:: امام خمینی حکیمی صدرایی است که بیش از بیست سال به تدریس حکمت متعالیه اشتغال داشته و توانسته بزرگ‏ترین انقلاب جهان را رقم بزند. در این نوشته نشان داده شده که امام خمینی حرکت جوهری و ارادی را که فقط در حکمت متعالیه مطرح شده، می‏پذیرد و انسان‏شناسی خودش را بر آن استوار می‏کند. بازتاب این انسان‏شناسی متعالی در ذکر انواع سیاست‏ها به الهی و غیر الهی یعنی شیطانی و حیوانی و نیز تحلیل مس...

با توجه به رونق گفت وگوهای علمی حول الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، مقاله ی حاضر بر آن است تا با توجه به دستگاه حکمت متعالیه و با تأکید بر اندیشه و آثار صدرالمتألهین شیرازی، مبانی این الگو را در چارچوب دستگاه فلسف هی صدرایی بررسی نماید. از این رو پرسش اصلی مقاله ی حاضر این است که الگوی حکمت متعالیه مستنبط از آثار صدرالمتألهین برای توسعه و پیشرفت چیست؟ این مقاله ضمن تبیین مبانی شش گانه، مطرح « توسعه...

مدل منبع معنا که توسط جناب آقای دکتر محسنیان­راد در حوزۀ ارتباط­شناسی تولید شده است، سال­ها است که مورد استفادۀ استادان و دانشجویان و نیز مبنای نظری برخی پایان­نامه­های تحصیلات تکمیلی است. سازۀ معناشناختی این مدل دربارۀ «چیستی معنا» و «کجایی معنا»، از منظر حکمت متعالیه دچار اشکال فلسفی است. این نوشتار با رویکرد حکمت متعالیه و با نگاهی ضمنی به یافته­های نوین علوم شناختی، به نقد این سازه به‌عنوان...

نظریه پردازان حوزه اخلاق زیست محیطی با مشاهده تأثیر فناوری های جدید در تخریب محیط زیست می کوشند قواعد اخلاقی کارآمدی جهت تعامل انسان با محیط زیست ارائه دهند. در این بین نظام فلسفی حکمت متعالیه با ارائه نظریه اصالت وجود و وحدت شخصیه وجود تصویر واحدی از هستی که توجیه گر کثرات عالم و تشکیک مظاهر وجود است ارائه می دهد. در پرتو این نظریه هر موجود تجلی خداست و همه ویژگی های وجود از قبیل علم، قدرت و ا...

حکمتی که امروز با نام حکمت متعالیۀ صدرایی شناخته می‌شود و بر بلندای تاریخ فلسفۀ اسلامی می‌درخشد، از آغاز تدوین تاکنون، دارای فراز و نشیب‌هایی بوده که درخور مطالعۀ تاریخی است. بر هیچ‌کس پوشیده نیست که رشد و شکوفایی انواع دانش‌ها مرهون همت بلندِ مردانی است که با فداکاری خود‌، در این راه از هیچ تلاشی فروگذار نکردند‌. آخوند کاشی را می‌توان از مُروّجان و بلکه از احیاگران حکمت متعالیه صدرایی دانست‌. تسل...

رمزپردازی از روش‌هایی است که در فرهنگ و تمدن‌های مختلف برای انتقال معانی مختلفی نظیر معانی متافیزیکی مورد استفاده قرار گرفته و در عرصه فرهنگ و تمدن اسلامی نیز دارای سابقه بوده است. در حکمت اشراقی سهروردی و هم‌چنین تعالیم عرفا می‌توان رمزپردازی را به شکل گسترده‌ای مشاهده کرد. با توجه به این‌که شیوة رمزپردازی مبتنی بر نوعی هستی‌شناسی خاص است؛ لذا این پژوهش در پی یافتن پاسخ این سؤال است که: آیا مب...

با توجه به رونق گفت وگوهای علمی حول الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، مقاله ی حاضر بر آن است تا با توجه به دستگاه حکمت متعالیه و با تأکید بر اندیشه و آثار صدرالمتألهین شیرازی، مبانی این الگو را در چارچوب دستگاه فلسف هی صدرایی بررسی نماید. از این رو پرسش اصلی مقاله ی حاضر این است که الگوی حکمت متعالیه مستنبط از آثار صدرالمتألهین برای توسعه و پیشرفت چیست؟ این مقاله ضمن تبیین مبانی شش گانه، مطرح « توسعه...

بر اساس قواعد فلسفی حکمت متعالیه، به ویژه در باب حرکت جوهری و نفس شناسی، بازگشت به زندگی دنیوی پس از مرگ امری دور از نظر است؛ از این رو، ابطال تناسخ در شبکه مفاهیم صدرایی امری آسان یاب خواهد بود، به ویژه زمانی که قاعده امتناع تراجع را در نظر بگیریم. اما وقتی به نصوص دینی اسلامی رجوع کنیم نوعی از بازگشت به زندگی دنیوی را می بینیم که غیر از تناسخ است و عموم مسلمانان، به ویژه شیعیان به آن معتقدند ...

رویکرد میان رشته ای یکی از تازه ترین رویکردها به دانش است که به همراه ظرفیت های فراوانی که در بر دارد، مسائلی را نیز به میان آورده است. در حال حاضر یکی از ضرورت های رویکرد میان رشته ای به دانش، تبیین فلسفی آن است. این مقاله تلاشی در جهت تبیین رویکرد میان رشته ای از دیدگاه معرفت شناسی صدرایی است. معرفت شناسی صدرایی در کُنه خود وحدت گراست و از این رو می تواند مبنایی مناسب برای تبیین رویکرد میان رش...

در این پژوهش به دو مسئله محوری پرداخته شده است: (1) ارائه تصویری از چالش عمیق بین طبیعت و مابعدالطبیعه در آثار بنیان‌گذاران فلسفه و حکمت یونان، یعنی افلاطون و ارسطو؛ (2) ترمیم و بازسازی این نقیصه با استمداد از آموزه‌های حکمت متعالیه و ارائه تبیین رضایت‌بخش و معقول از ارتباط وثیق بین طبیعت و مابعدالطبیعه در اندیشه‌های ملاصدرا. در این نوشتار، زمینه‌ها و بستر‌هایی که با توجه به مبانی حکمت صدرایی م...