به دنبال فروپاشی اتّحاد جماهیر شوروی، کشور روسیه به دلیل مشکلات داخلی برای مدت کوتاهی از توجه جدی به مسایل آسیای مرکزی و قفقاز بازماند. این امر که سبب خلاء ژئوپولتیکی در این منطقه شد، فعالیت گسترده بازیگران منطقه ای مانند ایران، ترکیه، پاکستان و اسرائیل و نیز بازیگران جهانی مانند ناتو را به دنبال داشت. اما تعریف رهبران روسیه از آسیای مرکزی و قفقاز به عنوان «خارج نزدیک» و نیز پیوندهای سیاسی، اقتص...

به دنبال فروپاشی اتّحاد جماهیر شوروی، کشور روسیه به دلیل مشکلات داخلی برای مدت کوتاهی از توجه جدی به مسایل آسیای مرکزی و قفقاز بازماند. این امر که سبب خلاء ژئوپولتیکی در این منطقه شد، فعالیت گسترده بازیگران منطقه‌ای مانند ایران، ترکیه، پاکستان و اسرائیل و نیز بازیگران جهانی مانند ناتو را به دنبال داشت. اما تعریف رهبران روسیه از آسیای مرکزی و قفقاز به عنوان «خارج نزدیک» و نیز پیوندهای سیاسی، اقتص...

تحولات اوستیای جنوبی در تابستان گذشته، فصل جدیدی را در چالش های اتحادیه اروپا و ناتو بعد از خاتمه جنگ سرد گشود. ضد حمله گسترده روسیه در پاسخ به عملیات نظامی گرجستان در این منطقۀ جدایی طلب، این دو سازمان را در مقابله مستقیم با کرملین قرار داد، بطوری که نگرانی های عمیقی را برای ناظرین سیاسی جهان بخصوص ناظران غربی بوجود آورد. حضور کشتی های جنگی آمریکا در دریای سیاه برای کمک رسانی و در واقع جهت ایج...

منطقه قفقاز جنوبی برای روسیه به عنوان یک حوزه مهم در جنوب این کشور و متصل به منطقه حساس قفقاز شمالی و جمهوری های خودمختار مسلمان و جدایی طلب، اهمیت سیاسی و امنیتی زیادی دارد. در واقع، بسیاری از ارتباطات گروه های جدایی طلب در چچن و داغستان، از طریق قفقاز جنوبی بوده است. سیاست های ملی گرایانه و ضد روسیه در گرجستان و تا حدودی آذربایجان، و نیز بحران قره باغ و فشارهای ترکیه و آذربایجان به ارمنستان ب...

ناتو به­عنوان یک پیمان نظامی، پس از فروپاشی شوروی توانست با تغییر کارویژه­های خود و با نگاه ویژه به رویکرد تسهیل مسائل سیاسی و اقتصادی غرب، وارد عرصة جدیدی از تعامل­های دفاعی- امنیتی شود. این سازمان، با به­کارگیری شورای همکاری آتلانتیک شمالی و طرح مشارکت برای صلح، وارد حیات خلوت روسیه شد. این عملکرد ناتو که با هدف نفوذ سیاسی، اقتصادی، امنیتی، به­ویژه برای تسلط بر منابع انرژی طراحی شده بود، کم­ک...

چکیده پس از فروپاشی شوروی، روسیه و ایالات متحده درگیر رقابت بر سر نفوذ در حوزه خارجه نزدیکِ روسیه شده اند. از چشم انداز مسکو، گسترش ناتو و اتحادیه اروپا به شرق، هدف تحدید نفوذ منطقه ای روسیه را پیگیری می کند. روسیه بر این باور است که در پس سیاست گسترش به شرق ناتو و اتحادیه اروپا و هم چنین انقلاب های رنگین در حوزه قفقاز و آسیای میانه، تلاش های ایالات متحده برای گسترش نفوذ در حوزه ژئوپلیتیکی اش ن...

بر اساس مدل تئوریک رابرت جرویس ادبیات سیاست خارجی روسیه در دوره پوتین مورد پژوهش قرار گرفته تا بر اساس مدل مفهومی برگزیده که مدل بازیگر خردمند رابرت جرویس است در بیابیم که چه تحولی در هرم تصمیم گیری سیاست خارجی دوره پوتین نسبت به مقوله گسترش ناتو به شرق اتفاق افتاده است چه آنکه پشتوانه نظری این مدل به رئالیسم تدافعی که با طبیعت سیاست خارجی روسیه که مبتنی بر نوعی سوءظن و بی اعتماد ذاتی نسبت به م...

سیاست خارجی دوره ریاست‌جمهوری یلتسین با آرمان ملی‌گرایان روسیه که خواهان احیای جایگاه قدرت برتر در جهان بودند تضاد داشت. ایده نواوراسیاگرایی و بازسازی جایگاه از‌دست‌رفته در مناطق تحت نفوذ شوروی سابق باعث از بین رفتن روابط همگرایانه با آمریکا شد. اولویت بازیابی قدرت در ژئوپلیتیک تحت کنترل شوروی سابق، روسیه را به‌سوی تشکیل ائتلاف‌های منطقه‌ای و نظامی برای دستیابی به موازنه قدرت و احیای نظام چند‌ق...

چکیده روابط روسیه و آمریکا در سال‏های اخیر با فراز و فرود بسیار همراه بوده و مسائلی مانند حفظ و گسترش نفوذ در مناطق پیرامونی روسیه، ژئوپلیتیک خطوط انتقال انرژی، استقرار سامانه دفاع موشکی امریکا و ناتو در شرق اروپا، مسئله هسته‏ای ایران و کره شمالی تأثیر فراوانی بر این روابط داشته ‏است. در این بین می‏توان بحران اوکراین را نقطه عطفی در تحول روابط روسیه و امریکا دانست که بیانگر اوج اختلافات و رقاب...

خوش بینی در خصوص شکل گرفتن فصلی متفاوت در روابط آمریکا وروسیه که با به قدرت رسیدن بوریس یلتسین درمسکو وجاهت فزون­تری یافته بود مدت زمان طولانی دوام نیاورد. سیاست آمریکا درخصوص گسترش ناتو به شرق، به­ ویژه کوشش این کشور در اواخر دهه اول قرن بیست ویکم برای ورود اوکراین به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی و تلاش­های قدرت­های مطرح اروپایی در این باره، زیربناهای لازم را برای بحرانی شدن روابط ایالات متحده ...