در برخی از آیات قرآن و نیز در بیان پیامبر اسلام، از گروهی با عنوان «اهل بیت» یاد شده که از هرگونه پلیدی پاک هستند و فضیلت ها و موقعیت های ویژه ای در اسلام دارند. همین امر، موجب توجه خاص خاورشناسان به این واژه قرآنی و نگارش آثار متعددی در این زمینه شده است. مقاله «اهل بیت» اثر موشه شارون در دایرهالمعارف قرآن لایدن، ازجمله این آثار است که پژوهش حاضر، به معرفی و نقد آن می پردازد. مقاله یادشده دارا...

فصل نخست به تاریخچه دائره المعارف نگاری در جهان، جهان اسلام و ایران و تاریخچه دائره المعارف نگاری بر کودکان ایرانی اختصاص یافت ، چرا که در هیچکدام از این زمینه ها بجز چند مقدمه چیزی وجود نداشت . واژه های فرهنگ ، فرهنگنامه، دانشنامه دائره المعارف غالبا در نزد عامه مردم مفهوم واحدی دارند، لذا در فصل دوم به تعاریف این واژه ها، بررسی تعاریف فرهنگ و فرهنگنامه، طبقه بندی رده شناختی فرهنگها و فرهنگنام...

بوجود آوردن مرکزی برای تجمع ، گفتگو و همدلی مردمان جهان از هر دین و مسلکی که بدان دلبسته اند به عنوان یک دلمشغولی همیشگی و احساس لزوم ایجاد چنین مرکزی در حال حاضر که کره زمین به دهکده ای کوچک تبدیل شده است موضوع پژوهش در این رساله قرار گرفته است. این رساله می کوشد در بین ادیان مختلف جهان پیوندی منطقی برقرار کند و بگوید ادیان در عین گونه گونی ، همگی جلوه گر یک حقیقت واحدند. به بیان دیگر تمایزات ...

گرچه دایره المعارف نگاری در ایران پیشینه ای کهن دارد. اما می دانیم که دایره المعارف نگاری نوین در ایران با نگاه به دایره المعارف های غربی پدید آمده اند.تحلیل ساختار و محتوای بصری دایره المعارف ها نکاتی را می نمایاند که طراحی گرافیک صرف قادر به تبیین آنها نیست. این نکات برآمده از ضرورتهای محتوایی و شیوه ویرایش متن اثر است. محتوا و شیوه های ویرایش دایره المعارف ها بر ساختار و محتوای بصری تأثیر مس...

یکی از پرمراجعه ترین منابع مرجع دایره المعارف ها هستند. اگرچه دایره المعارف نویسی به معنای امروزی آن از قرن هجدهم آغاز شد ولی در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی دایره المعارف نویسی قدمت چندانی ندارد. دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی که جلد اول آن در سال 1381 توسط سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران منتشر شد اولین دایره المعارف تخصصی در این حوزه در ایران است. این اثر دارای 757 مقاله است که 24 عنوا...

در این پژوهش به تحلیل محتوای مقالات دایره المعارف پزشکی اسلام و ایران پرداخته شده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و روش انجام آن تحلیل محتوا می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل تنها جلد منتشر شده دایره المعارف پزشکی اسلام و ایران (جلد اول) است که حاوی 389 مقاله می باشد و به علت محدود بودن جلدهای منتشر شده دایره المعارف، در این پژوهش نمونه گیری انجام نشد و کلیه مقالات جلد 1 مورد بررسی قرار گرف...

مقالۀ حاضر ترجمه­ای است در‏حد امکان دقیق و شیوا از مقالۀ انگلیسی «قرائات» در دایره‏المعارف قرآن لیدن. مترجم نکاتی چند را به‏عنوان تعلیقه و حاشیه، به متن مقاله افزوده است. مؤلف در مقالۀ خود به سیر تاریخی پدیدۀ اختلاف قرائات می‏پردازد و نشان می­دهد که روند تثبیت قرائات، امری تدریجی و همراه‏با فراز و نشیب­های فراوان بوده است. نگاه تاریخی- توصیفی، عنایت عالمانه به منابع معتبر نخستین، و نمای...

بررسی تأثیر گفتمان یهودی در برخی از مقالات دایره المعارف اسلام[1] داوود رنجبران* چکیده اسلام دین صلح و دوستی است و همواره از تنش و مجادله می‌پرهیزد، اما رابطه مسلمانان و یهودیان در زمان‌های گوناگون تاریخی، چالش‌برانگیز و پرتنش بوده است. این تنش از صدر تاریخ اسلام آغاز شد و همواره برخی از یهودیان در پی تحریف آموزه‌های اسلام و دشمنی‌ورزی با آنها بودند. این ماجرا با پشتیبانی از یهود در نقل روی‌داد...

بحث سیاست و حاکمیت در مباحث حکومتی اسلام از جایگاه ویژه¬¬¬ای برخوردار است. پایان نامه ی حاضر مداخل «سیاست و قرآن» و «حق حاکمیت» را در دانشنامه¬ی لیدن، از منظر اندیشه-های امام خمینی، مورد نقد و بررسی قرار داده¬است. طبق بیان مقاله¬ی «سیاست و قرآن» مباحث سیاستی در قرآن وارد نشده است و مقوله ی ارتباط دین و سیاست، تنها نتیجه ی سیاسی سازی قرآن و برداشت های شخصی از آن در دوره های مختلف تاریخی می باشد؛...