شمایل¬گونگی به عنوان مفهومی بنیادین در زبان¬شناسی شناختی، به وجود انگیختگی میان صورت و معنای ساخت¬های زبانی اشاره دارد و بیانگر هر گونه تطابق، قیاس و یا شباهت میان صورت یک نشانه و مصداق آن می باشد. در رویکرد شناختی زبان بخشی از نظام شناختی در نظر گرفته می¬شود که سازمان مفهومی ذهن را باز می¬تاباند و نشانگر جهان در ذهن گوینده است. بر اساس این نگرش، تجربه جهان خارج و شناخت در ساختار زبان منعکس می¬...

انواع مختلفی از نظریه ها دربارۀ مشکل تقطیع نحوی و ایجاد دستور زبان های مربوط به زبان های طبیعی وجود دارند. این مقاله یک دستور زبان نحوی برمبنای صورت بندی دستور زبان رابطه ای برای زبان ترکی (آذری) که جزو زبان های پیوندی می باشد، ارائه می کند. در صورت بندی دستور زبان رابطه ای، کلمات یک جمله بر طبق نقش های نحوی که دارند به یکدیگر متصل می گردند. زبان ترکی (آذری) دارای ساخت واژه ای صرفی و اشتقاقی پی...

زبان‌شناسیِ شناختی، شاخه‌ای است که به مطالعۀ زبان به‌منزلۀ بخشی از قوه شناخت می‌پردازد؛ ازاین‌رو، بسیاری از پژوهشگرانِ حوزه‌های زبان‌شناسی، علوم‌شناختی، عصب‌شناسی زبان به آن توجه ویژه‌ای داشته‌اند. دستور ساخت، یکی از دستورهای شناختی است که همچون زبان‌شناسی شناختی، قوۀ شناخت را مبدأ تحلیل قرار داده است. به دلیل اینکه این دستور، برخلاف دستورهای پیشین، تمام واحدهای زبانی اعم از کلیات و استثنائات را ...

یکی از مسائلی که اغلب در ترجمه با آن روبرو می شویم، مسئلة روانی متن ترجمه شده است که گفته می شود باید جملات را به شیوه ای روان به زبان مقصد برگرداند. آیا روان بودن ترجمه، به هرشیوه و شکلی، ضروری است، یا حدود و ثغوری دارد؟ به عبارتی، آیا صرف روان بودن متن ترجمه شده، بدون توجه به حفظ نظم عناصر کلامی متن زبان مبدأ کافی است و تغییری در هدف نویسنده متن اصلی آن ایجاد نمی کند؟ در این مقاله سعی کرده ای...

در این مقاله ابتدا به بررسی ماهیت دستوری عناصر نمایه مفعولی در زبان فارسی خواهیم پرداخت، زیرا ساختار دستوری جمله بر اساس تلقی ما از ماهیت دستوری این عناصر، به شیوه متفاوتی تبیین می‏شود. پس از آن به ساخت دستوری بندهای متعدی دارای نمایه مفعولی در چارچوب دستور نقش و ارجاع نظر می‏افکنیم و سعی بر آن است که مطابق ادعای نظریه، ساخت نحوی این بندها مطابق با شرایط خاص زبان فارسی و بدون تحمیل مقولات خارجی...

در این پژوهش با بررسی پیکره‏ای متشکل از 180 فعل پرکاربرد ترکی آذربایجانی ظرفیت نحوی-واژگانی آنها را به دست آوردیم. متمم‏های فعل ترکی آذربایجانی عبارتند از: فاعل، متمم مستقیم، تمیز، مسند، بندی، آیی، دانی، دایی و متمم‏های حرف اضافه‏ای پسایندی. در ظرفیت فعل حداقل صفر متمم و حداکثر چهار متمم حضور دارند. بنابراین ترکی آذربایجانی دارای افعالی با ظرفیت صفر، یک، دو، سه و چهار متمم است. همچنین در این پژ...