رشد گروه‌های معنویت‌گرا در جامعه، می‌تواند حاکی از سمت و سوی جدیدی در تحول فرهنگ عمومی باشد، لذا مطالعه‌ی علمی و بی‌طرفانه‌ی این گروه‌ها، نقش مهمی در شناخت نیازهای انسان امروزی و انتظارات او از دین، و به طور کلی، شناخت فرهنگ زمانه خواهد داشت. یکی از این گروه‌ها که با وجود منع قانونی، کم و بیش به گسترش خود ادامه می‌دهد، عرفان حلقه است. شرایط خاصی که در فرد و محیط اطراف‌اش وجود دارد، بستر مناسبی ...

 بررسى نقش و جایگاه معارف قرآنى در اندیشه عرفانى امام خمینى است. عرفان امام خمینى که سنگ بناى سایر تفکرات او به شمار مى‌رود، هر چند ادامه مکتب دیرپاى عرفان اسلامى است با این حال مجموعه‌اى از ویژگى‌ها، آن را از عرفان سایرین متمایز گردانیده است. نویسنده بر این باور است که تمامى اندیشه‌ها و افکار امام خمینى برساخته بر شالوده اندیشه عرفانى او است و اینکه اندیشه عرفانى امام خمینى هر چند پیوست‌هایى ب...

از مباحث مهم و مشروح تصوف، مقامات و احوال است که صوفی و عارف در طریق وصول به حق و کمال حقیقی باید مقامات را طی کند و حالات را که در درون او وارد می‌شود، دریابد. یکی از مهمترین احوال عرفانی، قرب است. قرب، استغراق وجود سالک و نزدیکی او به خداوند و جمع خود با غیبت از صفات خود و تقرب الی الله است تا جایی که از خود غایب باشد و به فنا برسد، حتی تقرب خود را نیز نبیند. تمام تعاریف قرب بر دو محور اساسی ...

کتاب مشهور منازل السایرین یکی از آثار مهم خواجه عبدالله انصاری معروف به پیر هرات از عرفای بزرگ اواخرقرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری می باشد . خواجه در این کتاب منازل چندگانه ای را که عارف در طیمقامات خویش می باید به سرآورد، شرح می دهد . وی در این کتاب کوشیده است تا مراحل و مقامات سلوک را ازبدایت تا نهایت به ترتیب و توالی تکاملی، در صد منزل، طرح و تنظیم کند، به گونه ای که هر مقام مکمل مقامپیشین ...

هرچند مفهوم وقت نزد همگان بدیهی به نظر می رسد اما در عرفان اهمیتی فراوان دارد و در عین حال مفهوم آن بسیار پیچیده و نسبت به افراد مختلف امری نسبی است و پی بردن به کنه آن ساده نیست زیرا هر یک از عرفا به اقتضای حالتی که بر آنها عارض می شود، دریافت و بیانی متفاوت از آن دارند؛ حتی عارفی ممکن است در حالات مختلف دریافت ها و بیان های مختلف و متنوعی از آن داشته باشد. این که مفهوم وقت و تعاریف صوفیه از آ...

نویسنده در این نوشتار با اشاره به جایگاه ابن عربی در حیات عقلانی عالم اسلام به غفلت پژوهندگان غربی از این جایگاه می‏پردازد و دلایل آن را ارزیابی می‏کند. سپس به دوتلقی از معارف دینی در اسلام که بر اساس یکی از آنها نگاه به دین نگاهی جزمی و انعطاف‏ناپذیر و دیگری نگاهی با قدرت انعطاف و تساهل بیشتر است پرداخته، موضع عرفان وتصوف دراین مورد را بررسی می‏کند. سپس با اشاره به این معنا که نگاه ابن عرب...

این نوشتار ناظر به معرفی پدران صحرا، اندیشه ها، آموزه ها و ویژگی های عرفانی آنان است. درعرفان مسیحی تعدادی از پدران همانند آنتونی کبیر، پاخامیوس قدیس، یوحنا کاسین، ماکاریوسقدیس، اریجن، شمعون و... به عنوان نمایندگان واقعی رهبانیت به شمار م یروند به گونه ای کهشرح حال و اقوال آنان دائر مدار عرفان مسیحی بوده و هست. از بین آنان آنتونی به عنوان بانیرهبانیت شرق در تعالیم خود تأکید ویژه ای بر گنوسیس (ش...

یکی از مباحث حائز اهمیت در عرفان ابن عربی که در تفکرات اندیشمندان پس از او نیز تاثیر شگرفی داشته است، عالم خیال و اجتماع نقیضین در این عالم است. البته او همانند فلاسفه، خیال را هم در معنای جهان شناختی بکار می برد که همان خیال منفصل است و هم در حوزه معرفت شناسی، به عنوان تنها ابزار درک حقایق ورای طور عقل، از آن یاد می کند، اما خیال در حوزه جهان شناختی، دو کاربرد مهم دارد، یکی به معنای واسطه و بر...