در اصل مسئله‌ی‌ معاد بین اندیشمندان الهی اختلافی وجود ندارد، اما در کیفیت آن اختلاف‌نظر است. حقیقت آدمی، معیار هویت شخصی وی و شبهات مطرح در معاد جسمانی، محققان و متفکران را به موضع‌گیری‌های مختلف سوق داده است. در این میان، صدرالمتألهین و استیفن تی. دیویس جایگاه ویژه‌ای دارند؛ در این مقاله اختلاف‌نظر میان این دو فیلسوف معروف شرق و غرب عالم و قرابت تفکر آن دو به تصویر کشیده شده و رویکرد ه...

حقیقت نفس، روح و بدن و رابطه آنها با یکدیگر، از مسائلی است که تأثیر اساسی در آموزه معاد و سرنوشت اخروی انسان دارد. برخی متکلمان، حقیقت انسان را جوهر مجرد متعلق به بدن شمرده­اند، برخی بر آنند که نفس، همین پیکر محسوس و مشهود است که روح در منافذ آن حلول کرده است و گروهی نیز حقیقت انسان را اجزایی اصلی در بدن می­دانند که پای...

محسن ایزدی[1] شناخت روح همواره از مسائل بسیار مهم در معارف الهی و همچنین معارف بشری بوده است. بر اساس آیات قرآن کریم و روایات معصومین ^ ،حقیقت انسان عبارت است از روح مجرد او. اگرچه عرفاء از طریق مکاشفات عرفانی و فلاسفه هم از طرق عقل فطری توانسته‏اند به شناخت‏های مهمی درباره روح دست یابند، اما بی‏تردید یافته‏های آنها تحت تأثیر آموزه‏های دینی نیز بوده است. برای شناخت روح می‏توان از دست‏آوردهای عل...

0

          مفاهیم خدا، روح و ماده از جملۀ موضوعاتی به‌شمار می‌روند که همواره در طول تاریخ توجه اندیشمندان را به خود جلب کرده‌اند. آنها پیوسته به‌دنبال پاسخی در مورد ماهیت این سه و ارتباط آنها با یکدیگر بوده‌اند. آلوارها نیز به‌عنوان پیشروان طریقت عشق در هند به‌صورت مبسوطی ذات، صفات و افعال برهمن را بررسی کرده‌اند. آنها در سروده‌های خود از حقیقت واحدی سخن به‌میان می‌آورند که پنهان و متعالی‌تر از ...

افلاطون در رساله ی ایون بر آن است که هرمنوتیک و فهم، یک فرآیند دو مرتبه ای است که در هر دو مرتبه بنحوی، میانجیگری هنرمند را مشاهده می کنیم؛ و اهمیت در مرتبهی اول است که در آن حقیقت راستین به سخن درمیآید. هرمنوتیک در افلاطون بیش از آنکه خود فهم را مدنظر داشته باشد، بیانگر حقیقتی است که به بیان درنمیآید؛ و این موضوع در هرمنوتیک مرتبهی اول است. عینیت حقیقت در افلاطون، سبب فراهم آمدن تفاهم بین مولف...

در عرفان اسلامی، اصلی ترین عامل خلقت آفرینش، محبّت ذاتی حق تعالی به ذات اقدسش است؛ به سبب اینکه همه محبّت ها از محبّت آن محبوب ازلی نشأت می گیرد، که خود هم محبّ است و هم محبوب، و جایگاه این محبّت در ماسوی اللّه، روح است که با محبّت حق عجین شده، جلوه ای از آن در هر موجودی به میزان سعه وجودی اش تجلّی یافته است؛ و چون انسان بیشترین ظرفیت برخورداری از محبّت را دارد، در این عرفان از او به عنوان اشرف مخلوقات ...

سنایی غزنوی-شاعر قرن ششم- در سیرالعباد الی المعاد و آلیگیری دانته- شاعر ایتالیایی قرن پانزدهم میلادی- در اثر مشهور خود کمدی الهی، با استفاده از تمثیل های گوناگون و تأثیرشان بر روح، به آیین آخرت شناسی تأکیدی بیشتر دارند و در حقیقت، این دو اثر، آرمان شهر یا مدینۀ فاضله ای هستند که انسان کامل را توصیف می کنند.از آنجا که اساس داستان هر دو اثر، ماجرای روح است که از نوعی پدیده شناسی روح در یک سفر طول...