رشد طبیعی جمعیت شهرها همراه با اهمیت شهرها به منزله مراکز اداری - تجاری و دافعه های مکانی حاکم بر روستاها رشد بی ضابطه ای را بر شهر حاکم کرده است، این در حالی است که بخش قابل توجهی از جمعیت شهری اضافه شده در جهان سوم در سکونتگاه های محدودیت اراضی در نواحی شهری مسائلی نظیر پرجمعیتی ، رشد کانون های خودرو و به تبع آن، انحطاطات زیست محیطی را به شهرها تحمیل کرده که بی تردید تبعات طبیعی ، اقتصادی و ا...

بی تردید یکی از عوامل مهم در هجوم و فشار ترافیکی بر بخش مرکزی شهر تهران توزیع نامتعادل و ناموزون خدمات عمومی شهری بویژه خدمات درمانی – بهداشتی است که با برنامه ریزی و مکانیابی بهینه برای استقرار آنها در سطوح خدمات شهری می توان از حجم ترافیک و مراجعات مکرر شهروندان به منطقه مرکزی کاست و به امر تعادل بخشی در نحوه توزیع رفاه اجتماعی کمک نمود. بدین منظور این مقاله سعی دارد تا مشکلات و نابسامانیها...

فضای عمومی شهری به عنوان مکان تبلور کنش­های اجتماعی بازتابی از تمایزهای بین گروه­های مختلف اجتماعی است. این کنش ها در ارتباط با منابع درون فضا، نوعی فضاهای انحصاری را به وجود می آورد که با محدود ساختن حضور گروه­های اجتماعی مختلف به مرزبندی فضا انجامیده و به دنبال آن شکلی فضایی به جدایی گزینی می بخشد. پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل موثر بر مرزبندی فضاهای عمومی شهری و بررسی نقش تمایزهای اجتماعی، ب...

پرسش آغازین عبارت است از این­که افراد تنها با چه مسائلی در زندگی شهری، روابط اجتماعی و محله­ای مواجه هستند؟ برای نیل به پاسخ یک طرح ترکیبی شامل روش داده بنیان و مردم‌‌نگاری مجازی طراحی شد. برای گردآوری اطلاعات در روش داده­بنیان از مصاحبه­های نیمه ساخت یافته و در مردم­نگاری مجازی از تحلیل محتوای کیفی روزنگاشت­های افراد تنها استفاده شد. نمونه­گیری در این پژوهش هدفمند بود. یافته­ها نشان می­دهد که ...

یکی از اساسی ترین عناصر شهری جهت افزایش سطح رفاه اجتماعی مردم شهر، وجود خدمات شهری است. توزیع نامناسب خدمات باعث شکل گیری گروه های اجتماعی در شهرها شده و زمینه ساز نابرابری-ها و بی عدالتی در شهرها گردیده به طوری که امروزه فضاهای شهری به عرصه تضادهای اجتماعی بدل شده است. رقابت بر سر دستیابی به امکانات و منافع بیشتر جدایی گزینی اقتصادی –اجتماعی را جایگزین جدایی گزینی های قومی و نژادی کرده است. بن...

این مقاله به بررسی تحوّلات فضایی شهربابل می پردازد. فرض بر این است که مهم‎ترین عامل تأثیرگذار بر تحوّل فضایی شهر، برنامه‎های عمرانی دولت است. در این پژوهش با استفاده از آمارهای قدمت بناهای مسکونی، چگونگی رشد و توسعه فیزیکی شهر روی نقشه ها نشان داده شده است.نتایج بررسی فرایند رشد و توسعه شهر بابل از سال‎های 1300 تاکنون نشان می دهد که بافت فیزیکی و صورت‎بندی اجتماعی آن از حالت به هم پیوسته و سیست...

جدایی­گزینی فضایی در اکثر مادرشهرها به عنوان یک موضوع قابل­توجه مطرح می­باشد، چرا که از یک­سو مستعّد شکل­گیری آن می­باشند و از سویی، جهانی­شدن این فرایند را تقویت می­کند. هدف این پژوهش بررسی الگوهای فضایی جدایی­گزینی در مادرشهر تهران می­باشد. در این راستا هشت متغیر شامل موقعیت شغلی، میزان تحصیلات، کیفیت و مساحت مسکن، بُعد خانوار، سن سرپرست خانوار، قومیت و مذهب از داده­های ثانویه (مرکز آمار ایران،...

هر یک از شهرها و سکونتگاهها، گنجینه فرهنگی با ارزشی به شمار می آیند که نمایانگر روند تاریخ حیات اجتماعی جاری در آن است و هر یک از عناصر و فضاهای آن گویای بخشی از ویژگی های اجتماعی– فرهنگی جامعه است که با بررسی و شناخت آن می توان به زوایا و ابعاد غیرمدون و ناشناخته ای از تاریخ اجتماعی سرزمینها پی برد. امروزه یکی از مهم ترین مباحث شهرنشینی مبحث عدالت اجتماعی و جدایی گزینی اکولوژیک در شهر ها می با...

جدایی­گزینی که به معنی جداشدن قسمتی از افراد یک مجموعه از دیگر افراد آن مجموعه است، یکی از معضلات بزرگ شهری است که یکپارچگی آن را به مخاطره می­اندازد و مانع سازوکار درست شهر به عنوان کلیتی واحد می­شود. برای مقابله با جدایی­گزینی، رویکردهای مختلفی به اجرا در آمده است. آنچه که این پژوهش به عنوان رویکردی تحلیلی برگزیده، بررسی این معضل شهری از منظر محیطی، کالبدی و فضایی است. پشتوانه نظری این پژوهش ...