در قلب تمام سنت‌ها، حکمت خالده‌ وجود دارد که شامل مبانی مابعدالطبیعی، انسان‌شناسی، اخلاق و خداشناسی است. راه‌های مختلف وصول به ذات قدسی خداوند از خودشناسی شروع می‌شود؛ چنان‌که حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربه» شاهدی بر این مدعاست. در این مسئله بین شوان (تکمیل‌کننده سنت‌گرایی) و نصر (شارح آثار او) دو اختلاف اساسی وجود دارد؛ از یک سو نصر تأکید می‌کند که هرکس خود را شناخت، پروردگار خود را می‌شناسد؛ ا...

هدف این رساله ، تبیین مبانی و گرایشهای تفسیر اثنی عشری است ،زیرا شاه عبدالعظیمی از جمله مفسرانی است که مقدمه ای بسیار ناقص و مختصر در آغاز تفسیر خود عرضه کرده است. وی از مبنا و زیر مبناهای الهی یعنی قرآن به قرآن و قرآن به سنت و مبنای بشری با گرایشهای اصولی – فقهی ، فلسفی ، کلامی، عرفانی ، ادبی ، علمی – تجربی و تاریخی سود برده است . تفسیر قرآن به قرآن ، اگر توسط معصوم(ع) انجام گیرد ، بهترین نوع ...

مراد از «حکمت نبوی» در اینجا نظام فکری و فلسفی ای است که معتقد است پیامبر و فیلسوف نور معرفتشان را از مشکات و منبع واحد می گیرند و معرفت یقینی فقط از آن منبع افاضه می شود. بنابراین، در این نوشتار کیفیت دستیابی به این معرفت از جانب پیامبر و فیلسوف مورد بحث قرار می گیرد. با اینکه به واسطه این منشأ واحد می توان وحدت نبوت و حکمت را نتیجه گرفت ولی نشان خواهیم داد که هرگز از آن لازم نمی آید که فیلسوف...

دین به عنوان اصلی ترین نیاز بشر ، همراه و قرین وی بوده است. پیامبران الهی در راستای این نیاز ، اوامر و فرامین و احکام خداوند را با توجه به نوع نیاز هر جامعه عرضه داشته اند. با اعتقاد به مصونیت دین از هر گونه آسیب و آفت به خاطر قدسی بودن آن ،آنچه تحت عنوان آسیب های دینداری مطرح می شود مربوط به بسترها و زمینه هایی است که دین در آنها ظهور و بروز می کند. از مهمترین بسترهای آسیب زای دینداری می توان ...

چکیده: بنیاد تجربه دینی از دیدگاه رودلف اتو، نومینوس یا امر قدسی‌ست؛ امری که‌ ناگفتنی و نافهمیدنی، و درعین‌حال، پیشینی‌ است. او در بخشی از کتاب ایده‌ امر قدسی می‌گوید هرکسی که هیچ تجربه‌یی درونی و معنوی از دین نداشته است یا نمی‌تواند داشته باشد، بهتر است دست از خواندن این کتاب بکشد. و ازآنجاکه امر قدسی این‌گونه است، اتو تلاش می‌کند با توصیفات خویش درباره تجلیات امر قدسی در درون انسان‌ها، کاری ک...

در مقاله حاضر، بخشی از کتب عرفانی تحت عنوان «سبب نظم کتاب»  بررسی شده است. بررسی همسانی و همگونی این بخش ها به دقت و توجه فراوان نیاز دارد؛ چنان که در این پژوهش نیز یکسانی آنها در مصباح الارواح  تألیف شمس الدین محمد بردسیری  و دیگر آثار عرفانی به چشم  می خورد. این بخش از آثار معمولاً با صبحی مبارک، شبی نورانی یا سحری فرخنده آغاز می شود که نماد لحظه تفکر و مراقبه است. مشخصه های این لحظه مبارک، نو...

خداوند یکتا در ذات هستی خود، زیبایی مطلق است و انسان مخلوق او نیز پیوسته به دنبال این زیبایی خالص بوده و در تمام وجوه زندگیش و از جمله در هنر ؛ که آن را محمل خیال و آرزوهای خویش می داند، در پی آن زیبایی مطلق است. بنابراین دست به خلق هنری مقدس می زند تا از طریق آن " امر قدسی " که تجلیاتی روحانی و الهی در جهان است را به کمک خلاقیتی رمزگونه ، مرئی سازد. در تمدن سنتی که از آغاز زندگی بشر تا شروع ...

پژوهش حاضر ، با هدف بررسی درونمایه های اخلاقی کتاب " الجواهر السنیه فی الاحادیث القدسیه " شیخ حر عاملی انجام گرفته است. حدیث قدسی حدیثی است که ، پیغمبر (ص) از خداوند، اخبار می کند ؛ بدین گونه که معنی و مضمون آن بر قلب پیغمبر (ص) القاء میشود و وی با لفظ خود ، اداء می نماید . این دسته از احادیث که اولین بار در مذهب شیعه توسط شیخ حُرعاملی در کتاب "الجواهر السنیه" گردآوری شده ، در حوزه های عرفانی و ...

میرچا الیاده (1907-1986م) یکی از مهم­ترین دین پژوهان و سرشناس­ترین محققان در زمینة اسطوره‌شناسی و نمادگرایی است. وی مجموعه آثار بدیعی پیرامون موضوعات دینی در زمینه‌هایی چون یوگا و آیین‌های شمنی، و ریخت‌شناسی و الگوهای عام تجربة دینی پدید آورد. افزون بر این، الیاده نظراتی دربارة امر مقدس و کارکرد خاص دین دارد. به باور او، کار خاص دین و شعائر دینی چیزی جز افزایش مواجهة آدمی با امر قدسی نیست. عملک...

روش‏های تحلیل متن از دیرباز در فهم متون مقدس مؤثر بوده و تا کنون نیز در مطالعه معانی بلند این متون مورد استفاده قرار می‏گیرد. تحلیل محتوا - که یکی از رایج‏ترین این روش‏هاست - به منظور مطالعه احادیث قدسی و ترسیم نظام ارتباط با خدا بر اساس این احادیث، مورد توجه نوشتار حاضر است. موضوعات اخلاقی از جمله موضوعات پربسامد در احادیث قدسی است. احادیث قدسی اخلاقی، بیش از هرچیز به اخلاق فردی توصیه کرده و ا...