرایی کشف الگوی حاکم بر یک نظام است. روش ساختارگرایانه، یکی از اولین تلاش های آگاهانه در جهت استخراج فلسفه الگوها است. یکی از زمینه های مهم ساختارگرایی، روایت شناسی است. متون کلاسیک ادب فارسی را به واسط? جامعیت و دارا بودن ظرفیت های عمیق و ناشناخته معرفتی و هنری، م...

از مهمترین نظریه های ادبی، نظریه ی ساختارگرایی (structuralism) است که به بررسی و تحلیل ساختارهای عام در نظام های معناداری همچون زبان، ادبیات، داستان، اسطوره و .... می‌پردازد. تحلیل ساختاری داستان و روایت از زیباترین تحلیل های ادبی در نقد ادبی معاصر به شمار می آید. شیرین و خسرو جزو متون کهنی محسوب میشود که در رده ی روایت های اسطوره ای به حساب می آید. زیبایی هنری شعر امیرخسرو دهلوی در شیرین و خسر...

هدف این رساله بررسی ساختار روایی حدیقه و میزان پیوند آن با اندیشه ها و آموزه های عرفانی سنایی است. این بررسی علاوه بر نشان دادن ساختار روایت در حدیقه می تواند زمینه ی آشنایی با پیکر‎بندی منظومه هایی از این دست را فراهم آورد. این نوشته شامل پنج فصل است. فصل اول، مروری دارد بر تعریف و اهمیّت موضوع، روش و پیشینه ی پژوهش، پرسش ها و اهداف آن و توضیح مختصر واژگان کلیدی. فصل دوم شامل نگاهی گذراست به ز...

داستان کارآگاهی تاریخچه ای پرفراز و نشیب دارد، به‌طوری که هر یک از فولکلورهای قومی، قصه‌های کارآگاهی خاص خود را دارند، اما نکتۀ ظریفی که ما را به انجام این پژوهش برانگیخت استناد به اشارۀ جان اسکاز مبنی بر وجود اولین رمان پلیسی جهان، معروف به «معمای اتاق دربسته» در تاریخ هرودوت بود. در این پژوهش، نظریۀ تزوتان تودوروف را پایۀ نظری پژوهش در نظر گرفتیم و در گام بعدی برای اثبات ادعایمان ارتباط ساختا...

روایت‌شناسی تطبیقی دانشی است که با کمک آن می‌توان روایت‌های مختلف را، از سراسر جهان با زبان و فرهنگ و جزئیات مختلف، با یکدیگر تطبیق و مقایسه کرد و نقاط شباهت و اختلافآن‌ها را برکاوید. در این جستار، پژوهنده می‌کوشد با استفاده از نظریۀ روایت‌شناسی تطبیقی تزوتان تودوروف، شش روایت متفاوت را از نقاط مختلف سراسر جهان، که بن مایۀ اصلیآن‌ها اتهام و تبرئه است، با یکدیگر مقایسه کند و به این پرسش پا...