روایات اسباب نزول زمینه جعل و تحریفهای فراوان بوده است. نویسنده با تعریف دو اصطلاح »جعل« و »تحریف« در اسباب نزول، به معیارهای تشخیص ایندو پدیده پرداخته و به اموری چون عقل، قرآن، اجماع، ضعف و قوّت سند، قراین معنوی و دو معیار ویژه اسباب نزول یکی واقعیتهای تاریخی و دیگر مطابقت و عدم مطابقت با جریانهای حاکم اشاره کرده است. سپس با بیان سرآغاز پیدایش جریان جعل و تحریف، اهداف و انگیزه های آن را توضیح د...

نقش مؤثر نخبگان سیاسی در تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشورها مقوله‌ای مورد توجه است و تحقق این نقش مثبت تا حدود زیادی در گرو انسجام فکری و اجماع‌نظر کلان آنها در عرصه‌های نظری و اجرایی می‌باشد. این انسجام و اجماع در کنار پرهیز از منازعات و تعارض‌های مخرب؛ عقلانیت و خردمندی در سیاست‌ورزی را نشان می‌دهد که آثار و برکات مثبتی به دنبال دارد. این امر در نظام جمهوری اسلامی ایران (مبتنی‌بر ...

یکی از شبهات‏ محتوایی که بر کتاب شریف نهج‏البلاغه وارد شده، شبهه دنیاگریزی و یاد مرگ به صورت افراطی است. به عقیده عده‏ای، برخی از مطالبی که در نهج‏البلاغه‏ درباره مذمت دنیا، شیوه زندگی زاهدانه، ترک تعلق به دنیا و توجه به آخرت و همچنین مطالبی که درباره یادآوری مرگ به عنوان دروازه ورود به سرای جاوید در این کتاب آمده، سابقه‏ای ‏در صدر اسلام نداشته و تحت تأثیر رهبانیت مسیحی و یا جریان تصوف قرار دار...

نقش مؤثر نخبگان سیاسی در تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشورها مقوله ای مورد توجه است و تحقق این نقش مثبت تا حدود زیادی در گرو انسجام فکری و اجماع نظر کلان آنها در عرصه های نظری و اجرایی می باشد. این انسجام و اجماع در کنار پرهیز از منازعات و تعارض های مخرب؛ عقلانیت و خردمندی در سیاست ورزی را نشان می دهد که آثار و برکات مثبتی به دنبال دارد. این امر در نظام جمهوری اسلامی ایران (مبتنی بر ...

یکی از اشکال هایی که برخی از نواندیشان و حامیان جدایی دین از سیاست مطرح می کنند، این است که اگر برپایی حکومت دینی امکان پذیر بود، باید در ادوار مختلف تاریخی و زمان زعامت انبیای عظام الهی، یا دستکم در دوران حیات ائمۀ معصومین (ع) شاهد تحقق عینی چنین امری می بودیم و حکومت دینی و الهی تشکیل می شد. این افراد بدون توجه به مضمون و محتوای آیات قرآنی و همچنین روایات فراوان مأثور از ائمۀ معصومین (ع) که ب...

عشق وجودی است حقیقی که یک نظام عرفانی را تشکیل می دهد، وجودی پرتحرک و تأثیرگذار که قادر است جهان را به جنبش درآورد و وجود جهان را به اثبات برساند. عشق از منظر غزالی یک وجود کاملاً حقیقی و شاید بالاتر از یک حقیقت است. عشق در سوانح یک نظام عرفانی است که در آن همه وجود معشوق متصل به عاشق واقعی و معبود واقعی یعنی خداوند است. در اندیشه حافظ هم رگه هایی از عشق مجازی و هم رشحاتی از عشق حقیقی دیده می ش...

درباره‌ی نسبت عرفان و سیاست دو دیدگاه کلان وجود دارد: یک دیدگاه میان این دو تمایز مطلق قائل است؛ دیدگاه دیگر بر هم‌پوشانی نسبی آنها حکم می‌کند. بر این اساس، در نگاه به اندیشه‌های نجم‌الدین رازی، این پرسش‌ها قابل طرح هستند که: نجم‌الدین رازی چه نسبتی میان عرفان و سیاست برقرار می‌کند؟ جایگاه حکمران خوب در عرفان سیاسی وی کجاست؟ از نظر وی، حکمران خوب چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟ نجم‌الدین رازی، ع...

چکیده واکاوی ریشه‌ها و علل پیدایش جریان‌های فکری در زمان ائمه(ع) به‌ویژه عصر امام باقر(ع) از اهمیت خاصی برخورداراست. در این نوشتار با تکیه‌ بر اسناد تاریخی و تحلیل برخی از دیدگاه‌ها می‌توان دریافت که زمینه‌ی به وجود آمدن این‌گونه افکار چگونه نشأت‌گرفته است؟ مسائلی چون اباحه گری، ناآگاهی، دنیاطلبی، اختلافات فرقه‌ای، تأثیر فراوان ادیان خارجی و افراط در محبت و... ازجمله زمینه‌ه...

از عوامل اصلی پیدایش واقعۀ عظیم و دردناک کربلا که طبیعتاً در شعر عاشورایی‌سرایان دیده می‌شود، مسأله کوفه و ویژگی‌های مردم این شهر می‌باشد. اگرچه این موضوع، قبل از واقعه عاشورا نیز مورد توجه بوده است اما در شهادت امام حسین(ع) و اصحاب ایشان جلوۀ نمایان‌تری دارد. از مهمترین دوره‌های ادبی جامعۀ عرب، که در آن به واقعۀ کربلا توجه ویژه‌ای شده، عصر عباسی است. نزد فارسی‌زبانان نیز، از مهم-ترین دوره‌هایی ...

کتاب طب روحانی اثری است جاویدان از ابوبکر محمدبن زکریا بن یحیی رازی که در مفهوم معاصر موضوع آن، همان روان‌شناسی اخلاقی است و رازی آن را در مقابل طب جسدانی -پزشکی تن- قرار می‌دهد. این نگارش برداشتی آزاد از کتاب طب روحانی حکیم محمد بن زکریای رازی است که برخی از اشعار معلم اخلاق، سعدی شیرازی نیز به آن اضافه شده است. رازی این کتاب را با ستایش عقل و خرد و سرکوب کردن هوای نفس و اطاعت نکردن از آن شروع...