چکیده سرزمین ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی مناسب خود، در بین جوامع پیش از تاریخ شاهراه ارتباطی مهمی بوده است و برای شناخت جوامع انسانی در دورۀ پلیئستوسن ناحیه ای کلیدی به شمار می رود. تاکنون محوطه های پارینه سنگی بسیاری در ایران شناسایی شده اند، اما دانش ما در مورد محوطه های پارینه سنگی جدید به منطقۀ زاگرس محدود می شود. محوطه های منتسب به این دوران در بخش شمالی رشته کوه های البرز و...

منطقه­ی هلال حاصلخیز که اولین یکجانشینی و اهلی­گری توسط بشر در آن صورت پذیرفته است در آسیای جنوب غربی قرار دارد. میان­رودان یکی از بخش­های مهم این منطقه، نقش ویژه­ای در رویدادهای معیشتی، اقتصادی و اجتماعی دوران پیش از تاریخ داشته است. کتاب باستان­شناسی پیش از تاریخ بین­النهرین، همانند هر اثر دیگری، امتیازات و کاستی­هایی دارد. مهم­ترین ویژگی مطلوب کتاب، برخورداری از اطلاعات نسبتا جامعی دربارۀ پی...

بررسی­های انجام شده دربارة خاک محوطه­های باستانی نشان می­دهد که استقرار و سکونت انسان در یک ناحیة خاص، به سبب تولید دورریزها، فضولات، زباله­های خانگی و صنعتی و موارد متعدد دیگر، باعث افزایش برخی عناصر خاک نظیر فسفر، منیزیم، کلسیم و پتاسیم می­شود. تحقیق حاضر، به بررسی و شناسایی مکان­ برخی فعالیت­های ویژه در دورة مس ـ سنگی تپه زاغه    می­پردازد. در این تحقیق، نمونه­های خاک به صورت طبقه­بندی­شده ا...

با انتشارات کتاب های چاپ سنگی در دوران قاجار زندگی دوباره مصور سازی کتب ایرانی آغاز گردید. علی رغم این که مصور سازی کتاب های چاپ سنگی از نظر کیفیت تفاوت های قابل توجهی بانگارگری قدیم ایران داشت اما با ادامه یافتن برخی سنت های کتاب آرایی و تاثیرپذیرفتن از هنر عامیانه و تاثیر متقابل بر آن برخی سنت های کتاب آرایی ایران در شکل و محتوایی متفاوت مجدداً احیا شد. هدف مقاله حاضر معرفی ویژگیهای ساختاری ک...

نقشمایه­ی ترکیبی و افسانه­­ای عقرب- انسان، به دو صورت عقرب- مرد و عقرب- زن، بر اساس شواهد باستان­شناختی، در افق فرهنگ­های عصر مفرغ فلات ایران تا کنون صرفاً از محوطه­های باستانی ناحیه­ی جیرفت در حوزه­ی هلیل رود کشف و گزارش شده است. در بین­النهرین باستان عقرب- انسان هیولایی است که از دروازه­های جهان زیرین محافظت می­کند؛ که همین مفهوم و کارکرد مذهبی به اساطیر مصر باستان هم راه یافته است. اما با توج...

محدوده مورد مطالعه در استان هرمزگان و در پهنه سنندج-سیرجان واقع است.پهنه مذکور مراحل دگرگونی و ماگماستیم فراوانی پشت سر گذاشته و فعال ترین ناحیه ساختاری ایران از لحاظ زمین شناسی است.فرایندهای دگرگونی و ماگماتیسم سبب شده است تا توان معدنی این پهنه در خور توجه باشد.طلا،آهن،مس،کرومیت،سنگ چینی و نما و سیلیس مهمترین توان معدنی این پهنه است.این محدوده عمدتا از مجموعه های سنگی پالئوزوئیک و مزوزوئیک دگ...

برهم کنش بین انسان و محیط و چگونگی آن در یک بستر زمانی خاص، موضوعی است که در باستان‎شناسی چشم انداز مورد مطالعه قرار می گیرد. یکی از رهیافت های مطالعاتی باستان‎شناسی چشم انداز، مطالعات تحلیل فضایی-محیطی است که به بررسی دلایل شکل گیری محوطه های باستانی در بسترهای خاص محیطی می پردازد. دشت اسدآباد در غرب استان همدان قرار گرفته است و با شیبی ملایم از پای کوه های الوند در شمال به سمت دشت های هم جوار...

شکل گیری جوامع پیچیده اولیه در ایران در دوره پیش از تاریخ مربوط به دوره مس- سنگی است که مرحله انتقال سنت های فرهنگی جوامع ساده نوسنگی به حکومت های دوره آغاز نگارش و سپس دوره ایلام محسوب می شود. این دوره انتقالی که در استان فارس با عنوان دوره های باکون و لپویی مطرح است، دارای شاخصه های مهمی همچون پیدایش نابرابری سیاسی- اجتماعی، افزایش جمعیت، کنترل اداری، تولید تخصصی و رشد اقتصادی می باشد که نمود...

چکیده دشت میان کوهی سنقر در منطقه زاگرس مرکزی با حدود 2320 کیلومتر مربع مساحت در شمال شرقی کرمانشاه واقع شده است. در محدوده این دشت میان کوهی، محوطه های پیش از تاریخی متعددی وجود دارند که شواهد و یافته های سطحی آنها اهمیت بسزائی در تبیین چشم اندازهای باستان شناسی غرب ایران پیدا می کند. رودخانه گاورود به مثابه یک شریان حیاتی زهکش طبیعی در دشت گاورود در قسمت شمال شهرستان سنقر و کلیایی جاری است، ...

حوضه آبریز رودخانه ابهر، منطقه ای مهم در مطالعات باستان شناسی حاشیه شمال غربی فلات مرکزی، غرب و شمال غربی ایران به شمار می رود. مطالعه و شناخت این منطقه، با توجه به قابلیت های زیست محیطی و موقعیت جغرافیایی اش، در درک روابط منطقه ای و بر هم کنش های فرامنطقه ای میان مناطق جغرافیایی - فرهنگی یاد شده، بسیار مهم و درخور توجه است. با این وجود، تاکنون توجه چندانی به مطالعات باستان شناسی منطقه نشده و د...