بروز تفکرات ابن عربی و شاگردان و شارحین آثارش نحله فکری جدیدی در عرفان اسلامی به وجود آورد که محصول شش قرن تفکر عرفا، فلاسفه و حکما و اهل کلام بوده است. در سیر و تکمیل این تفکر عرفانی اصطلاحات جدیدی به وجود آمد که برخی آن را زاییده تفکرات عجیب ابن عربی دانسته و بعضی آن را برگرفته از تأویل و تفسیر آیات و احادیث و یا معجونی از آن دانسته‌اند. حضرات و یا عوالم خمس از اصطلاحات مهم ...

حقیقت نوری اهل بیت (علیهم السلام) یکی از مهم ترین فضائل آنان به شمار می رود و نقشی بنیادین نسبت به سایر فضائل ائمه دارد و معرفت به ائمه (علیهم السلام) و بالتبع معرفت حقیقی حق از طریق شناخت این حقیقت حاصل می شود. این حقیقت به طور کلی شامل دو قسمت می باشد 1- «خلقت نوری اهل بیت (علیهم السلام)» 2- «مقام نورانیت اهل بیت (علیهم السلام)». نور ائمه (علیهم السلام) اولین مخلوق الهی می باشد که هستی با وجو...

امروزه ارتباط میان علوم مختلف به گونه­ای جدی است که نمی­توان بررسی و تحلیل مبحثی در یک زمینه علمی را بدون درنظرداشتن مطالعات سایر علوم امکانپذیر دانست. مطالعات زمین­شناسی و تاریخ هم از این مقوله بیرون نیست و می­توان پیوند زمان و مکان را در آن مشاهده کرد. به گونه­ای که نمی­توان در روند بروز تحولات تاریخی، از تأثیرات مهم طبیعت و ناهمواری­های خاک و زمین غفلت نمود. در این پژوهش، ضمن بررسی این تأثیر...

حضرات خمس، حقیقتی جامع در عرفان اسلامی است که نخستین بار در مکتب ابن عربی و توسط خود او به شکل مصطلح آن مطرح شد. حضرات خمس ناظر بر درجات و مقامات وجود مطلق و مراتب کلّی هستی است که موطن ظهورات و تجلیات حق تعالی می باشد. قیصری و امام خمینی که هر دو متأثر از آموزه های مکتب ابن عربی هستند، تمایز آرای آشکاری با یکدیگر و با سایر عرفا در این زمینه دارند و در برخی موارد، ابداعاتی را نیز می توان در آنها...

امروزه ارتباط میان علوم مختلف به گونه­ای جدی است که نمی­توان بررسی و تحلیل مبحثی در یک زمینه علمی را بدون درنظرداشتن مطالعات سایر علوم امکانپذیر دانست. مطالعات زمین­شناسی و تاریخ هم از این مقوله بیرون نیست و می­توان پیوند زمان و مکان را در آن مشاهده کرد. به گونه­ای که نمی­توان در روند بروز تحولات تاریخی، از تأثیرات مهم طبیعت و ناهمواری­های خاک و زمین غفلت نمود. در این پژوهش، ضمن بررسی این تأثیر...

تا آنجا که در حافظه تاریخ فکر بشر می گنجد مسئله حیات نفس و حق حقیقت وجودی او همواره ذهن آدمیان رابه خود مشغول کرده است و همواره از خویش پرسیده اند حقیقت نفس چیست؟آیا از ازل بوده و یا با تولّد انسان لباس وجود بر تن نموده است ؟ پیچیدگی این مسئله و راز آلودگی آن موجب شده حکیمان، متکلّمان، محدّثان، مفسّران و به طورکلّی بسیاری از اندیشمندان در این معرکه عرض اندام کنند. بررسی همه این دیدگاه ها کاری به دشو...

چیکیده: عطار در منطق الطیر طریق سلوک را دارای هفت وادی می داند: طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا. در این مثنوی سالک با شیخ عطار سفر اول را طی می کند. هفت وادی همان اطوار سبعه سفر اول هستند که او به زبان عارفانه خود آنها را بیان می کند و در نهایت سالکان عطار نیز چون عارف در سفر اول به فنا در ذات الهی می رسد. در دومین مثنوی عطار که مصیبت نامه است، سالک که فکر قلبی است سیر آفاقی ...

آرامش و قرار درونی و روحی، هم؛ نیاز راستین و همیشگی انسان و هم، گمشده حقیقی او است؛ زیرا انسانی که از عوالم معنا (لاهوت، جبروت و ملکوت) به عالم ماده (ناسوت، طبیعت) در قوس نزول هبوط کرد و با هزاران مظاهر فریبنده و چالش های زندگی روبه رو و دچار غفلت، فراموشی و حرص و آزمندی شد و بیماری های اخلاقی و رذایل درونی مانند کبر، حسد، فزون طلبی و ... نیز به او روی آورد، به سبب داشته های خویش مضطرب است که ا...

مقدمه نماد ورمز در زندگی انسانها وجود دارند و به زندگی آنها معنا می بخشد. همواره امور نهایی را برای انسان بیان می کنند ، در واقع به عناصر و اشکال نامحسوس شکلی محسوس می بخشد. با توجه به این امر که نمادها بیان امور نامحسوس به طریقی تجسمی اند عالم خیال و نامحسوس نیز همچون این عالم دارای مراتب مختلفی در نظام خلقت است، که هر مرتبه بیانگر ظهور و تجلی مراتب بالاتر است. از این حیث در نماد پردازی هموار...