ایران عصر قاجار شاهد ظهور فرقه جدیدی در مذهب تشیع به نام شیخیه شد. این فرقه پس از مرگ دومین رهبر آن، سیدکاظم رشتی، دچار انشعابات درون‌گروهی شد؛ آن‌چنان که هر یک از شاگردان او براساس اجتهاد خود، به بسط آرا و دیدگاه‌های دو رهبر نخست و ترویج شیخی‌گری پرداختند. یکی از آنان حاج محمد کریم‌خان کرمانی بود که با شرح یکی از اصول اعتقادی شیخیه، یعنی رکن رابع، شاخه مستقلیِ از شیخیه، یعنی شیخیه کرمان را به و...

این رساله به بررسی حیات حضرت زهرا در خلال قصائد پنج تن از شعرای معاصر عراق یعنی شیخ محمد کاظم ازری، شیخ هادی کاشف الغطا، شیخ احمد وائلی، سید مرتضی قزوینی، و حاج محمد علی حاج حسین می پردازد. بدین صورت که پس از شرح مختصری از ابیات به بررسی آیات و روایاتی می پردازدکه با آن ابیات مرتبط است. اهمیت این بحث از چند جهت است از جمله: بررسی اشعار فاطمی شعرای معاصر عراق، آشنایی خواننده با شعر دینی معاصر و ...

حمام چرخاب د راردکان ، محله چرخاب( یکی از قدیمی ترین محلات اردکان که تقریبا همزمان با شکل گرفتن اولین نطفه های اردکان به وجود آمده است.) کوچه چرخاب واقع گردیده است . این حمام با دیگر گونه های معماری نظیر حسینیه ، آب انبار ، میدان ، در مرکز محله چرخاب استقرار یافته است و نمونه بارزی از یک بافت شهری کهن می باشد . حمام حاج محمد سعیدا از ابنیه دوران قاجاریه است که حسب شواهد و قرائن و وقفنامه های مو...

تاریخ دریافت: 16/4/93              تاریخ پذیرش: 12/10/95 e-mail: [email protected]                                                          شیخ احمد احسایی(د. 1241 ق/1825­م) در دوره قاجار با استفاده از منابع معرفتی چهار جنبش فکری: صوفیه، فلسفه، اخباری و اصولی درصدد برآمد نحله جدیدی تأسیس کند و بین اصول عقاید مکتب شیعه وحدت و همدلی ایجاد کند؛ اما این نحله که به شیخیه موسوم گردید بر دامنه ...

چهارمین گروه مهم در جامعه ایران عصر قاجار تجار بزرگ بودند که در مقیاس وسیع تجارت می کردند و با صادرات و واردات کالا سروکار دارشتند. در غیاب بانکهای تجاری حکومت قاجار، به خدمت تجار بزرگ هم برای تدارک سرمایه و هم برای گردش آن نیاز مبردم داشت. پیدایش و استقرار وضعیت نیمه استعمای و وابستگی اقتصاد کشور به بازارهای جهانی، همراه با رشد مداوم و شتابان بازرگانی خارجی در اواخر قرن سیزدهم واوایل قرن چهارد...

چهارمین گروه مهم در جامعه ایران عصر قاجار تجار بزرگ بودند که در مقیاس وسیع تجارت می‌کردند و با صادرات و واردات کالا سروکار دارشتند. در غیاب بانکهای تجاری حکومت قاجار، به خدمت تجار بزرگ هم برای تدارک سرمایه‌ و هم برای گردش آن نیاز مبردم داشت. پیدایش و استقرار وضعیت نیمه استعمای و وابستگی اقتصاد کشور به بازارهای جهانی، همراه با رشد مداوم و شتابان بازرگانی خارجی در اواخر قرن سیزدهم واوایل قرن چهار...

هفت تماشا از جمله آثار محمد حسن قتیل لاهوری (د 1233‌ق/ 1817م) است که به خواهش آقا محمد صادق‌خان فراهانی و آقا ابوالحسن‌خان قزوینی نوشته شده است. مؤلف، در دیباچۀ کتاب، هدفش را از تألیف، تحریر احوال هندوان و رسوم این فرقه و شیوۀ مسلمانان ساکن هند، قدیم‌الاسلام یا جدیدالاسلام ذکر کرده است. هفت تماشا مشتمل بر عقاید و آداب اقوام و مذاهب هندوان است که در آن، به برخی حوادث تاری...

محور اصلی این مقاله بر این نکته استوار است که محمد علی بیک، نقاشباشی شاه طهماسب دوم و نادرشاه علاوه بر اینکه از بازماندگان علی قلی بیک جبادار، نقاش فرنگی ساز دوره شاه عباس دوم، بلکه پدر محمد باقر، نقاش نامدار دوره زندیه و اوایل قاجاریه هم هست. نکته دیگر این مقاله اثبات این فرضیه است که محمدباقر هم پدر محمد حسن اصفهانی، نقاش زیرلاکی دوره قاجار است. سومین نکته که در این مقاله تائید شده اینست که م...

بافت قدیم و عناصر شهری قدیمی آن و پیوند خوردن آنها با بافت جدید تصویری روشن از ویژگی های کالبدی و قابل رویت شهر رفسنجان را از قبیل اندازه، شکل، موقعیت، سبک معماری را بدست می داد.اما پس از ورود اتومبیل و احداث کوچه ها و خیابان های عر یض در دیگر نقاط شهر و وجه مدرن پیدا نمودن این محلات، ما شاهد کوچ مردم از محلات قدیمی و تاریخی وسکونت آنها در این محلات جدید شدیم و در دهه های اخیر این هسته ها در کا...

با ظهور و تثبیت مسلکِ نو ظهور شیخیه در کرمان، از آنجا که مؤسس و دیگر رهبران این طریقه با دولت قاجاری ارتباط خویشاوندی داشتد لذا بر اقتدار محلی آنان در عرصه سیاست در این شهر افزوده شد. خاندان ابراهیمی شیخی مذهب تنها به عنوان یک گروه مذهبی در کرمان به شمار نمی آمدند بلکه به سبب نفوذی که در بین حکام قاجاری داشتند با حضور خود در تشکیلات اداری و در اختیار گرفتن برخی مناصب حکومتی کرمان، بر تحولات سیاس...