آیه‌ی 17 سوره‌ی احقاف از آن‌گونه آیاتی است که پیرامون سبب نزول آن دیدگاه‌های متفاوت در میان مفسران فریقین مطرح‌شده است. گروهی از مفسران فریقین بر این باورند که سبب نزول آیه، عبدالرحمن بن ابی بکر است که به پدر و مادرش اُف گفت؛ اما گروه دیگر از مفسران فریقین این نگرش را پذیرا نشده‌اند و سبب نزول آیه را شخص دیگری دانسته‌اند. نوشتار حاضر با روش توصیفی - تحلیلی سبب نزول و تفاوت رأی در سبب نزول و شخصی...

حریز بن عبدالله و عبدالله بن نجاشی از صحابیان والامقام امام صادق۷، در «سِجِستان»، در واکنش به ناسزاگویی خوارج به امام‏علی۷، تعدادی از آنان را کشتند. امام صادق۷ در برابر این اقدامات مشابه، «حریز» را از خود دور ساخت که حاوی تخطئه و تنبیه اوست و «ابن نجاشی» را پذیرفت و رفتارش را تصحیح نمود. پژوهش فرارو دنبال پاسخ به چگونگی و چرایی این موضع‏گیری متفاوت است. درباره جرح یا توثیق این راویان، در منابع ر...

زنده شدن فرد اعدامی به ندرت اتفاق می افتد. با وجود این، تکرار حکم اعدام یا عدم آن در مورد چنین فردی امر پیچیده و حساسی است. قتل یک انسان بی گناه برابر قتل نوع انسان محسوب شده و نیز حیات یک انسان، مانند حیات نوع بشریت است. برخی از فقهای عظام در این مورد به بقای حد و قصاص حکم داده اند، زیرا حکم صادره در مورد چنین فردی، اعدام است و مسمای این حکم زمانی محقق می شود که عدم حیات و مرگ او حاصل شود. همچ...

همانند دیگر مذاهب در میان شیعیان امامی سده‌های نخست هجری نیز جریان‌ها و طیف‌های گوناگونی وجود داشته است. این مقاله با اتّکا به تحلیل گفتمانی و سپس سنجش تقابل‌ها به شناسایی جریان های داخلی امامیه در عراق و ایران در سده‌های دوم و سوم هجری می پردازد. بر این اساس، مهمترین تقابل میان جریان‌های امامیه در سده دوم هجری تقابل میانجریان هشام بن حکم با گروه اکثریت امامیّه بوده است که مهمترین طیف داخلی آن جر...

یکی از روایاتی که صاحب‌نظران عرصه علوم قرآن، فقها، مفسران و قرائت در منابع خود به آن استناد نموده‌اند، روایت «إِقْرَأْ کَمَا یَقْرَأُ النَّاسُ‏» است که نزد بسیاری از اندیشمندان صحت سند و متن آن پذیرفته‌شده است؛ اما برخی سند آن را صحیح ندانسته‌اند و دلیل آن را وجود راوی ضعیفی به نام سالم‌ بن أبی‌سلمه دانسته‌اند. البته این روایت با عنوان‌های سالم بن سلمه و سالم أبی سلمه نیز در منابع روایی آمده است. ازآن‌جهت ک...

چکیده علی بن إبراهیم فرزند إبراهیم بن هاشم، اولین نشر دهنده حدیث کوفه در قم، از محدثان بزرگ امامیه درنیمه دوم قرن سوم است. نقش وی در انتقال میراث حدیثی بر کسی پوشیده نیست اما مطالعه آثار و اندیشههای وی نشان میدهد علی بن إبراهیم تنها یک محدث صرف نیست بلکه دارای یک منظومه فکری و کلامی است . بررسی دیدگاههای او در مسائل مختلف کلامی نشان دهنده گرایش وی به جریان کلامی هشام بن حکم در کوفه است. به ب...