مفتاح العلوم، اثر سراج الدّین ابویعقوب سکّاکی (626__555)، دانشمند نامی ادبیّات عرب، در سدۀ هفتم قمری است. این کتاب یکی از نامی ترین دانشنامه های علوم ادبی رایج روزگار خود است که به شرح دوازده علم از علوم ادبی پرداخته است. بر این کتاب، تاکنون 131 شرح، حاشیه، تلخیص، و مانند آن نوشته شده است. تاکنون 52 نسخۀ خطّی از این کتاب در ایران شناخته شده است که نسخۀ خطّی کتابخانۀ وزیری یزد یکی از دونسخۀ کهن این ک...

نوشت? منتشر نشده ای که از مرحوم هوشنگ اعلم به زبان فرانسه بر جای مانده و خانم نگار نادری آن را به فارسی برگردانده است. تصویر دست نوشت? به جا مانده از هوشنگ اعلم در پایان این مقاله پیوست شده است. تمام آنچه در باب این مؤلف، شعیا بن فریغون می دانیم، این است که شاگرد ابوزید احمد بن سهل بلخی، دانشمند و جغرافی دان ایرانیِ در گذشته به سال 322ق/934م، بوده است، که در نتیجه رونقش در نیم? نخست سد? چهارم ه...

کتاب جوامع العلوم، تألیف سده چهارم در ماوراءالنهر دربردارنده اطلاعات مفیدی در زمینه تشکیلات حکومتی و اقسام علوم است. این اثر در زمینه‌های مختلف پژوهشی مورد استفاده قرار گرفته و دیدگاه‌های مختلفی درباره هدف نگارش و موضوع آن مطرح شده است. در این پژوهش، ضمن بیان دیدگاه‌های مختلف و تطبیق آنها با مطالب و موضوعات جوامع العلوم، به نقد و ارزیابی این نظرات پرداخته شده و مشخص گردیده است که این اثر مجموعه...