دو حماسه ی بزرگ ادبیات جهان یعنی حماسه ی هومری که شامل ایلیاد و اودیسه است و حماسه ی فردوسی یعنی شاهنامه، دارای وجوه افتراق و اشتراک  بسیاری است که با توجّه به اهمیّت شخصیّت پردازی در حماسه، مقاله ی حاضر به نقد این دو حماسه از نظر شخصیّت پردازی اختصاص دارد. در بخش اوّل به شیوه ی رفتار اجتماعی پهلوانان در دو حماسه که شباهتهای فراوانی به یکدیگر دارند ، پرداخته شده است. اهمیّت و تأثیر شخصیّت خدایان  در ح...

از نظر فلسفی شناختن یا شناساندن هرحادثه متوقف برکسب اطلاعات و رساندن آن به مخاطب در ده مقوله جوهر، کم، کیف، اَین، متی، وضع، جده، اضافه، فعل و انفعال است. در این مقاله برآنیم تا با ارائه اصول و معیارهای عقلی و فلسفی، و تطبیق این مقولات برحادثه عاشورا و قیام اباعبدالله الحسینu ، شناختی نسبتاً جامع از آن حماسه بی نظیر به دست آوریم. در مقوله «جوهر» روشن می‎شود که ماهیت قیام حسین بن علیu تهاجم است ی...

جنبش های اجتماعی مهم در ایران معاصر،علاوه بر اینکه از نمادها و نشانه های مهم حضور دین در جامعه ایران محسوب می شود،به خودی خود دامنه ی تاثیر گذاری دین را نیز توسعه و تعمیق بخشیده اند.رویدادهایی نظیر: نهضت تنباکو،نهضت مشروطه،نهضت ملی کردن صنعت نفت،انقلاب اسلامی،جنگ تحمیلی 8 ساله و... که مبین تاثیر گذاری دین بر پایه ی قاعده ی نفی سبیل می باشند،گواهی بر این مدعاست که دین چون یکی از عوامل هویت بخش ا...

حماسه یکی از انواع ادبی است و به معنای شرح دلاوری های یک قوم است که در راه اهداف گروهی و خواسته های هماهنگشان انجام می شود. یکی از مسائلی که در حماسه مطرح است ، رجز خوانی هایی است که به صورت گفتگوی شفاهی یا کتبی بین پهلوانان و حریفان رد و بدل می شود و قصد آن شناساندن خود یا نژاد و نسب خود و بیان دارایی ها و به طور کلی میزان توانمندی های خویش است در برابر حریف که هدف اصلی از ذکر همه ی این موار...

این مقال در مجالی مغتنم می کوشد با روش دین پژوهی و به شیوه ی توصیف و تحلیل، هسته ی حماسه ی بهارات را به بازگفت آورد. بی گمان طرح چنین مسئله ای نیاز به بررسی تحلیلی حماسه و نیز معرفی جایگاه متن مهابارات این بزرگترین حماسه ی هندوستان دارد. بررسی این متن بیانگر آن است که همچون حماسه های باستانی دیگر این خدایان و آدمیان هستند که در رزمی آشکار به نبرد برمی خیزند تا در یک جنگ تمام عیار که به گونه ی ...

یکی از جنبه های درخور توجّه و قابل طرح درجریان رباعی سرایی امروز درمقایسه با رباعیات قبل از انقلاب اسلامی، درآمیختن حماسه با رباعی است که برگرفته از شرایط خاصّ اجتماعی است. تحوّلات جدید درعرصه ی انقلاب اسلامی و رخ داد عظیمی نظیر جنگ تحمیلی عراق، سبب شده است لحن حماسی درانواع شعر فارسی و از آن جمله رباعی امروز به گونه ای بسیار جدّی و اثرگذار بروز کند. بسیاری از رباعی سرایان با روی آوردن به موضوعاتی ...

یکی از برجسته ترین نمادهای شیعی، واقعه کربلاست. بازتاب این واقعه در جوامع شیعی، در طول تاریخ به گونه های مختلف رخ نموده است. مردم گیلان به منظور پاسداشت حماسه عاشورا، مضامین این واقعه عظیم را بر دیوارهای بقاع نقش می زدند. شیعیان منطقه، مصایب کربلا را متعلق به خود می دانستند و در پیوندی عمیق با آن، در به تصویر کشیدن مجالس آن همت می گماشتند. نقش زدن بر در و دیوار بقعه، نوعی حرمت گذاری و ارادت به ...

عاشورا، فرهنگی به جامعیت اسلام دارد وابعاد گوناگون فردی - اجتماعی و معنوی-سیاسی که در کلیت اسلام مشاهده می گردد، در فرهنگ عاشورا نیز متجلی است؛ لذاغفلت از ابعاد چندوجهی این فرهنگ، خسارت های جبران ناپذیری به بار می‏آورد.به دلیل اهمیت موضوع ، هدف از انجام این پژوهش بررسی آثار قیام عاشورا در زمینه تربیت اخلاقی ، سیاسی و اجتماعی است. روش پژوهش کیفی است، برای انجام پژوهش از روش تحلیلی استفاده شد وجا...

این پایان نامه تحت عنوان «دلایل و انگیزه های انعقاد صلح امام حسن(ع) با معاویه بن ابی سفیان» دریک مقدمه و پنج فصل تنظیم شده است. ائمه ی معصومین(ع) همگی نور واحد بوده، و در مقام معنوی بر یکدیگر برتری ندارند و اگر تفاوتی در ظاهر عملکرد امامان معصوم مشاهده می شود، به علت تفاوت در ویژگی های فردی است، نه مقام نورانیت ایشان، به عبارتی با شرایط زمان و مکان لازم می شود تا امامان عملکرد خاص و به ظاهر مت...

حماسه در کنار ابعاد دیگر عاشورا مثل مرثیه، ‌عرفان و پیام، توانسته است در شعر عاشورایی اثرگذار باشد؛ به‌طوری که امروزه به یکی از رکن‌های مهم شعر آیینی تبدیل شده‌است. شعر عاشورایی با تبیین مقولات ارزشی و بیان هنری اهداف آن،‌ قدمی در راستای شناخت بیشتر مبانی شعر آیینی برداشته است. در شعرهای عاشورایی، امام‌حسین(ع)، حضرت عباس(ع)، حضرت زینب(س) و امام‌سجاد(ع) به‌عنوان الگوقهرمان معرفی می‌شوند؛ به این ...