در بین آثار کهن ادب پارسی، مثنوی معنوی مولوی، تنها کتاب عمده در نوع خود می­باشد که بیشترین تأثیر و بهره را از کلام وحی گرفته است. یکی از این اثرپذیری­ها، تجلّی چهره­های قرآنی خصوصاً انبیای الهی می­باشد که مولوی به تناسب ذوق عارفانه­ی خویش، به این شخصیّت­ها ماهیّتی عرفانی بخشیده است. مثلاً از نظرگاه این عارف بزرگ، خضر(ع) پیری جاودانه و مبارک قدم است که گم­گشتگان طریق حق را از تاریکی جهل، به سرچشمه­ی ...

یکی از داستان های تاریخی و در عین حال سمبلیک قرآن که به دلایل مختلف در متون عرفانی بارها تکرار شده، داستان ملاقات موسی و خضر (علیهما السلام) است که به دلایل ظرایف و پیام های گوناگون آن بستر مناسبی برای عرفای مسلمان و تأویلات باطن گرایانه ایشان ایجاد کرده است. داستان خضر و موسی (ع) به دلیل نوع حوادث و، وقایع و اعمال به ظاهر عرف، این امکان را برای عارفان فراهم کرده است که با قرائت ها و زوایای مخت...

چکیده: سرچشمة مضامین شاعرانه مختلف و متنوع است؛ اسطوره، تاریخ، فرهنگ، قصص و...؛ و یکی از شاخصه های آثار ماندگار ادبی، استفادة هنرمندانه شاعر یا نویسنده از این مضامین و بن مایه ها است. داستان ها دارای ظرفیت های ویژه ای برای بیان مسائل حکمی و تعلیمی بوده اند. استفاده از داستان و قصّه در دوره های مختلف ادب فارسی رواج داشته است و شاعران و نویسندگان از آن برای بیان معانی و مضامین گوناگون سوده برده ...

خضر یکی از نام های آشنا در ادبیات فارسی است که در هیأت پیامبر، ممدوح، معشوق، پیر و ... در شعر فارسی ظاهر شد ه است. علیرغم تفاوت در رویکرد شاعران نسبت به داستان خضر، همه آنها در یک نکته مشترکند و آن دید مثبت آنها به خضر و زندگی جاوید اوست؛ اما این داستان در شعر صائب، مدخلی دیگر یافته است. صائب با دست بردن در این داستان، خضر را از هاله رازآمیز پیشین خود جدا کرده و با شگرد خاص خود در خدمت مضمون سا...

نهاد تعلیم و تربیت یکی از نهادهای گسترده و مهم اجتماعی و برجسته‌ترین هدف تشکیل آن، پرورش و آماده‌سازی نسل جوان برای ورود به اجتماع و پذیرش نقش‌های گوناگون است؛ از این‌رو شناخت روابط درست میان عناصر اصلی این نهاد، یعنی شاگرد و استاد می‌تواند یاری‌گر آن در رسیدن به اهداف خود باشد. خداوند متعال در آیاتی از سورۀ مبارکۀ کهف، داستان «جست‌وجوی مراد» توسط حضرت موسی(ع) (پیامبر اولوالعزم الهی) و یافتن اس...

چکیده : دراین نوشتار، براساس آموزه های قرآنی و روایی به تبیین شخصیت حضرت خضر به عنوان یکی از پیامبران و اولیای الهی می پردازد و ماجرای طول عمر وی از ولادت تا روز قیامت، همراهی او با پیامبران بزرگ الهی، پیامبر اسلام و ائمّه معصومین علیهم السلام و منزلت ایشان نزد خداوند متعال را شرح می دهد. پژوهش حاضر در پنج فصل تنظیم شده است. فصل اوّل به شناسایی شخصیت تاریخی، میلاد، نبوّت و ولایت داشتن خضر پرداخته،...

چکیده هجرت امام رضا (ع) از مدینه به ایران، خراسان را قبله دل های پیروان آل علی (ع) گردانید و ذهن و زبان شاعران پارسی گوی با سیره و سیمای رضوی پیوند یافت. سنایی غزنوی شاعر پارسی گوی قرن ششم هجری در پی تحوّلات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی پیشگام شد و پس از آن، پردازش سیمای رضوی یکی از موضوعات مهم در شعر شاعران پارسی گوی گردید. این پژوهش با هدف تبیین جلوه های سیمای امام رضا (ع) و برابری یا برتری آن با س...

چکیده هجرت امام رضا (ع) از مدینه به ایران، خراسان را قبلة دل‌های پیروان آل علی (ع) گردانید و ذهن و زبان شاعران پارسی‌گوی با سیره و سیمای رضوی پیوند یافت. سنایی غزنوی شاعر پارسی‌گوی قرن ششم هجری در پی تحوّلات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی پیشگام شد و پس از آن، پردازش سیمای رضوی یکی از موضوعات مهم در شعر شاعران پارسی‌گوی گردید. این پژوهش با هدف تبیین جلوه‌های سیمای امام رضا (ع) و برابری یا برتری آن با ...