جهرم از شهرهای جنوبی فارس است و در حال حاضر زبان فارسی دری در آنجا رواج دارد. پیش از رواج فارسی دری، زبان فارسی میانة شاخه جنوب غربی در این شهر رایج بوده است؛ به همین سبب، تعداد کثیری از واژه های پهلوی ساسانی هنوز در این شهر به کارمی رود که خاص لهجة مردم آن است و به علت شیوع این واژه ها، از لهجة دیگرشهرهای فارس ممتاز گشته است. در این مقاله سعی بر آن داریم تا با معرفی بخشی از این واژه ها، به ریش...

رساله حاضر حاصل پژوهشی است درباره (تحول فعل در زبان فارسی دری) انجام گرفته است . این رساله در سه بخش تدوین شده است . در بخش نخست تحول زبان فارسی از دیرباز تا کنون مورد بررسی قرار می گیرد. در این بخش ضمن توصیف ویژگیهای زبانشناختی پارسی باستان و فارسی میانه چگونگی تحول پارسی باستان به فارسی میانه مورد بررسی قرار می گیرد. سپس نظرات گوناگون در مورد ریشه فارسی دری و چگونگی بسط و گسترش این زبان در سر...

چکیده عنوان این پژوهش)ترکیب واشتقاق (در«تاریخ بلعمی»است،«ترکیب واشتقاق »دو روش اصلی برای ساخت واژه ها در زبان فارسی است.ترکیب از به هم پیوستن دویاچند تکواژ آزاد شکل می گیردواشتقاق از پیوندیک تکواژ آزاد باتکواژهای وابسته(وندها)ساخته می شود. باتوجه به این که کتاب تاریخ بلعمی یکی از قدیمی ترین کتب نثرفارسی است، بابررسی ساختمان واژه های آن می توان الگویی مناسب از ساختواژه درنثر قرن چهارم ارائه د...

تمامی پژوهشگرانی که در سده حاضر تالیفاتی در زمینه هنرهای تصویری ایران داشته اند از دو کتاب تاریخی «گلستان هنر»، نوشته قاضی میراحمد منشی قمی و «مناقب هنروران» اثر مصطفی عالی افندی که در زمانی نزدیک به هم تالیف شده اند بهره ها برده و لزوماً ارجاعات بسیاری به آنها داشته اند این دو نسخه مهم یکی در ایران عصر صفوی و دیگری در سرزمین عثمانی به رشته تحریر درآمده است. نوشتار حاضر می کوشد پس از معرفی کتاب ...

زمان پیدایش شعر پارسی دری یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که همواره مورد توجه پژوهشگران گذشته و معاصر عرصۀ شعر و ادب فارسی بوده است. در کتاب‌های المعجم فی معاییر اشعار العجم شمس قیس رازی و لباب‌الالباب محمد عوفی، نخستین گویندۀ شعر فارسی (پارسی دری) بهرام گور دانسته شده است. از سخنان شمس قیس و محمد عوفی می‌توان دریافت که اولین کسی که سخن پارسی را منظوم کرده، از ادب عرب برخوردار بو...

سیستان در قرن¬های 3 تا 5 هجری با فرمان پارسی سرایی یعقوب لیث صفاری و سرایش اولین شعر فارسی توسط محمدبن وصّیف، رسمأ در شمار اولین خاستگاه¬های کتابت فارسی دری به شمار آمد و مهد پدید آمدن اولین شعر دری گردید. در این پژوهش به واکاوی کهن ترین متون باز ماند? نثر دری و ارتباط آن با گویش سیستانی پرداخته می¬شود تا با استفاده از این شیو? تکلم ابهامات آن متون بر طرف گردد. از جمل? متون کهن نثر و نظم دری، می...

تمامی پژوهشگرانی که در سده حاضر تالیفاتی در زمینه هنرهای تصویری ایران داشته‌اند از دو کتابِ تاریخی «گلستان هنر»، نوشته قاضی میراحمد منشی قمی و «مناقب هنروران» اثر مصطفی عالی افندی که در زمانی نزدیک به هم تالیف شده‌اند بهره‌ها برده و لزوماً ارجاعات بسیاری به آنها داشته‌اند این دو نسخه مهم یکی در ایران عصر صفوی و دیگری در سرزمین عثمانی به رشته تحریر درآمده است. نوشتار حاضر می‌کوشد پس از معرفی کتاب‌...

زبان فارسی دری و گسترده زمانی آن و دلایل بالندگی پارسی دری و فراموش شدن گویشها بخاطر توسعه زبان دری و پیشرفت فرهنگ و تمدن و افزونی وسائط ارتباط جمعی، باور مردم به ناتوانی زبان فارسی در رفع نیازمندیها در عصر پیشرفت لحظه ای علوم و فنون به دلیل برخی کم کاریها و بایستگی به خود آمدن همگان و روی آوردن به زبان فارسی و غنی سازی آن از طریق کمک گرفتن از گویشها، زبان و نقش آن در زندگی، زبانهای باستانی و ک...