محمد بن سنان زاهری (م. 220 ق) از راویان کثیرالرّوایه و تأثیرگذار بر فقه و حدیث امامیّه، بر اساس دلایل و شواهدی که غالباً از رجال کشّی نشأت می‌گیرند؛ مورد تضعیف رجالیون و بالتّبع، فقیهان شیعه واقع گردیده است. منقولاتی معتبر از موثّقین شیعه، مانند ایّوب بن نوح و فضل بن شاذان، اتّهام غلو و همچنین مذمّت وی توسّط امام جواد‌(ع)؛ از جمله شواهد و مستندات ضعف این راوی محسوب شده اند. ما در این نوشتار به اعتبارسنجی...

چکیده «زراره بن أعین» از اصحاب اجماع و از پرروایت ترین راویان کتاب های امامیه است. فهرست‎نگاران امامی طریق خاصی به کتاب او دارند. افزون بر رجال شناسان، محدثان از جمله ثقه الاسلام کلینی (329ق)، الگو یا سند ثابتی برای روایات زراره بن اعین داشتند. در این پژوهش با رویکردی نو یعنی؛ استخراج وشمارش تمام روایات زراره در الکافی و سپس یافتن اسنادی که دارای بیشترین فراوانی و تکرار هستند، الگوی ثابت کلینی ...

یکی از کتاب های معتبر حدیثی کتاب گرانقدر «تحف العقول» می باشد که احادیث آن مورد استفاده علمای بزرگی بوده و هست . از آنجا که روایات این کتاب فاقد سند است بر آن شدیم که با استفاده از منابع معتبر مربوطه سند و رجال روایات نقل شده از پیامبر(ص) را یافته وآنها را مورد بررسی قرار دهیم .نگارنده حقیقتا تلاش فراوانی در جهت بررسی این احادیث انجام داده و حدودا دویست منبع مهم حدیثی ،تاریخی ،لغوی ،اخلاقی و رج...

محمدبن حسن طوسی مشهور به شیخ طوسی(م.460ق.) و احمدبن علی نجاشی(م450ق.) دو تن از عالمان سرشناس رجالی نزد شیعه، و هر یک دارای اثر یا آثاری چند در علم رجال هستند. کتاب الرجال و الفهرست اثر شیخ طوسی و فهرست اسماء مصنفی الشیعه اثر نجاشی هر سه در زمره کتابهای اصلی رجالی شیعه قرار گرفته اند. در این نوشتار برآنیم تا مزایای فهرست نجاشی بر فهرست و رجال شیخ طوسی را از منظرهای گوناگون بررسی نماییم و ارتباط ...

کار روایی است، و این امر اجتناب ناپذیر است. از آنجایی که شناخت اسباب نزول دارای اهمیت فراوانی است، از جمله به فهم آیات قرآن کریم کمک شایانی می کند، و همچنین در شناخت احکام دین و تشریع موثر است. بنابراین یکی از علومی که مفسر باید نسبت به آن آگاه باشد علم اسباب نزول است، تا در زمینه تفسیر آیات دچار لغزش و اشتباه نشود.

ابوالعباس احمد بن محمد بن سعید بن عقده، از جمله رجالیون برجسته و مشهور شیعی به شمار می آید که همچنان تاریخچه زندگانی وی در هاله ای از ابهام است. سال تولد و وفات، محل تولد و مذهب وی به درستی مشخص نیست، تاکنون هیچ یک از رجالیون طبقه وی را مشخص نکرده­، از کتاب های متعددی که نگاشته و همگان بر ذکر عناوین آن اذعان دارند، جز کتاب «الولایه» که بازسازی شده، اثری در دسترس نیست و همچنان کتاب رجال او پیدا ...

«کتاب سُلَیم بن قیس هلالی» - که ترجمۀ فارسی آن با نام «اسرار آل محمد(ص)» منتشر شده، مشتمل بر روایاتی در انتقاد به سه خلیفۀ نخست و اثبات فضایل و حقانیت امیرالمؤمنین علی(ع) است. گفته می شود سلیم بن قیس (مؤلف این کتاب) از اصحاب امیرالمؤمنین(ع) بوده است. اما طبق یک دیدگاه همۀ گزارش ها دربارۀ سلیم به یک راوی ضعیف به نام أبان بن أبی عیاش برمی گردد. دربارۀ وثاقت یا ضعف سلیم و نیز واقعی یا استعاری بودن ا...

«حدیث» در لغت به هر چیز جدید گفته شده است؛ اما معمولاً این واژه در سخن و گفتار به کار می رود. «روایت» نیز در لغت به معنای جریان و نقل است؛ اما بیشتر در معنای گزارش کاربرد یافته است. این پژوهش با تکیه بر کاربردهای «حدیث» و «روایت» در نزد فهرست نگاران و قدمای رجالیان، تلاش نموده است فهمی بهتر از مقصود ایشان در گزارش شرح حال محدثان و ارزیابی آنها به دست دهد. تأکید این نوشتار بیشتر بر تبیین کاربرده...

چکیده یکی از دغدغه های پژوهشگران در حدیث پژوهی ارائه «روش»است.روشی که توالی و ترتیب منطقی داشته باشد و بتواند پژوهشگر را گام به گام در بررسی حدیث از زوایای گوناگون همراهی نماید. هدف این رساله صورت بندی و ارائه روش علامه شوشتری در حدیث پژوهی است . در این رساله پس از معرفی ،توصیف و تحلیل آثار علامه شوشتری از بعد شکلی و محتوایی و نقد و بررسی آنها، روش او در علوم گوناگون حدیثی آمده است.در این ...