قصه های عامیانه و ادبیات غنایی از گسترده ترین عرصه های حضور عناصر فانتاستیک است.     «همای و همایون» از کهن ترین منظومه های عاشقانه، توانسته است این عناصر را در خود گرد آورد. با این تفاوت که حضور آن­ها در آثار منظوم نسبت به آثار منثور از نمود کمتری برخوردار است. نگارنده بر آن است که با معرفی اجمالی خواجوی کرمانی و آثار وی، نوع داستان، نشانه شناسی عناصر داستان های فانتاستیک، طرح شناسی فانتاستیک،...

پژوهشگران در حوز? نقد ادبیات داستانی، غالباً به موضوع شخصیت پردازی از منظر عناصر داستان نگریسته اند و کمتر با نگاهی روان شناسانه به تجزیه و تحلیل شخصیتی پرداخته اند. در حالی که خوشبختانه بسیاری از رمان های فارسی، در نمایش نظریه های روانکاوی، روان شناختی و تیپ های شخصیتی ظرفیت بالایی دارند. هدف ما در این جستار، نشان دادن یکی دیگر از الگوهای ارتباط ادبیات و روان شناسی است. ضمن اینکه نظری به «جریا...

یکی از ویژگی های قرآن استفاده از قالب داستان است. خداوند متعال بسیاری از وقایع و رویدادها را در قرآن کریم به شکل داستان و برای دعوت مردم به زندگی صالح نقل کرده که بیانگر اهمّیت روایتگری و نقش پررنگ آن در هدایت غیر مستقیم انسان هاست. یکی از داستان هایی که در سوره های متعدّد قرآن آمده ، داستان حضرت ابراهیم (ع) است. این پژوهش در پی آن است که داستان تولّد حضرت ابراهیم (ع) را از دیدگاه روایت شناسی ژرار...

داستان سیاوش یکی از مهم‌ترین داستان‌‌های شاهنامه است که می‌‌توان آن را از جنبه‌‌های مختلف داستانی، اخلاقی، عاشقانه، روان‌شناختی‌‌ و سیاسی بررسی کرد. هدف از نگارش این مقاله، بررسی نقش سیاست و قدرت‌‌خواهی در این داستان، با تکیه بر روان‌شناسی شخصیّت است و روش تحقیق نیز تحلیلی و توصیفی است. این پژوهش شامل دو بخش است: در بخش نخست، از نظر روان‌شناختی‌‌، شخصیّت سودابه و سیاوش به عنوان دو شخصیّت اصلی داست...

با انجام یک تحلیل آماری روی داده های طولانی مدتی که در ایستگاه هواشناسی یک محل به ثبت رسیده ،تمام هواهای مشابه دیده شده در آن محل، از لحاظ درجه همانندی ، طبقه بندی شده و چند تیپ هوا برای آن محل به دست می آید . با شناسایی تیپ های هوای منطقه ، می توانیم علت رویدادهای سطحی را بررسی کنیم . رویدادهایی چون خشکسالی ، سیلاب، تغییر در کیفیت و کمیت آلودگی های هوای منطقه،محصولات کشاورزی، هجوم آفات ، یخبند...

نوع ادبی داستان کوتاه، در قرن نوزدهم، در اروپا پرورده و تلطیف شد. در همین قرن، فرد اندک اندک، به عنوان یگانه وارث آن جهان عرضِ وجود کرد که در آن، جهان بینی دینی در حال فروپاشی بود. تصادفی نبود که ادبیات نوین ایران با داستان کوتاه آغاز شد و نخست و پیش از همه تا جنگ جهانی دوم به صورت داستان های کوتاه به عرصه در آمد. ساخت داستان کوتاه، جایگاه شاخص راوی و تأکید بر تفسیر در جهان کوچک متن داستان، همه ...

چکیده«نخودی» از افسانه‌های معروف سحر و جادو ایرانی است که ده‌ها روایت آن در مناطق مختلف وجود دارد. در این قصّه، موجودی نیمه و کوچک با کمک حیوانات وحشی موفق می‌شود حق خود را از شاه بگیرد. جز روایت‌های ایرانی، ده‌ها روایت در ادبیات کودک جهان از این داستان دیده می‌شود و معادل تیپ 700 و 715 جهانی آرنه تامسون است. تمام روایت‌ها آغازی واحد دارند که تولد قهرمان است و با کنش‌های متفاوت ادامه می‌یابند. د...

  روایت شناسی( Narratology ) دانشی است که به ارزیابی ویژگی روایت مندی( Narrativity ) و توصیف سازه های روایی می پردازد و از میان انواع روایت، روایت های داستانی دارای توالی زمانی و رخداد را مورد مطالعه قرار می دهد.   داستان حسنک وزیر در تاریخ بیهقی گرچه صحت تاریخی دارد؛ اما با توجه به نوع روایت بیهقی از این داستان و ظرایفی که از نظر ساختاری در دل آن نهفته است و نیز این نکته که هر یک از قهرمان‌های...

داستان کوتاه نوعی ادبی است که از میانهء قرن نوزد هم، همزمان با انقلاب صنعتی، به خاطر حجم کمتر آن به نسبت رمان و مجال خواندن آن در مدت زمانی کوتاه، در اروپا رواج پیدا کرد. ساده اندیشی است اگر بخواهیم به این نوع ادبی، در مقایسه با انواع دیگر، اهمیت کمتری بدهیم. زیرا دأستان کوتاه چه واقع گرایانه باشد چه شگفت انگیز، ساختاری استوار دارد که از نظر ریخت شناسی، فضا، زمان، شخصیت و... دارای اهمیت بسیار ا...