اختلافات نظری، پیرامون نسبت میان علم مدرن با دین، منجر به نوعی طیف بندی میان متفکرین این حوزه شده است. دیدگاه علم تجدد طلب، پیرایه زدا و سنت گرایی اسلامی، سه رویکرد کلان این میدان منازعه هستند که هر یک به گونه ای متفاوت نسبت به موضوعِ امکان یا امتناع تحقق علم دینی به طور عام و علوم اجتماعی اسلامی به طور خاص اظهار نظر کرده اند. تمامی نظریه ها و رویکردهای این حوزه با اتکای بر پیش فرض های فلسفی شکل...

چکیده هدف این مقاله معرفی مهم ترین مبانی جامعه شناسی اسلامی، در قالب ارائة پارادایمی مقایسه پذیر با پارادایم های موجود است که ماهیت انسان و جامعه، هدف و روش تحقیق و ارزش ها در جامعه شناسی مهم ترین عناصر هستند. این پارادایم از نظر انسان شناسی، بر اصل فطرت استوار است و با ردّ جبر اجتماعی، تلفیقی را بین فردگرایی و کل گرایی روش شناختی می پذیرد و دربارة چیستی جامعه تصویری ارائه می کند که در آن، رابطة...

در مورد وضعیت اجتماع علمی در رشته های مختلف‘ پژوهش های اندکی در ایران صورت گرفته است. اجتماعات علمی با ایجاد فضای هنجاری و تأمین کنترل اجتماعی در تکوین معرفتی و اصلاح فرایندهای آموزشی و پژوهشی نقش برجسته ای دارند. فقدان تربیت مؤثر دانشجویان و تولید ناچیز دانش و نیز بسیاری از نارسایی ها و کاستی ها و کاستی های دیگر را می توان به طور مستقیم ناشی از ضعف تعاملات و ارتباطات در بین اساتید وپژوهشگران ر...

همانگونه که فریزبی (1981) اعلام کرد زیمل (1918-1858) یک نظریه پرداز غیرمتعارف بود. زمانی که علوم جدید از داشتن مزیت پیشنهاد یک راه حل موقت برای مشکلات و خللی که وجود داشت لذت می بردند و انبوه مسائل و مشکلات اجتماعی گیج کننده بر علم جدید جامعه شناسی فشار می آورد، گئورگ زیمل در جهت تحول نظریه جامعه شناسی تلاش می کرد. به نظر می رسد که زیمل چالش بین مارکس و وبر را در تحلیل سطح کلان اقتصاد سرمایه دا...

هدف این مقاله بررسی چگونگی درک و توصیف اعضای انجمن های علمی فیزیک، شیمی، زیست شناسی و زمین شناسی کشور از جنبه های مختلف ماهیت علم است. این جنبه ها عبارتند از موقتی بودن علم، مبنای تجربی علم، خلاقیت در علم، نقش ذهنیت در علم، تاثیر مسائل اجتماعی و فرهنگی بر علم، نقش مشاهده و استنتاج و نظریه و قانون علمی. آزمودنی های این پژوهش شامل 19 نفر از اعضای انجمن های علمی کشور هستند. برای گردآوری داده ها از...

چکیده مطالعات فرهنگی می خواهد با تبدیل زبانِ بیانی و آراسته ی هنر به زبان استدلالی و علمی، حقایق نهفته در پشت محصولات و متون رسانه ای را هویدا کند. حقیقت هایی که نه تنها لزوماً زیبا نیستند، بلکه ممکن است تلخ هم باشند. در دنیای رسانه ای شده، جهانِ بشری در موارد بسیاری همانی نیست که نشان داده می شود یا به نظر می رسد. مفاهیمی که به نظر مشترک و فرهنگی می آیند و ارزش تلقی می شوند، در اصل ممکن است توهّم...

درباره ملاک اسلامیت علم اقتصاد، دو رویکرد اساسی وجود دارد. رویکرد نخست، بر آن است که اقتصاد اسلامی معرفتی است که تمام هویت دانشی خود را از منابع معتبر شناخت از نظر اسلام کسب می کند. رویکرد دوم بر آن است که اسلام به عنوان یک نظامی از ارزش ها، باورها، هنجارها، آداب، سنن و انباشت تجربه زیست مسلمانی با ساختن بوم، فرهنگ و جامعه اسلامی ، ماهیت موضوع و پژوهشگر را در قلمرو پژوهش های اقتصادی به واقعیتی ...

در این مقاله ابتدا تاریخچه استفاده از اصطلاح «اقتصاد نهادی جدید» از زمان معرفی آن توسط الیور ویلیامسون2 توضیح داده می شود و بر اساس موضوعهای کنفرانس اقتصاد نهادی جدید و مجموعه مقالاتی که بین سالهای 1984 و 1997 منتشر شده است، نشان داده می شود که چگونه این اصطلاح از یک اصطلاح ژنریک3 تا یک اصطلاح استاندارد تطور یافته است. در سال 1997 انجمن بین المللی اقتصاد نهادی جدید به همت رونالد کُاز4 ، داگلاس ن...

جامعه شناسی درباره فناوری چه می تواند بگوید؟ از زمان شکل گیری جامعه شناسی و به ویژه از زمان به وجود آمدن شاخه جامعه شناسی معرفت تا چند دهه پیش، همه صورت های معرفت بشری در قلمرو تحلیل جامعه شناسی تعریف می شد به جز 2 قلمرو علوم طبیعی و فناوری. به بیان دقیق تر، در حالی که همه حوزه های معرفتی بشری، از جمله باورها، اسطوره ها و نهادهای اجتماعی بشری، از هر جهت مورد تحلیل جامعه شناختی قرار می گرفت و فر...