مساجد در صدر اسلام به دلیل عهده داری کانون اصلی ارتباط مردم به ویژه فعالان جامعه، کارکردهای فراوانی در نظام اجتماعی ایفا می کردند. در عصر جدید به دلیل تفکیک ساختاری و تقسیم کار به برخی از کارکردهای اجتماعی و سیاسی آن کمتر توجه می شود. با این حال در جریان انقلاب اسلامی ایران، مساجد نه تنها محلی برای عبادت که محلی برای فعالیت فرهنگی علیه رژیم و نظام اجتماعی حاکم تبدیل شد. با توجه به مطالب یادشده،...

چکیده این پژوهش بر آن است تا با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه توصیف جامعی از اصول تفکر سیاسی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را در دهه اول انقلاب ترسیم کند و با واکاوی در بیانیه های این تشکل، مؤلفه های دال مرکزی و دال های شناور گفتمان جامعه مدرسین، به ویژه دیدگاه های فقهی ـ سیاسی در این چهارچوب تبیین شود تا رابطه آن ها با یک دیگر و نحوه ارجاع این دال ها به مدلول مشخص شود. بر این اساس،...

از آنجا که جامعه اسلامی با چالش ها و بحران های پیچیده و بیشتری نسبت به سایر جوامع مواجه است، بعد از آغاز رهبری حضرت آیت الله خامنه ای، تا به حال جامعه اسلامی ایران نیز با چالش ها و مشکلات مختلفی روبرو شد که مطالعه نحوه مدیریت و رهبری معظم له در این شرایط بسیار حائز اهمیت است. لذا در این پژوهش کوشیده ایم نقش رهبری حضرت آیت الله خامنه ای در حل چالش های سیاسی جمهوری اسلامی ایران در مقطع تاریخی (90...

با پایان عصر انقلاب‏های کلاسیک و آغاز قرن جدید، شاهد برپایی و پیروزی انقلاب‏هایی هستیم که به رنگی یا مخملی شهرت یافته‏اند. مقاله حاضر، ضمن بازنمایی ویژگی‏های عام و مشترک انقلاب رنگی در جوامع دستخوش این دگرگونی، از طریق مطالعه موردی یوگسلاوی، به تحلیل شرایط امکان و امتناع آن در جامعه ایرانی می‏پردازد. برای این منظور، نویسنده، ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی و شیوه‏های عمل آن در محیط اجتماعی را ت...

فرهنگ سیاسی در عصر حاضر، یکی از پدیده های مهم زندگی اجتماعی به شمار می رود و نفوذی انکارناپذیر بر کردار سیاسی اعضای جامعه دارد. همچنین یکی از ارکان و محورهای اصلی رشد و توسعه جامعه به شمار می رود؛ به طوری که اعتقاد به برابری سیاسی، اعتماد، احساس امنیت و وفاداری ملی یا قومی، از جمله مواردی است که با فرهنگ سیاسی و درنتیجه با الگوی توسعه جامعه ارتباط دارد. هدف از این پژوهش، بررسی عوامل تاثیرگذار ب...

بسیج مردم در تحولات سیاسی ـ اجتماعی و اقدامات دولت‌ها در امر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی ـ حداقل در ظاهرـ با هدف بیشینه‌کردن سعادتمندی جامعه و کمینه‌کردن تلخکامی‌ها رقم می‌خورد. الگوهای حکمرانی در تاریخ حیات سیاسی ـ اجتماعی بر اساس فهمی که از سعادتمندی جامعه داشته‌اند؛ رفتارهای مشروع یا غیرمشروعی انجام داده‌‌اند. تحولات سیاسی و اجتماعی در ایران پیشا انقلاب ـ که منتهی به انقلاب اسلامی شد ـ و همچنی...

شناخت اندیشه متفکرانی که خارج از چهارچوب های رایج در علوم اجتماعی می اندیشیده اند، بدون علم و احاطه به تعریفی که آنها از هستی، انسان و جامعه ارائه داده اند، گاه می تواند زمینه پیدایش استنتاج های گمراه کننده و انحرافی باشد. بر این اساس پژوهش حاضر با مطالعه مبانی سه گانه تقکرات امام به تدوین اصول و مبانی اندیشه ایشان در زمینه امنیت پرداخته؛ امنیت در اندیشه امام ابزار است نه هدف. کما اینکه کل سیاس...

علم و اندیشه سیاسی اسلامی، با نگرش الهی و براساس بنیادهای دینی در حالی آغاز شد که قرون متمادی از زوال اندیشه‏پردازی می‏گذشت. سنت اگوستین، به عنوان بنیان گذار فلسفه سیاسی مسیحیت، آخرین میراث دار برجسته سنت علم و اندیشه سیاسی، نه تنها مسیحیت، بلکه روم و یونان بود، وی آخرین حلقه از حلقه‏ های پی در پی سیر زنجیروار علم و اندیشه از ابتدا در سایر ملل و مکاتب باستانی و قدیم قبل از اسلام محسوب می ‏گردد....

جامعه مدنی مفهومی است که با اصولی نظیر حکومت براساس قانون، توزیع قدرت، حاکمیت ملی، مشروعیت و آزادی های متعارف سرو کار دارد. دریک عبارت ساده، جامعه مدنی وسیله ای است برای ارتباط، ارتباط میان دولت، مردم و انسان ها. هرچندکه در عمل مرز میان دولت، جامعه مدنی، خانواده و بازار پیچیده، نامشخص و محل مناقشه است. جامعه مدنی در سیر تکاملی خود با برخی بحرانها مواجه است. بحران هویت، مشارکت ، مشروعیت، توزیع م...