درون مایه جوهر اصلی اندیشه بشری است که آن را به شیوه های گوناگون در آثار و رفتار خود بروز می‌دهند .از طریق درون مایه می‌توان به طبقه بندی اثر پرداخت. درمیان قالب های شعری ادب عامه دوبیتی صمیمی ترین ونزدیک ترین قالب شعری است که هم سراینده وهم مخاطب به آسانی با آن ارتباط بر قرار می‌کنند . دعا زیباترین شکل بندگی است که از مرز زبان گذشته ودر رفتار وکردار آدمی جلوه گر می‌شود. آن لحظه که به دعا مشغول...

با وقوع انقلاب اسلامی دوبیتی، جان تازه ای می گیرد و در کنار رباعی رایج ترین قالب شعری زمان می گردد اما این هجوم جمعی به سوی دوبیتی کاملا به نفع دوبیتی نبوده و نوعی سستی و سطحی نگری را با خود به همراه می آورد. در بیشتر دوبیتی های این دوره به صورت مستقیم به اتفاقات زمانه اشاره میشود و ادبیات را از کلیت خود دور نموده و شعر را به این زمان محدود می کند و این باعث می شود که با گذشت زمان و دور شدن از ...

باباطاهر همدانی از عارفان و شاعران قرن پنجم هجری بوده است. شهرت وی به سبب سرودن فهلویاتی است که امروزه شکل عروضی به خود گرفته و «ترانه» نامیده می شوند. دوبیتی های باباطاهر به دلایلی چون عدم دقّت علمی ناسخان و دخالت ذوق آنان در ضبط های مختلف و همچنین بی اعتنایی به ضبط اصیل آن ها، دچار تغییر و تحوّلاتی شده است؛ چنان که به سختی می توان دانست اصل آن ها به لهجه ی کدام منطقه بوده است. تا کنون تحقیقات ک...

یکی از انواع شعر عامیانه در زبان فارسی دوبیتی محلّی است که غالباً به لهجه یا گویشی خاص سروده شده و بیشتر در میان روستاییان رواج دارد. تحلیل و بررسی این سروده ها کلید فهم بخشی از فرهنگ و هنر عامّه است که خود زیر بنای فرهنگ رسمی به شمار می آید. در این پژوهش با توصیف و تحلیل ویژگی های هنری و درون مایه های اصلی شماری از دوبیتی های محلّی تربت حیدریّه و بیرجند تفاوت های شکلی و محتوایی این سروده ها با شعر ...

چهاربیتی گونه ای از شعر کهن ایرانی و به باور نگارنده ادامۀ همان سه بیتی ها یا سه خشتی های قدیم ایرانی است با وزنی تقریباً هجایی که به مرور وزن عروضی یافته است. ساختار این گونه شعر بنابر شواهد بسیاری که در دست است، بر مبنای نوعی تکرار استوار است. محتوای چهاربیتی ها هم بیشتر ساده و بدوی است و از سویی با موسیقی پیوندی ناگسستنی دارد که به همین دلایل می توان آن را فرزند شعر کهن و بازماندۀ شعر هجایی د...

شاعر شعر عامه به موسیقی توجه زیادی دارد زیرا موسیقی با تأثیر عاطفی؛ ذهن مخاطب را آماده دریافت پیام شعر می‌کند. از مهم‌ترین موارد موسیقی‌آفرین در شعر، قافیه و ردیف است که در شعر سنّتی فارسی و قالب دوبیتی جایگاه ویژه و ثابتی دارند. در این مقاله علاوه بر معرفی سروده‌های بومی و دوبیتی‌های محلی شهربابک، به تحلیل ساختار قافیه و ردیف پرداخته شده است. قافیه در سروده‌های بومی شهربابک همانند سایر لهجه‌ها ...