از آنجایی که در قرآن کریم آیات فراوانی درباره هستی شناسی، طبیعت شناسی، زیست شناسی، پزشکی و خلقت انسان ها و موجودات وجود دارد، از همان آغاز نزول، قرآن محل گفتگوی دانشمندان و مفسران بوده است و هر یک تلاش نموده مقصود خداوند را در این آیات مشخص نمایند. بیشترین تلاش های تفسیری از قرن چهاردهم به بعد ـ و پس از پیشرفت علوم در همه عرصه ها و مخصوصاً پس از مجادلات دامنه دار درباره تعارض علم و دین ـ در میان...

مقاله ی حاضر به بررسی تناظر قرآن و انسان در حکمت متعالیه می پردازد و ناظر به کاربرد حقیقی و غیراعتباری زبان دین در اسلام (زبان قرآن) با رویکرد حکمت متعالیه است. این نوشتار ضمن طرح اهم مسائل و مبانی حکمت متعالیه، دیدگاه خود را در بحث زبان دین و قرآن بیان می کند. همچنین با عنایت به تئوری ترکیبی زبان دین و مراتب مختلف دین، لزوم توجه به ساحت انفسیِ زبان قرآن را متذکر می شود. در طی این مقاله، خواننده...

مروری بر فصول از دیدگاه ما، همه مشکلات اجتماعی در قرن حاضر، از عدم پایبندی به دین و اخلاق ناشی می شود. عدّه زیادی از افراد هوسران در راستای تحقّق منافع شخصی خود، جهان بینی خاصّی را مطرح کرده و به دنبال سکولاریزه کردن جوامع هستند، امّا متوجّه این نکته شده اند که به جهت فطری بودن دین و اخلاق، به راحتی نمی توانند انسان ها را از دین و اخلاق دور کنند لذا برای اینکه ندای آنها با ندای فطرت انسان ها سازگار...

شهید دستغیب همچون یک روحانی و معلم اخلاق بر کرسی وعظ می نشست و در خلال بحثهای گستردۀ تفسیر و وعظ خویش، از اخلاق می گفت. از یک سو، دستغیب را می توان نمونۀ شاخص جریان تفسیر واعظانه در دوران معاصر تلقی کرد. وی هرگز تفسیری کامل بر قرآن کریم ننوشت؛ اما در جلسات وعظ خویش، به تفسیر سوره های متعددی پرداخت. حتی در آن دسته از آثارش که مستقیم به تفسیر قرآن مربوط نمی شود، کمتر بحثی را می توان یافت که بازتا...

قرآن کریم نقش مهمی در شکل گیری هنر اسلامی ایفا کرده است و زیبایی شناسی آن از زوایای مختلف قابل بحث است آنچه در این پژوهش مورد مداقه قرار گرفته زیبایی قرآن کریم با توجه به هنر کتاب آرایی است. هدف پژوهش بررسی تذهیب، خوشنویسی و تجلید نسخه های خطی قرآن با رویکرد زیبایی شناسی است و بیان اینکه قرآن نقش مهمی در اعتلای هنر کتاب آرایی بخصوص در سه محور فوق الذکر داشته است. سوال پژوهش این است که علت رونق،...

مقاله‌ی حاضر به بررسی تناظر قرآن و انسان در حکمت متعالیه می‌پردازد و ناظر به کاربرد حقیقی و غیراعتباری زبان دین در اسلام (زبان قرآن) با رویکرد حکمت متعالیه است. این نوشتار ضمن طرح اهم مسائل و مبانی حکمت متعالیه، دیدگاه خود را در بحث زبان دین و قرآن بیان می‌کند. همچنین با عنایت به تئوری ترکیبی زبان دین و مراتب مختلف دین، لزوم توجه به ساحت انفسیِ زبان قرآن را متذکر می‌شود. در طی این مقاله، خواننده...

این نوشته در پی آن است که به آسیب شناسی قدرت سیاسی از منظر قرآن کریم بپردازد. دین در نگاهی واقع بینانه قدرت را یکی از نعمت های الهی می داند، اما همانند دیگر نعمت ها همواره در معرض آسیب قرار دارد. شناسایی آسیب­ها از منظر قرآن کریم در آینۀ رفتارها و گفتارهای قدرتمندان صالح و ناصالح می­تواند برای همۀ آنان که دغدغۀ کاربری شایستۀ قدرت را دارند، مفید باشد؛ زیرا که این کتاب منبع بنیادین اندیشۀ سیاسی ا...

در خوانش‌هایی که زنان مسلمان در چند دهه اخیر از قرآن کریم صورت داده‌اند با نویسندگانی مواجهیم که بعضاً به‌عنوان افراد شاخص جریان معروف به «فمینیسم اسلامی» از آن‌ها یاد می‌شود. این نویسندگان که شامل کسانی چون ودود، الحبری، بارلاس و سعدیه شیخ می شوند، تا اندازه معتنابهی در روش شناسی خود متاثر از نظریه تفسیری فضل‌الرحمن بوده‌اند. فضل‌الرحمن هرمنوتیک قرآن‌محور خود را بر نظریه‌ای در باب نبوت و ماهیت ...

سه دین اسلام، مسیحیت و یهود از یک خانواده بوده و به عنوان آیین‌های سامی خوانده شده اند، ولی در متون اسلامی تأکید شده است که دین اسلام کامل کننده دو دین پیش از خود است. از این رو بررسی موقعیت مسیحیت و دامنه نفوذ آن در جزیرة العرب به ویژه بخش غربی آن و حجاز مقارن ظهور اسلام ازاهمیت خاصی برخوردار است. زیرا آگاهی از آن به درک بهتر بسیاری از حوادث صدر اسلام، خاصه تعامل مسیحیان با پیامبراکرم(ص) و مسی...

رفاه اقتصادی همراه با دینداری از مهم ترین دغدغه های زندگی فردی و اجتماعی است. بدین سان که در جوامع اسلامی نوعی تضاد فکری و تلاش عملی وجود دارد که نتیجه سوء فهم از گزاره های دینی است؛ در نتیجه برخی با وجود کشش باطنی از رفاه گریزاند و مال و ثروت را آفت دین می دانند. مقاله حاضر که با روش کتابخانه ای تدوین شده است با استناد به آموزه های رضوی و قرآن کریم این  نگرش را نقد ومشخص کرده است که؛ رفاه اقتص...