چکیده مخاطرات محیطی و به‎هدر رفتن منابع طبیعی، ازجمله علل ایجاد راهکارهای مدیریت بحران‎های زیست‎محیطی هستند. یکی از مهم‎ترین چالش‎های محیطی نواحی جنوبی کویر حاج علی قلی، هجوم ماسه های روان در قالب تپّه های برخانی به مراکز سکونتی، راه های ارتباطی و تأسیسات زیربنایی است. برخان ها بر اساس ویژگی های باد غالب منطقه و قابلیّت اندک دسترسی به ماسه نشئت می گیرند که هلالی شکل بوده و از ماسه‎ی روان تشکیل شد...

در سال های اخیر، کاهش یا توقف جریان آب ورودی رودخانه هیرمند به سیستان، موجب وقوع خشکسالی های پی در پی، خشک شدن تالاب هامون، تشدید خشکی محیط، کاهش پوشش گیاهی و افزایش فرسایش خاک شده است. این عوامل در کنار وزش بادهای 120روزه، شرایط مناسبی را جهت افزایش طوفان های گرد و غبار و حرکت ماسه های روان به سوی روستاهای شهرستان هیرمند مهیا نموده است. بروز این پدیده ها، چالش های متعددی را بر ابعاد اقتصادی، ا...

وزش باد و حرکت شن و ماسه‌ها، تابع جهت، سرعت و تداوم حرکت بادهایی موسوم به «بادهای 120 روزه سیستان» می‌باشد. چنانچه رفتار و مکانیزم پدیده‌های طبیعی و به‌ویژه طوفان‌های شن و ماسه در سطح منطقه سیستان متناسب با طرح‌های فیزیکی - کالبدی شناسایی و اجرایی گردد، فواید متعددی در ابعاد فیزیکی - کالبدی، اقتصادی و اجتماعی عاید ساکنان منطقه خواهد شد. با این نگرش، هدف مقاله حاضر بررسی تطبیق الگوی توسعه کالبدی...

وزش باد و حرکت شن و ماسه‌ها، تابع جهت، سرعت و تداوم حرکت بادهایی موسوم به «بادهای 120 روزه سیستان» می‌باشد. چنانچه رفتار و مکانیزم پدیده‌های طبیعی و به‌ویژه طوفان‌های شن و ماسه در سطح منطقه سیستان متناسب با طرح‌های فیزیکی - کالبدی شناسایی و اجرایی گردد، فواید متعددی در ابعاد فیزیکی - کالبدی، اقتصادی و اجتماعی عاید ساکنان منطقه خواهد شد. با این نگرش، هدف مقاله حاضر بررسی تطبیق الگوی توسعه کالبدی...

در سال های اخیر، کاهش یا توقف جریان آب ورودی رودخانه هیرمند به سیستان، موجب وقوع خشکسالی های پی در پی، خشک شدن تالاب هامون، تشدید خشکی محیط، کاهش پوشش گیاهی و افزایش فرسایش خاک شده است. این عوامل در کنار وزش بادهای 120روزه، شرایط مناسبی را جهت افزایش طوفان های گرد و غبار و حرکت ماسه های روان به سوی روستاهای شهرستان هیرمند مهیا نموده است. بروز این پدیده ها، چالش-های متعددی را بر ابعاد اقتصادی، ا...

روان گرایی خاک های ماسه یی اشباع در حین زلزله، پدیده ی شناخته شده یی است که توجه بسیاری از محققین را در سه دهه ی اخیر به خود جلب کرده است. بیشتر تحقیقات انجام شده بر روان گراییِ خاک های اشباع ماسه یی متمرکز بوده است در حالی که خاک های طبیعی به ندرت متشکل از ماسه های تمیز هستند، و به همین دلیل است که مطالعه خاک های مخلوط با رس یا سیلت خمیری و غیرخمیری اهمیت پیدا کرده است. علی رغم مطالعات بسیار زی...

در کمتر از پانزده سال اخیر توجه پژوهشگران به رفتار مقاومتی خاک های دانه ای با دانه بندی دوگانه جلب شده است. خاک های دانه ای با دانه بندی دوگانه از آمیختن دو خاک دانه ای با دانه بندی یکنواخت که اندازه میانه آن ها تفاوت قابل ملاحظه ای دارند، به دست می آید. ماسه های لای دار یا شن های ماسه دار نمونه هایی از خاک های دانه ای با دانه بندی دوگانه می باشند. هم اکنون درک فراگیری از تأثیر تغییر دانه بندی ...

یکی از روش‏های معمول برای کنترل حرکت ماسه‏های روان مالچ‏پاشی بر سطح آن‏هاست. تا کنون در ایران از مالچ‏های نفتی برای تثبیت تپه‏های ماسه‏ای استفاده می‏شده است. تخریب محیط زیست به وسیلة مالچ‏های نفتی و همچنین هزینه‏های زیاد استفاده از آن‏ها باعث شده است که مراکز پژوهشی کشور در تحقیق بر روی تغییرِ نوع و شیوه‏های مالچ‌پاشی فعال‌ شوند. در این تحقیق، برای نخستین بار در کشور ایران، از نسبت‏های مختلف سیم...

پیکان ماسه ای یکی از مهم ترین اشکال اراضی تراکمی ریگ نجار آباد در شهرستان شاهرود است. در این پژوهش ارتباط بین خصوصیات مرفولوژیکی و مرفومتریک پیکان های ماسه ای حاصل از گونه های خارشتر و اشنان منطقه مورد مطالعه با استفاده از رگرسیون خطی ساده و چندگانه بررسی است. خصوصیات مرفومتری گیاهی شامل ارتفاع گیاه و قطر تاج پوشش و خصوصیات مرفومتری پیکان ماسه ای شامل حجم پیکان ماسه­ای، حداکثر عرض پیکان ماسه­ای...

در پهنه مناطق خشک ایران ، توده های بزرگی از ماسه های بادی در نقاط مختلفی متراکم شده اند. این توده های ماسه ای در اصطلاح محلی «ریگ » نامیده می شوند. مطالعاتی که توسط محققین تاکنون انجام شده است ، دو عامل اصلی ، شامل جهت وزش باد غالب و نیز عامل توپوگرافی و بادپناهی ناهمواریها را علل اصلی استقرار این توده های ماسه ای می دانند؛ اما با استناد به فرضیه تحقیق ، سلولهای کم فشار محلی در طول دوره گرم سال...