این مقاله سعی دارد به یک سؤال پاسخ بگوید؛ آیا امکان بروز و ظهور «دموکراسی» در خاورمیانه وجود دارد؟ خاورمیانه ای که به مدت نیم قرن در زیر لوای اقتدارگرایی حکمرانان خود سکوت اختیار کرده بود، گویی نیاز به فردی داشت که خود را به آتش بکشد تا آتش خشم میلیون ها عرب مسلمان را به حکمرانان نالایق خود نشان دهد. اما به زیر کشیدن و سقوط دیکتاتورها به تنهایی نمی تواند میلیون ها جوان مصری، لیبیایی، تونسی، ارد...

چرا دموکراسی در ایران پا نمی گیرد و یا پایدار نمی ماند؟ در این تحقیق برآنیم که پاسخی برای این پرسش بیابیم. نظریه ای که در سیر انجام پژوهش برگزیده ایم مبتنی بر اندیشه های کاسیرر و لوی برول است. در این چارچوب، میان ذهنیت انسان مدرن و انسان پیش مدرن تفاوت های بنیادینی وجود دارد که این تفاوت سرنوشت های متفاوتی را برای مردمان به ارمغان می آورد. مفهومی که از انسان پیش مدرن در نظر گرفته ایم، در اصطلاح...

فلسفة واسازانه نمونه ای مطلوب برای نشان دادن چگونگی سازگاری نظامی فلسفی، با دموکراسی است. واسازی با نقد خودگرایی و دیگرستیزیِ سنت اندیشة فلسفی در صدد بنیان نهادن اصول فلسفی متناسب با اصل دیگرپذیری و دموکراسی برمی آید. از طرف دیگر، مباحث دریدا در حوزة دموکراسی اجتماعی ـ سیاسی، مانند دموکراسی آینده و چالش های پیش روی دموکراسی نیز ریشه در اندیشة فلسفی او دارند. بدین ترتیب، دموکراسی و واسازی دو روی ...

یکی از بحث های مهم در مطالعات دموکراتیزاسیون، سهم نسبی متغیرهای بیرونی و درونی در عملکرد دموکراسی هاست؛اما از آنجا که هر نظام دموکراتیک تاحدود زیادی موجودیتی با ویژگی های منحصربه فرد است، به سختی می توان گزاره های کلی دربارة همة دموکراسی ها و تأثیر متغیرهای بیرونی و درونی بر آن ها صادر کرد. از همین رو، بررسی تاریخی تأثیر متغیرهای مختلف بر عملکرد دموکراسی ها گامی در تحلیل سازکارهای تأثیر این متغ...

مطالعات متعدد در تحقیقات جامعه شناختی درباره دموکراتیزاسیون بر نقش طبقات اجتماعی در گذار به دموکراسی یا تحکیم آن تأکید می کنند. برخی نظریه پردازان مانند برینگتن مور بورژوازی و برخی نظیر روشه میر و همکارانش کارگران را کارگزار تحقق دموکراسی می دانند. این مقاله مدعی رویکرد دیگری به نقش طبقات اجتماعی در دموکراتیزاسیون است و از رهگذر بررسی تطبیقی فرایند گسست دموکراسی در سه کشور ایران، ترکیه و کره جن...

دموکراسی یکی از پرمناقشه ترین واژه ها در ادبیات و اندیشه سیاسی است به طوری که هر اندیشمندی به فراخور گستره وافق فکری خویش معنی و مفهوم خاصی از این واژه را استنباط کرده است. علی شریعتی به عنوان یک جامعه شناس دینی نیز دموکراسی را از زاویه فکری خویش و با توجه به گفتمان دینی تعریف کرده است. او در سلسله بحث های خود در حسینیه ارشاد در سال 1348 در قالب بحث امّت و امامت، نظریه جدیدی را تحت عنوان نظریه د...

چکیده در سال های اخیر دو نظریة رقیب، دموکراسی رایزنانة هابرماس و دموکراسی مجادله ای موفه، خود را به عنوان بدیلی برای دموکراسی لیبرال طرح کرده اند. به نظر می رسد هر نظریة سیاسی بر تعریفی از امر سیاسی و متناسب با آن جامعة سیاسی مطلوب بنا شده است. بر این اساس، می توان این پرسش ها را طرح کرد: هابرماس و موفه امر سیاسی را چگونه تعریف می‏کنند؟ و، متناسب با این تعاریف، جامعۀ سیاسی مطلوب آنان چه ویژگی ...

چکیده در سال های اخیر دو نظریه رقیب، دموکراسی رایزنانه هابرماس و دموکراسی مجادله ای موفه، خود را به عنوان بدیلی برای دموکراسی لیبرال طرح کرده اند. به نظر می رسد هر نظریه سیاسی بر تعریفی از امر سیاسی و متناسب با آن جامعه سیاسی مطلوب بنا شده است. بر این اساس، می توان این پرسش ها را طرح کرد: هابرماس و موفه امر سیاسی را چگونه تعریف می‏کنند؟ و، متناسب با این تعاریف، جامعۀ سیاسی مطلوب آنان چه ویژگی ه...

  دموکراسی مؤثرترین سیستم رسیدن به تعادل و متضمنِ کمترین بدی است. به تعبیر اسمیت، همه نارسایی‏های دموکراسی را میتوان با دموکراسی بیشتر درمان کرد. میزان نارسایی‏ها و نقص‏ها در همه کشورها یکسان نیست؛ برخی نظام‏ها همه شروط دموکراسی و تعدادی برخی از شروط آن را تحقق بخشیده‏ اند و برخی، حتی واجد شروط حداقلی دموکراسی نیز نیستند. نظام‏های با ویژگی‏ های نخست، «دموکراتیک»، نظامهای دارای ویژگی های...

با وجود زمینه های معروف به «دهه ی دموکراسی» وحتی تصویب قانون اساسی، آغاز تصمیم گیری برای استقرار دموکرا سی در افغا نستان همزمان با حمله ی نیروهای نظامی ایالات متحده به افغانستان و شکست نظامی طالبان پس از یازده سپتامبر 2001 می باشد. با توجه به اهمیت سطوح منطقه ای و بین المللی مسائل افغانستان برای کشورهای همسایه ی آن از جمله ایران، پژوهش پیش رو به بررسی و تحلیل مساله ی دموکراسی و یا به بیان مناسب...