مقتل الحسین7 موجود در کتاب مقاتل الطالبیین ابوالفرج اصفهانی از جمله مقاتل بر جای مانده و قدیمی است که البته همچون سایر کتب تاریخی و روایی از هجمه تحریفات عاشورایی مصون نمانده، چنان که ما را در بعضی از مطالب مربوط به جریان عاشورا در تردید قرار می‌دهد. با مقایسه مقتل اصفهانی با مقتل موجود در تاریخ طبری روایت شده از ابومخنف، می‌توان شباهت‌هایی از آن را دریافت. روایت ابوالفرج ترکیبی است از روایت را...

چکیده مرثیه از آنجا که بیان کننده ی احساسات و عواطف شاعر است، در زمره ی ادبیات غنایی قرار دارد و به تناسب موضوع و محتوا به شاخه های مختلفی تقسیم می گردد. یکی از این شاخه ها مرثیه ها ی آیینی است، که موضوع بخش عمده ی آنها کربلا و حوادث روز عاشورا است. از قرن دهم هجری قمری با روی کار آمدن سلسله ی شیعه مذهب صفوی شعر آیینی، بخصوص مرثیه های مذهبی، رونق گرفت و برای اولین بار محتشم ترکیب بندی سرود که ...

در این پژوهش که بنای کار آن بر توصیف و تحلیل سروده ها ازلحاظ درون مایه و محتواست، به بررسی مفهوم عام صبر؛ به عنوان یکی از اساسی ترین و تأثیرگذارترین عناصر واقع? عاشورا، جلوه ها، مصادیق و تصاویر مرتبط با این موضوع ارزشمند در شعر عاشورایی فارسی پرداخته است. سرسلسل? کاروان عشق و ایثار، اباعبدالله الحسین (ع) و قهرمان بانوی پیام آور نهضت عاشورا، حضرت زینب کبری (س)، به عنوان تجلّی و نماد صبر در شعر ...

موقوفات و نذورات در گسترش آیین‌های عاشورایی در ایران نقش بسزایی داشته است. مشارکت طبقات سیاسی و عامه مردم در فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی موجب شد با گذشت زمان این حضور پررنگ و محسوس‌تر شود. از زمان آل بویه تا آغاز عصر صفویه (334-907 ه.ق.) نمونه‌هایی از اختصاص موقوفات و نذورات برای تبلیغ و اجرای آیین‌های عاشورایی می‌توان جست‌وجو کرد. از جمله اقدامات شیعیان و علاقه‌مندان به خاندان عصمت و ...

هدف از نگارش این پایاننامه، بررسی، جمعآوری و معرفی نمادهای مذهبی و سمبلهای دینی و نقد آثار هنری هنرمندان معاصر ایران با مضامین مذهبی و به ویژه عاشورایی از منظر فرم، رنگ و شعار و همچنین بررسی هنر مذهبی ایران از دوران آلبویه تاکنون و معرفی هنرهای دینی شاخص آن دوران میباشد. محقق، با طبقهبندی پُسترهای عاشورایی براساس رنگهای غالب، یک جامعه آماری از جهت نمادها، رنگها، فرمها و در نهایت شعارهای به کار ر...

علامه شهید، آیت‌الله مرتضی مطهری، از معدود اندیشمندانی بوده که التفات ویژه‌ای به بررسی و رد تحریفات عاشورایی داشته است. توجه ویژه وی در این مباحث، بررسی تطبیقی و در نتیجه آن، تردید جدی در قبول اخباری است که اصل پیام‌های عاشورایی را لوث کرده و اصالت حرکت عظیم اصلاحی سیدالشهداء را زیر سؤال می‌برد. بنابراین، مقاله حاضر درصدد یافتن پاسخ این مسئله است که ممیزه یا ممیزه‌های اصلی مبانی تحریف‌ستیزی در ...

سیدحسن حسینی از جمله شاعرانی است که پرورده ی انقلاب و جنگ بود و شعرش از متن فرهنگ تشیّع و جریان-های انقلاب و هیجان های جنگ می جوشید. شعر او شعری آرمانگرا و مذهبی است که در تلفیق فرم و محتوا تلاش می کند. مضامین متنوع و متفاوتی چون؛ ادبیات پایداری، طنز، مدح و مرثیه، اخلاق، عشق، مباحث مذهبی چون کربلا و عاشورا در متن آثارش نشان از علاقه وی به مضامین و موضوعات گوناگون دارد. او خود را به مانند بسیاری ...

کمتر از سیصد سال پس از محتشم کاشانی، در زادگاه و زیستگاه این شاعرِ پیشگام مکتب وقوع، سبک واسوخت و سرایندۀ مشهورترین غمنامۀ عاشورایی، مردی دیده به دنیا گشود که او هم در مرثیه‌سرایی و تعزیه‌سازی، سرآمد همگنان شد. در این مقاله کوشش شده است ضمن برشمردن شرح مختصری از زندگی‌نامۀ محتشم و سید مصطفی کاشانی ملقب به میرعزا، به اشتراک‌های دورۀ زندگی آن‌ها، زادگاه مذهبی‌ شیعی، حکومت باثبات و طولانی دو شاه صف...

شعر عاشورایی در دوره معاصر به عنوان یک نوع ادبی، در ادبیات این دوره، گستردگی فراوانی یافته است به گونهای که شاعران کرمانشاهی زیادی در این طرز معنایی دارای شعر هستند. در این پژوهش کوشیدهایم با مطالعه اشعار عاشورایی شاعران ویژه سرای عاشورایی در کرمانشاه مفاهیم و مباحث غالب و مطرح در این سوگوارهها را شناسایی و استخراج نماییم. سپس به تحلیل ساختاری سوگسروده ها و انواع آنها از منظر سبک شناسی اشارهای...