زبان شاهنامه، زبانی شگفت انگیز، خاص و در عین حال ساده و نزدیک و هم جوش با ذهن مخاطب توصیف شده است. راز و رمز این تقرّب، البته پیچیده است و بسادگی نمی توان از همه جوانب آن پرده برداشت. کار درست و شایسته ، در حوزه زبان شاهنامه، بررسی همه ابعاد و زیر و بم آن از جهات گوناگون است، کاری که شگرف است و تنها در سایه تحقیق دقیق و همراه با تجربه ها و دانش های گوناگون، ممکن و میسّر است. هدف نگارنده از ارائه ...

از آنجا که تاکنون نثر شاعرانه ادب پارسی و خصوصا ادب صوفیه با عنوان " ش منثور" بویژه از سالهای 450 تا 650 ه .ق از طرف ادیبان و محققین ادبیات فارسی چنانکه شایسته است ، مورد نقد و بررسی و ارزیابی قرار نگرفته و یا احیانا از آن کمتر سخن بمیان آمده و خصوصیات و ویژگیهای آن، هم از جهت ساختار نحوی زبا فارسی و هم بلحاظ دستیابی به هویت زبانی "شعر منثور" در ادب پارسی، مورد توج و عنایت چندانی قرار نگرفته، ب...

بی تردید رسائل یک سبک نوشتاری- ارتباطی هستند که در گستره فرهنگ و ادبیات ملت ها جایگاه ویژه ای دارند. این آثار علاوه بر جنبه های اجتماعی و تاریخی که می توان برای آن ها متصور شد از جنبه های ادبی و زبان شناسی عصر خود برخوردارند. عصر اموی، عصر شکوفایی ترسل در ادب عربی است. نامه های امام حسن(ع) و امام حسین(ع) آمیخته ای از صنایع بلاغی، تصویرپردازی ها و بینامتنیت های قرآنی می باشند. امام حسن(ع) 14 نام...

گناه نخستین در آثار منثور عرفانی بازتاب و انعکاس وسیع و گسترده ای داشته است. داستان آدم(ع) و چگونگی هبوط او از بهشت در آثار و سخنان نخستین بزرگان تصوّف، کمابیش در چارچوب اخبار و روایات مذهبی است. در این آثار، آدم به عنوان ابوالبشر و اولین انسان معرفی می گردد، بدون آن که صورتی از تأویل واژه ها و یا رویدادها در میان باشد. ولی به تدریج از قرن چهارم هجری، وقایع مربوط به حضرت آدم(ع) به زبان رمز و تأو...

رساله حاضر حاصل بررسی منتخباتی از شصت و شش اثر منظوم و منثور ادبی و غی ادبی در طی قرون چهارم تا چهاردهم می باشد . کلیه متنها آوانویسی گشته وتکواژها تقطیع شده اند. شیوه تقطیع تکواژهای عربی در تمام مراحل تحقیق یکسان نگاه داشته شده است . هر اثر در محدوده 500 تکواژ مورد پژوهش قرار گرفته است و میزان نفوذ منحصرا تکواژهای عربی و معرب و نه دیگر تکواژهای بیگانه بررسی شده است . در این رساله نخست چکیده ای...

احوال عرفانی یکی از مباحث مهم عرفان و تصوف اسلامی به شمار می آید. سالک در سیر استکمالی خود باید درون را تزکیه و صافی کند تا آماده و شایست? دریافت احوال شود. علاوه بر جایگاه والایی که یقین در قرآن کریم دارد، عرفا نیز به عنوان یکی از احوال عرفانی اهمیت زیادی برای آن قائل شده اند و آن را اصل و ریش? تمام احوال عرفانی دانسته اند. بیشتر نویسندگان و شاعران به موضوع یقین توجه نشان داده و از ابعاد مختلف...

از آنجا که امثال و حکم، درگوش هوش مردمان، در بلندای زمان و دوران، زبان گویای حقائق روزگارانند. نگارنده بر آن شد که سلسله مقالاتی درباره امثال و حکم، در دیوان حکیم ابوالفتح بستی، شاعر توانا و ذولسانین دوران غزنوی، نگارد و بدست زمانه سپارد. تا به حول و قؤه مفیض دقایق وجود و ملهم رقائق خلود، تعلیم حقائق را به دو زبان عربی و فارسی، در پهنه ادب تطبیقی، بکار آید. از این رو، از آغاز دیوان آغازکارکرد و...

«سرّ» از مصطلحات رایج صوفیه است که آن را جایگاه مشاهده و یکی از برترین لطایف وجودی انسان دانسته اند؛ علاوه بر توصیف­های مختلف از سرّ و تبیین ویژگی های آن در ضمن عبارات مختلف، در متون منثور عرفانی گاه سرّ را در معنا با «دل»، «قلب» و «روح» یکی دانسته و در تعاریف مختلف، آن را با همین کلمه در معنایِ «راز» یکسان شمرده اند، در صورتی که سرّ مرتبه­ای ورای روح و جان است. مقاله حاضر  بر اساس متن کشف­المحجوب ح...

با تحلیل سبک بیان نویسنده، شخصیت فردی، توان بیان و ساختار منظم حاکم بر اثر ادبی را می توان شناخت، به همین سبب شناخت روش بیان هر نویسنده ای درآمدی بر شناخت زیبایی شناسی ویزه ی او است. مولوی در زیبایی شناسی و سایر علوم از باورهای توحیدی و دینی الهام می گیرد تا ناهماهنگی ها و تناقضات صوری را در یک کلی واحد و کاملاً منسجم و هماهنگ جمع نماید و آن را در آثار منثور خود به خصوص در فیه ما فیه و مجالس سبع...

ناصر بن خسرو قبادیانی بلخی، شاعر و نویسنده ای چیره دست و حکیم و متکلمی متفکر و استوار است. وی در آغاز جوانی به فراگیری علوم معقول و منقول همت گماشت و از قریحه ی خداداد خود در جهت تبلیغ اندیشه های دینی، مذهبی استفاده کرد. آثار منثور و منظوم او یعنی جامع الحکمتین، وجه دین، گشایش و رهایش، زادالمسافرین، خوان الاخوان و دیوان اشعار وی سرشار از بیان مسائل کلامی و فلسفی است. او در «خوان الاخوان» اثر من...