با توجه به وقوع سیلاب خسارت‏بار استان گلستان در سال 1397ـ 1398، بررسی و ریشه‏یابی ابعاد مختلف آن بسیار ضروری است. بنابراین، ‌ابتدا مروری مختصر بر سیلاب‏های اخیر ایران صورت گرفت و پس از شرح مشخصات و جانمایی حوضۀ آبخیز گرگان‌رود، سیل‏های استان گلستان در دو دهۀ اخیر بررسی شد. پس از شرح گزارش‌های مربوط به سیل 1397ـ 1398 استان گلستان، دلایل وقوع آن طبق گزارش‌های موجود که توسط کارشناسان مطرح شده است،...

اگر ژئومورفولوژی را دانش تحلیل فرم و الگوهای فرمی بدانیم، می‏توان ادعا کرد که آتش‏فشان دماوند با دیگر آتش‏فشان‏ها چون اورست، کلیمانجارو، سهند، سبلان، تفتان، و بزمان، ازنظر فرمی تفاوت دارد؛ حال می‏توان این سؤال را مطرح کرد که این تفاوت فرمی ناشی از چیست و این تفاوت در الگوی فرمی چه تأثیری در توزیع انرژی و ماده و رفتار رودخانه‏ای داشته است. به‏علاوه، ساختار فرم‏زایی دماوند چارچوب ساختارهای تکتونی...

جنگل ها در دوره های مختلف تاریخی، نقشی حیاتی در بقا، توسعه و رشد جوامع انسانی داشته اند، اما استفادۀ گسترده از منابع جنگلی، سبب تخریب محیط زیست و تبدیل اراضی به بیابان و در نتیجه محو شدن تمدن ها شده است. تخریب پهنه های جنگلی، پیامدهای نامناسبی در منابع زیست محیطی حوضۀ آبخیز بالادست مانند افزایش توان سیل خیزی، رخداد فرسایش و تولید رسوبات دارد. از این رو از دیرباز، بررسی های متعددی در زمینۀ اعمال...

پهنه‌بندی کیفیت آب سطحی و روند تغییرات آلودگی با استفاده از اندیکاتورهای بیولوژیک تأثیرات زیست‌محیطی پنهان را بهتر نشان می‌دهد و تصمیم‌گیری‌های مدیریتی با آگاهی بیشتری به‌کار گرفته می‌شود. بنابراین، هدف از این مطالعه بررسی ساختار اجتماعات ماکروبنتوزها به‌عنوان نشانگرهای زیستی آلودگی در رودخانۀ هراز است. نمونه‌برداری در 5 ایستگاه و طی 12 ماه (در سال 1391) با 3 تکرار در هر ایستگاه انجام گرفت. برا...

افزایش گازهای گلخانه‏ای در چند دهۀ اخیر و افزایش دمای ناشی از آن، سبب بر‌هم‌خوردن تعادل سیستم اقلیمی کرۀ زمین شده و تغییرات اقلیمی گسترده‏ای را در اغلب نواحی کرۀ زمین به‌وجود آورده است. سیاست‏های راهبردی توسعه در این منطقه، به‏دلیل نیاز به آب در منطقۀ مرکزی از یک‏سو و محدودیت‏های منابع آب از سوی دیگر، با چالشی بزرگ روبه‌رو شده است. در این پژوهش، ابتدا مدل بارش‌ـ رواناب WetSpa برای حوضۀ آبخیز با...

سیل ازجمله فرایندهایی است که هرساله خسارات فراوانی را موجب می‌شود و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی می‌توانند این فرایند را در حوضه‌ها تسریع بخشند. محاسبۀ سیل در حوضه‌های فاقد ایستگاه هواشناسی و هیدرومتری حائز اهمیت است. حوضۀ آبخیز گرمی از جمله حوضه‌هایی است که فاقد هر گونه آمار در این زمینه است؛ بنابراین به‌منظور به‌دست آوردن ه...

بهره‏مندی از مدل‏‏های هیدرولوژیک، امکان برنامه‏ریزی صحیح و پایدار در مدیریت منابع آب را فراهم می‏کند. در پژوهش حاضر، با هدف شبیه‏سازی جریان حوضۀ آبخیز الند (واقع در حوضۀ رود ارس) به‏عنوان آبخیزی تحت تأثیر فعالیت‏های انسانی، مدل WEAP توسعه، واسنجی و اعتبارسنجی شد. به این منظور، یک دورۀ آماری 11 ساله (1379 تا 1390) برای واسنجی و یک دورۀ پنج‌ساله (1390 تا 1395) به منظور اعتبارسنجی مدل در نظر گرفته...

برآورد آبدهی با استفاده از تحلیل منطقه‏ای، روشی مؤثر برای مدیریت منابع آب در حوضه‏های بدون آمار است. در مطالعۀ حاضر، به منظور برآورد آبدهی سالانه در زیرحوضه‏های بدون آمار رودخانۀ حبله‏رود، از رگرسیون خطی و سه متغیر مستقل شامل مساحت، بارش و شیب استفاده شد. حوضۀ آبخیز مطالعه شده به پنج زیرحوضه اصلی و 44 زیرحوضۀ فرعی تقسیم شد و با استفاده از داده‏های پنج ایستگاه هیدرومتری فعال در حوضه، معادلاتی رگ...

جهت شبیه سازی سیستم هیدرولوژیکی دهه های آتی، مدل swat که برای دوره گذشته کالیبره و اعتبارسنجی شد. سپس با تغییر ضرایب ایجاد کننده حساسیت بر رواناب و اعمال پارامترهای بارش و دمای پیش بینی شده دهه های آتی مدل هیدرولوژیکی مجدد اجرا شده و هیدروگراف های پیش بینی شده دهه های آتی و گذشته مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان-دهنده افت دبی اوج، رخدادن زودتر و انتقال از آن از ماه می به آوریل تحت تمام سناریوه...

اولویت‏بندی حوضۀ آبخیز در مدیریت منابع طبیعی و خصوصاً مدیریت آبخیز بسیار مهم است. در این مطالعه از پارامترهای مورفومتری و تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تکنیک RS و GIS به‏منظور شناسایی زیرحوضه‏های حساس به فرسایش استفاده شده است. پارامترهای مورفومتری در نظر گرفته‌شده شامل اختلاف ارتفاع، پارامترهای خطی (تراکم زهکشی، نسبت انشعاب، طول جریان روی سطح زمین، فراوانی آبراهه و بافت زهکشی) و پارامترهای...