سرزمینهای حوزه شرقی خلافت اسلامی مقارن تهاجم مغول با اوضاع و احوال ناخوشایندی روبرو بود. فقدان حکومت مرکزی مقتدر‘تعدد قدرتها‘درگیریهای فراوان امیران بلاد برای کسب قدرت بیشتر‘ ستم والیان و حاکمان شهرها به مردم‘ افزون خواهیهای سلطان محمد خوارزمشاه‘ قصد خلیفه الناصر برای تجدید مجد و عظمت از دست رفته عباسی ‘ رویارویی و درگیری خلیفه و سلطان ‘ فتنه های اسماعیلیه‘ خرافیگری صوفیان ‘ تعصبها و مشاجره های...

در اوایل هزاره پنجم ق.م که گاهی کالکولیتیک میانه قدیم نیز نامیده می شود، مجموعه سفال های شاخص دالمایی بطور گسترده ای در سرتاسر دره های مناطق مرتفع شمال و مرکز کوه های زاگرس در غرب ایران گسترش یافت. سنت دالما با دوران عبید 3 و اوایل عبید 4 در بین النهرین، در غرب زاگرس، همزمان می باشد. دالما یک پدیده سفالی غیر عادی برای این محدوده زمانی است. اما در محل پیدایش خود که منطقه ای با آب و هوای خشن و مر...

امروزه در باستان­شناسی عصر نوسنگی، دیرین اقلیم­شناسی از رهیافت های بنیادین به شمار می آید. حدود هزارۀ دهم پ. م. تغییرات گستردۀ هولوسین، مقدمات انقلاب نوسنگی و پیدایش روستانشینی را فراهم کرد. تحولات هولوسین البته جغرافیای زیستی فلات ایران را هم دگرگون کرد؛ و در فاصلۀ حدود 800/12 پ. م. تا 500/3  سال پ. م. دمای هوا و پوشش گیاهی و جانوری آن به دفعات متحول شد؛ تا این که اقلیم فلات ایران در حدود 500/...

ناهمسانگردی آزیموتی لرزه‌ای با استفاده از باقی‌مانده‌های زمان‌رسید نسبی موج P مربوط به زمین‌لرزه‌های دورلرزه‌ای رسیده به ایستگاه‌های نیم‌رخی در عرض زاگرس (نیم‌رخ زاگرس) تا عمق 460 کیلومتر مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق، داده‌های موجود در آزیموت پشتی بین 180 تا 360 درجه با کم‌کردن 180 درجه به بازه آزیموت پشتی بین 0 تا 180 درجه منتقل شدند. سپس، این داده‌ها برای هر ایستگاه برحسب آزیموت پشتی رس...

مطالعة نحوة توزیع شار گرما که از زیر شاخه های مهم ژئوفیزیک است در ایران سابقة زیادی ندارد و پیش از این فقط در مورد مناطق نفت خیزجنوب کشور انجام شده است. در این مقاله داده های دمای ته چاههای نفت وگاز مربوط به ایران مرکزی‘ گپه داغ‘ دشت ساحلی خزر و دشت مغان برای محاسبه شیو زمینگرمایی این مناطق مورد استفاده قرار گرفته و نتایج حاصل با اطلاعات مربوط به زاگرس- خلیج فارس مقایسه شده است. دامنه و نحوة تغ...

در این مقاله، در راستای شناخت نقش رشته کوه های زاگرس بر سامانه های جوی واقع بر ایران، به بررسی حساسیت مدل regcm در آشکارسازی این نقش در مقیاس منطقه ای و در بازه ای سه ماهه (از یکم ژانویه 1999 تا پایان مارس 1999) پرداخته شده است. برای این کار، آزمایش های متفاوتی صورت گرفته و مدل در وضعیت ها، با رشته کوه و بدون آن اجرا شده است. با توجه به مجهول بودن نقش پوشش گیاهی زاگرس و همچنین میزان آشکارسازی ا...

با توجه به اهمیت ارتفاعات زاگرس در توزیع و میزان بارش ایران، در مطالعه حاضر با به‌کارگیری مدل اقلیمی میان‌مقیاس RegCM4 و انجام شبیه‌سازی، تأثیر ارتفاعات زاگرس بر بارش همرفتی تجمعی و سرعت قائم باد ترازهای مختلف جو بررسی گردید. داده‌های موردنیاز این پژوهش از داده‌های دوباره تحلیل‌شده مرکز پیش‌بینی‌های محیطی/ مرکز ملی پژوهش‌های جوی (NCEP/NCAR) و باقدرت تفکیک افقی 5/2 درجه برای دوره زمانی 2000 تا 2...

امروزه در باستان­شناسی عصر نوسنگی، دیرین اقلیم­شناسی از رهیافت‌های بنیادین به شمار می‌آید. حدود هزارۀ دهم پ. م. تغییرات گستردۀ هولوسین، مقدمات انقلاب نوسنگی و پیدایش روستانشینی را فراهم کرد. تحولات هولوسین البته جغرافیای زیستی فلات ایران را هم دگرگون کرد؛ و در فاصلۀ حدود 800/12 پ. م. تا 500/3  سال پ. م. دمای هوا و پوشش گیاهی و جانوری آن به دفعات متحول شد؛ تا این که اقلیم فلات ایران در حدود 500/...

در این مقاله، در راستای شناخت نقش رشته کوه‌های زاگرس بر سامانه‌های جوی واقع بر ایران، به بررسی حساسیت مدل RegCM در آشکارسازی این نقش در مقیاس منطقه‌ای و در بازه‌ای سه‌ماهه (از یکم ژانویه 1999 تا پایان مارس 1999) پرداخته شده است. برای این کار، آزمایش‌های متفاوتی صورت گرفته و مدل در وضعیت‌ها، با رشته کوه و بدون آن اجرا شده است. با توجه به مجهول بودن نقش پوشش گیاهی زاگرس و همچنین میزان آشکارسازی ا...

علی رغم پژوهش های گسترده ای که در بخش های مختلف نیمه شرقی زاگرس مرکزی انجام گرفته، شواهدی اندک و پراکنده ای از دوره نوسنگی و پیش از آن در این بخش به دست آمده است. این درحالی است که استقرارهای این دوره ها - نوسنگی، آغازنوسنگی و پیش از آن- در نیمه غربی و بخش های جنوبی زاگرس به مراتب بیشتر بوده و با بررسی ها و کاوش های صورت گرفته، چارچوب منظم گاهنگاری منطقه ای کامل تری را فراهم ساخته است. کاوش های...