یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ­نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می­گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ­نگاری آن دوران محسوب می­شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت «اندیشه ایرانشهری» برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جای گذارد. در دوران  حکومت مغول- ایلخانی، مورخان به نگارش تواریخ جهانی پرداختند و دومین تحول مهم در اندیشة این قشر ایجاد گردید....

آثار و شواهد باستان شناسی و متون تاریخی شاهد برگستره وسیع جغرافیای فرهنگی سرزمین توس در طول تاریخ می­باشند. از میان اماکن و زیستگاههای باستانی برجای مانده در دشت توس شهر تاریخی تابران به دلایل مختلف از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. مطالعات باستان شناسی انجام شده، شناختی نسبی را از توس دوران اسلامی برای پژوهشگران فراهم آورده است. تابران در ادامه حیات تاریخی توس اسطوره ای و کهن در دوران اسلام...

به­رغم وسعت چشمگیرسیستان و شرایط تمدن­ساز دلتای هیرمند، اطلاعات اندکی از تمدن های کهن این سرزمیندر دست است. اگرچه محوطه­های غنی و کم­نظیر شهر سوخته، دهانه­غلامان و کوه خواجههریک اطلاعات ارزشمندی از پیش­از­تاریخ و دوران تاریخی ایران را در اختیار می گذارند،تاکنون محوطه­ای که بتوان از آن در مطالعات باستان شناسانه دوران اسلامی سیستانبهره گرفت، شناسایی و معرفی نشده است. به این دلیل، در پژوهش حاضر سع...

بخشیاز دوران تاریخی ایران را از لحاظ فرهنگی، عصر یونانی‌مآبی در بر می‌گیرد. این عصربا یورش ویرانگر اسکندر، سردار مقدونی شکل می‌گیرد. منابع تاریخی اسکندر، ما را بامجموعه‌ای از روایت­های افسانه­ای و تاریخی روبرو می‌سازد که تصویری مبهم و مشوشاز اسکندر حقیقی را در ذهن ما متصور می‌سازد. ارزیابی دقیق متون تاریخی غربی وشرقی در دوران قبل از اسلام نشانگر نوع نگاه تعارض‌آمیز این منابع نسبت به همدیگراست. ...

پژوهش پیش رو به مقایسه داستانی، زبانی بخش تاریخی شاهنامه با مهمترین منابع تاریخی دوران اسلامی می پردازد. هدف از این پژوهش کتابخانه ای، شناخت بیشتر و بهتر شاهنامه – این متن ادبی، حماسی – در کمک به شناخت دقیقتر شاهنشاهی ساسانی است. از این روی، شاهنامه فردوسی با چندین متن تاریخی نخستین سده های اسلامی از دید زبانی – داستانی مورد سنجش قرار گرفته است و میزان همانندی و ناهمانندی های این متون با شاهنام...

ُمان اُنیتشا اثر لوکلزیو، نویسنده فرانسوی، بازنمود واقعی اسطوره­ایی و تاریخی از سرزمین آفریقای غربی (نیجریه) است. داستان اُنیتشا «روایت» را به وقایع اسطوره­ایی مرتبط می­کند که با تصاویر سَمبلیک عینیّت می­یابند. به نظر ژیلبر دوران(gilbert durand) ارزش پایدار فرهنگهای انسانی در این واقعیت اساس گرفته که آنها قادر هستند «زبانهای سَمبلیک» را با نشانه­های خود بازنمایی کنند. بدین­دلیل همین فرهنگها بطور ناخو...

مقدمه: در مقالات پیشین با عنوان «کسب نشان هلال‌احمر توسط ایرانیان» و «جمعیت هلال‌احمر از تشکیل تا تثبیت» و «جمعیت هلال‌احمر در دوران تثبیت» به بررسی دوران تاریخی تشکیل جمعیت هلال‌احمر (شیر و خورشید سابق) و حضور جمعیت هلال‌احمر در زلزلۀ تربت، بررسی اولین نظامنامه، اولین مجمع عمومی، اعلان تشکیل بین‌المللی جمعیت و مسائل مربوط به دوران مدیریتی جمعیت هلال‌احمر بین سال‌های 1302 تا 1320 و نیز زلزله‌ها...

در دهۀ اخیر، نگارش آثار تفسیری تاریخی درخصوص معماری معاصر ایران و دوران مدرنیزاسیون، رشد چشمگیری کرده است. عدم تفکیک چارچوب های متفاوت استدلال و تحلیل، توسل به گونه های ناهمخوان تحلیل و توجه نکردن به معیارهای استناد در پارادایم های مختلف تحقیق، موانعی را در برابر علمی بودن این پژوهش ها و اعتبار آن ها ایجاد کرده است. تبیین ساختاری این معضل، هدف این نوشتار است. در این مقاله، ابتدا رویکردها و مبان...

تاریخ نگاران به بازآفرینی تاریخ و یا ثبت و ضبط رویدادها و وقایع پیرامون خود به روشهای توصیفی و یا توصیفی– تحلیلی می پردازند، از اینرو آثار ایشان دارای حجم قابل توجهی از اطلاعات، دربار? حیات سیاسی، اجتماعی، علمی، فرهنگی و هنری ادوار گوناگون می باشد که می تواند مورد استفاد? محققین و پژوهشگران با گرایشات گوناگون ، منجمله پژوهشگران در حوز? صناعت و هنرهای سنتی قرار گیرد. در برخی از کتب تاریخی ، به ط...

موقعیت ممتاز، تاریخی و جغرافیایی ایران، موجب بسط تجارت و انباشت سرمایه در غالب ادوار تاریخی این سرزمین بوده است. در دوره قاجار، این برتری راهبردی کشور، با توسعه تجارت جهانی همراه گشته، رونق دوچندان اقتصادی و بازرگانی ایران را به ارمغان آوردند. این وضع، شکوفایی چشمگیر تعدادی از کلان شهرهای کشور نظیر یزد را سبب گردید. نوشتار حاضر، با بهره گیری از نتایج پژوهش های تاریخی و منابع مکتوب و شواهد عینیِ ...